Κλυδωνισμοί στις επιχειρήσεις της οικογένειας Φιλίππου

Την τελευταία διετία ακόμα και η -πρώην μητρική- ΦΑΓΕ Ελλάς (σ.σ.: η έδρα του ομίλου μεταφέρθηκε το 2012, στην κορύφωση της ελληνικής κρίσης, στο Λουξεμβούργο), η εταιρεία από την οποία ξεκίνησαν όλα, δείχνει να δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Η προσοχή πλέον της οικογένειας δείχνει να έχει στραφεί περισσότερο στις δραστηριότητες εκτός συνόρων, απ’ όπου πλέον ο όμιλος λαμβάνει το 90% των εσόδων του, με αιχμή την αμερικανική αγορά αλλά και κάποιες βασικές ευρωπαϊκές, όπως η βρετανική ή η ολλανδική, όπου έχει ανακοινωθεί ότι έως το 2027 θα λειτουργεί εργοστάσιο για την παραγωγή «ελληνικού γιαουρτιού», μετά το ναυάγιο του αντίστοιχου πρότζεκτ στο Λουξεμβούργο.

Τα μερίδια της ΦΑΓΕ στην ελληνική αγορά κινούνται τα τελευταία χρόνια πτωτικά, φθάνοντας σε σημείο πλέον να αμφισβητείται η πρωτιά της εταιρείας από τη σερραϊκή γαλακτοβιομηχανία ΚΡΙ ΚΡΙτου Παναγιώτη Τσινάβου. Ο άλλοτε αδιαμφισβήτητος ηγέτης της αγοράς έχει αποχαιρετήσει εδώ και περίπου έναν χρόνο τα μερίδια που κινούνταν μεταξύ 20%-24%. Πλέον -με βάση τα στοιχεία του εξαμήνου του 2024- ο όγκος πωλήσεων έπεσε για πρώτη φορά κάτω και από το 15% (συγκεκριμένα 14,8%), ενώ σε αξία έχει περιοριστεί σε 17,6%. Η ΚΡΙ ΚΡΙ φαίνεται να έχει ανέβει στο 13,8% σε όγκο και σε 15,4% σε αξία. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι επόμενοι παίκτες που ακολουθούν (ΔΕΛΤΑ, Ολυμπος, Δωδώνη) κατέχουν μερίδια από 10% και κάτω. Την ίδια ώρα, στην αγορά αποκτούν ολοένα μεγαλύτερο χώρο τα ιδιωτικής ετικέτας προϊόντα (η πλειονότητα των οποίων παράγονται στο εργοστάσιο της ΚΡΙ ΚΡΙ). Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, στο εξάμηνο του 2024 πλέον πάνω από ένα στα τρία γιαούρτια που πωλείται από το οργανωμένο λιανεμπόριο σε όγκο (35,8%) και σχεδόν το ένα στα τέσσερα σε αξία (23,1%) είναι προϊόν private label!

Η παραπάνω εικόνα ασκεί πλέον πίεση στα οικονομικά της ΦΑΓΕ. Είναι ενδεικτικό πως για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, το 2023, όπως έδειξαν οι σχετικές οικονομικές καταστάσεις, η τελευταία γραμμή του ισολογισμού της ΦΑΓΕ στην Ελλάδα παρέμεινε στο βαθύ κόκκινο, παρόλο που ο μητρικός όμιλος εμφάνισε ρεκόρ κερδών. Μάλιστα, μειωμένος ήταν και ο τζίρος της εταιρείας -πρώτη φορά στην τελευταία 5ετία- λόγω των μειωμένων πωλήσεων στο εξωτερικό. Συγκεκριμένα, ο κύκλος εργασιών της ΦΑΓΕ Ελλάδος διαμορφώθηκε στα 152,11 εκατ. ευρώ, έναντι 163,08 εκατ. ευρώ το 2022. Δυσμενέστερη ήταν η πορεία των αποτελεσμάτων της εταιρείας, καθώς οι καθαρές ζημίες τετραπλασιάστηκαν σε σχέση με το 2022.

Συγκεκριμένα, οι ζημίες της χρήσης μετά από φόρους ανήλθαν σε 13,49 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 3,21 εκατ. ευρώ το 2022. Πάντως στα highlights της προηγούμενης χρήσης ήταν η κίνηση της διοίκησης της θυγατρικής υπό τον πρόεδρο Γιάννη Φιλίππου και τον διευθύνοντα σύμβουλο Αθανάσιο Φιλίππου να αποπληρώσουν ποσό 20 εκατ. δολ. από ομολογιακό δάνειο που βαρύνει τη ΦΑΓΕ Ελλάδος έναντι της μητρικής. Σε αντίθεση με την εικόνα που παρουσιάζει η ΦΑΓΕ Ελλάδος, οι πωλήσεις και ιδίως τα κέρδη του μητρικού ομίλου κατέγραψαν σημαντική άνοδο. Το 2023 οι πωλήσεις της FAGE International διαμορφώθηκαν σε 629,2 εκατ. δολάρια, αυξημένες κατά 13,9% σε σύγκριση με το 2022, ενώ τα καθαρά κέρδη ανήλθαν σε 82,7 εκατ. δολάρια έναντι 29,3 εκατ. δολαρίων το 2022.

Οι «πληγές»

Και εάν το «χτύπημα» που δέχεται η ΦΑΓΕ είναι περισσότερο συμβολικό, μιας και ο όμιλος εξακολουθεί να αναπτύσσεται στο εξωτερικό, δεν ισχύει το ίδιο για τις άλλες εταιρείες στις οποίες έχουν επενδύσει η οικογένεια του κ. Γιάννη Φιλίππου και οι κληρονόμοι του Κυριάκου. Τη μεγαλύτερη «πληγή» φαίνεται να κουβαλά η EMFI, η μετεξέλιξη της ΕΒΓΑ μετά την πώληση των σημάτων της στη Unilever στην αφετηρία της κρίσης, το 2010. Οι συσσωρευμένες ζημίες της εταιρείας μετά τη χρήση του 2023 είχαν φθάσει τα 128,8 εκατ. ευρώ! Μοναδικός λόγος που συνεχίζει να λειτουργεί η ιστορική βιομηχανία παγωτού ήταν οι διαρκείς αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου στις οποίες προβαίνουν οι μέτοχοι. Ηδη φέτος έχει γίνει μία αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ύψους 6 εκατ. ευρώ που διαμόρφωσε το συνολικό μετοχικό κεφάλαιο σε 117.730.113 ευρώ, διαιρούμενο σε 39.243.371 ονομαστικές μετοχές, ονομαστικής αξίας 3,00 ευρώ η καθεμία. Μόνο τη διετία 2022-2023 πραγματοποιήθηκαν στην EMFI αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου 17,1 εκατ. ευρώ. Στο μεταξύ, η εταιρεία προσπαθεί να απεξαρτηθεί από τη Unilever, για την οποία παράγει παγωτά, και εμπορικά να επιστρέψει στη μικρή λιανική με το σήμα Menne. Είναι το σήμα της ιταλικής Gelati Menne, την οποία είχαν εξαγοράσει οι Φιλίππου το 2014. Επίσης, η εταιρεία προσπαθεί να μπει πιο δυναμικά στα προϊόντα κατεψυγμένης ζύμης με το σήμα ΕΒΓΑ (σ.σ.: η συμφωνία πώλησης στη Unilever αφορούσε μόνο το παγωτό).

Σημαντικές αλλά απροσδιόριστες εδώ και δύο χρόνια είναι οι «πληγές» της Elbisco και αυτό διότι η εταιρεία έχει φθάσει στο σημείο να μην έχει δημοσιεύσει οικονομικές καταστάσεις εδώ και δύο χρόνια! Τελευταίος διαθέσιμος ισολογισμός είναι αυτός της χρήσης 2021, στον οποίο οι συσσωρευμένες ζημίες εμφανίζονταν να είναι 54,37 εκατ. ευρώ! Το κάποτε αντίπαλο δέος της Μπισκότα Παπαδοπούλου προσπαθεί εδώ και χρόνια για την ανάταξη, όμως εμπορικά λίγα πράγματά του έχουν βγει στην αγορά, ενώ οι υποχρεώσεις της εταιρείας στα χρόνια της κρίσης εξελίχθηκαν σε μεγάλο βαρίδι.

Φθίνουσα πορεία ακολουθεί τα τελευταία χρόνια και η Hellenic Quality Foods της οικογένειας του Γιάννη Φιλίππου, στην οποία πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος είναι ο γιος του Δημήτρης. Τα brands Kanaki στις κατεψυγμένες ζύμες και Mimikos στα προϊόντα κοτόπουλου δεν είναι πλέον τα ηγετικά στις αγορές τους όπως τη δεκαετία του 2000, ενώ ειδικά από την κρίση και μετά έχουν χάσει σημαντικό έδαφος έναντι του ανταγωνισμού, κάτι που αποτυπώνεται και στις οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας. Σύμφωνα με αυτές, ο κύκλος εργασιών υποχώρησε και το 2023 φθάνοντας τα 81,7 εκατ. ευρώ, όταν το 2020 κινούνταν περίπου στα 100 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, το κεφάλαιο κίνησης της εταιρείας ήταν αρνητικό κατά 21,6 εκατ. ευρώ έναντι 52 εκατ. ευρώ της χρήσεως 2022! Προς το παρόν, οι ανάγκες ταμειακής ρευστότητας αντιμετωπίζονται από τη διοίκηση με αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, όπως έγινε πέρυσι, αλλά και στις προηγούμενες χρήσεις. Το 2023 έγιναν εννέα αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας συνολικού ύψους 16,9 εκατ. ευρώ, ενώ στο α’ εξάμηνο της φετινής χρονιάς πραγματοποιήθηκαν δύο αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, συνολικού ύψους 11,5 εκατ. ευρώ. Ετσι,  το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας σήμερα ανέρχεται σε 136 εκατ. ευρώ περίπου. Σημειωτέον πως ο συνολικός δανεισμός της πέρυσι υποχώρησε στα 42 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, στο τέλος της χρονιάς είχε υπάρξει συμφωνία με τους πιστωτές για αναδιάρθρωση τραπεζικού δανεισμού.

Δυσκολίες σημαντικές αντιμετωπίζει και η εισηγμένη στο Χ.Α. ΒΙΣ. Είναι χαρακτηριστική η σημείωση του ορκωτού λογιστή στις οικονομικές καταστάσεις του 2023, που επισημαίνει ότι υπάρχει «ουσιώδης αβεβαιότητα που σχετίζεται με τη δυνατότητα συνέχισης δραστηριότητας», σημειώνοντας ότι το κεφάλαιο κίνησης της εταιρείας είναι αρνητικό κατά 3,3 εκατ. ευρώ περίπου από 10,82 εκατ. ευρώ περίπου έναν χρόνο πριν. Και στην περίπτωση της ΒΙΣ, οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου είναι αυτές που εξακολουθούν να στηρίζουν τη λειτουργία της. Το 2023 υλοποιήθηκε αύξηση ύψους 2,48 εκατ. ευρώ περίπου, ενώ ο βασικός μέτοχος HQF κατέβαλε και 1,46 εκατ. ευρώ σε λογαριασμό για μελλοντική αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου! Στις αρχές της φετινής χρονιάς μάλιστα πραγματοποιήθηκε αναδιάρθρωση του ομολογιακού δανείου της εταιρείας αρχικού ύψους άνω των 11 εκατ. ευρώ.