Το “μενού” της επικείμενης συνάντησης Γεραπετρίτη – Φιντάν

Μία σημαντική συνάντηση, κατά την οποία θα κριθεί αν οι συζητήσεις μπορούν να προχωρήσουν σε μια απαιτητική ατζέντα, θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, και του Τούρκου ομολόγου του, Χακάν Φιντάν. Σύμφωνα με πληροφορίες από διπλωματικές πηγές, οι δύο υπουργοί θα συναντηθούν στις 8 Νοεμβρίου στην Αθήνα.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι πρόσφατα ο κ. Γεραπετρίτης δήλωσε ότι στόχος είναι να επιτευχθεί συμφωνία για το πλαίσιο οριοθέτησης μέχρι τον Ιανουάριο, προκειμένου η Ελλάδα και η Τουρκία να μπορέσουν στη συνέχεια να συζητήσουν την ουσία των θεμάτων που αφορούν την υφαλοκρηπίδα και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.

Επιπλέον, υπενθυμίζεται ότι κατά την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε τονίσει ότι «η Ελλάδα είναι έτοιμη να συνεργαστεί για την επίλυση του μοναδικού εκκρεμούς και σημαντικού ζητήματος με τη γείτονα: την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Παρά το γεγονός ότι δεν έχουμε καταφέρει να επιλύσουμε αυτή τη διαφορά για πάνω από 40 χρόνια, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι αναπόφευκτο να παραμείνει άλυτη». Όπως είχε επισημάνει, «είμαι πεπεισμένος ότι σήμερα έχουμε μια ευκαιρία και πρέπει να είμαστε αρκετά τολμηροί και σοφοί ώστε να την εκμεταλλευτούμε».

Η κυβέρνηση δεν έχει ψευδαισθήσεις ότι η τουρκική στάση θα αλλάξει ξαφνικά. Στο πλαίσιο αυτό, έχουν καθοριστεί με σαφήνεια οι κόκκινες γραμμές της χώρας. Όπως έχει επισημάνει ο κ. Γεραπετρίτης, η συζήτηση δεν περιλαμβάνει το θέμα των εθνικών χωρικών υδάτων, το οποίο θεωρείται ζήτημα κυριαρχίας και δεν εντάσσεται στον ελληνοτουρκικό διάλογο. Η επέκταση των χωρικών υδάτων συνιστά «κυριαρχικό και αναφαίρετο δικαίωμα της ελληνικής πολιτείας, το οποίο θα ασκηθεί με τον τρόπο και τη χρονική στιγμή που θα κριθεί κατάλληλη».

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι σύμφωνα με τον οδικό χάρτη που έχει συμφωνηθεί στη συνάντηση του Σεπτεμβρίου μεταξύ του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας θα διεξαχθεί τον Ιανουάριο. Εάν μέχρι τότε υπάρξει συμφωνία σχετικά με το πλαίσιο της οριοθέτησης, οι δύο ηγέτες αναμένεται να δώσουν ειδική εντολή κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου για να ξεκινήσουν οι ουσιαστικές διαπραγματεύσεις. Αν, ωστόσο, δεν επιτευχθεί συμφωνία για το πλαίσιο, η συζήτηση για την οριοθέτηση δεν θα προχωρήσει, και θα επιδιωχθεί να διατηρηθεί ένα θετικό κλίμα στις σχέσεις των δύο πλευρών.

Σχετικά με τις διερευνητικές επαφές, σε πρόσφατη συνέντευξή του στην «Καθημερινή», ο Γιώργος Γεραπετρίτης δήλωσε: «Δεν έχουμε σκοπό να προχωρήσουμε στον 65ο γύρο. Μετά από 21 χρόνια και 64 γύρους διερευνητικών επαφών, δεν καταφέραμε να φτάσουμε σε ένα επίπεδο συζήτησης με την Τουρκία, ούτε καν για τη διαδικασία, πόσο μάλλον για την ουσία». Επιπλέον, τόνισε ότι «το τέλος κάθε γύρου μας έβρισκε συχνά σε χειρότερη θέση από αυτήν που ήμασταν στην αρχή. Έχει αποδειχθεί ιστορικά ότι στην εξωτερική πολιτική, η αδράνεια είναι συνήθως επιβλαβής. Μόνο η δράση μπορεί να δημιουργήσει θετικά αποτελέσματα».

Η κυβέρνηση επιθυμεί να ενισχύσει τη συνεργασία με την Τουρκία στο μεταναστευτικό ζήτημα, καθώς το θέμα έχει αναδειχθεί πρόσφατα για δύο κυρίως λόγους: Πρώτον, η συζήτηση έχει ενταθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία να υιοθετούν αυστηρότερα μέτρα, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις. Δεύτερον, οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή προκαλούν ανησυχίες για την πιθανή εμφάνιση νέων μεταναστευτικών ρευμάτων, καθιστώντας επιτακτική τη συνέχιση της συνεργασίας με την Άγκυρα.

Στο άμεσο μέλλον, θα καθοριστεί η ημερομηνία συνάντησης του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, Νίκου Παναγιωτόπουλου, με τον Τούρκο ομόλογό του, Αλί Γερλικαγιά. Όσον αφορά τη συνεργασία των δύο χωρών στο μεταναστευτικό, ο κ. Παναγιωτόπουλος τόνισε ότι υπάρχει ήδη μια συνεργασία, αλλά είναι απαραίτητο να ενισχυθούν οι βάσεις της, προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά τα κυκλώματα των διακινητών.