Η ατζέντα της συνάντησης Γεραπετρίτη – Φιντάν στην Αθήνα

Στις 8 Νοεμβρίου, ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και ο Τούρκος ομόλογός του Χακάν Φιντάν θα προσπαθήσουν να μεταβούν από τα πιο «εύκολα» θέματα σε πιο σοβαρές θεματολογίες. Η κυβέρνηση είναι ρεαλιστική και δεν έχει αυταπάτες ότι η τουρκική στάση θα αλλάξει άμεσα, γι’ αυτό και έχουν καθοριστεί σαφώς οι κόκκινες γραμμές της χώρας.

Παρ’ όλα αυτά, εκτιμάται ότι υπάρχει μια ευκαιρία για πρόοδο, εφόσον η Άγκυρα δεν επαναφέρει το αναθεωρητικό της αφήγημα. Ωστόσο, δεν υπάρχουν ψευδαισθήσεις ότι οι δύο πλευρές είναι κοντά σε συμφωνία, και αναγνωρίζεται ότι η επίτευξη ουσιαστικής προόδου δεν είναι εύκολη υπόθεση.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει τις συνομιλίες με την Τουρκία, διευκρινίζοντας ότι «αυτό δεν σημαίνει ότι έχουμε καταλήξει σε συμφωνία ή ότι είμαστε κοντά σε μία λύση σχετικά με τα ζητήματα των θαλασσίων ζωνών, της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας». Πρόσθεσε ότι «έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο».

Όπως έχει επισημάνει ο κ. Γεραπετρίτης, η συζήτηση δεν περιλαμβάνει το θέμα των εθνικών χωρικών υδάτων, το οποίο θεωρείται ζήτημα κυριαρχίας και δεν εντάσσεται στον ελληνοτουρκικό διάλογο. Η επέκταση των χωρικών υδάτων αποτελεί «κυριαρχικό και αναφαίρετο δικαίωμα της ελληνικής πολιτείας, το οποίο θα ασκηθεί με τον τρόπο και τη χρονική στιγμή που θα κριθεί κατάλληλη».

Σύμφωνα με τον οδικό χάρτη που συμφωνήθηκε τον Σεπτέμβριο κατά τη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας θα διεξαχθεί τον Ιανουάριο. Εάν μέχρι τότε υπάρξει συμφωνία σχετικά με το πλαίσιο οριοθέτησης, οι δύο ηγέτες αναμένεται να δώσουν ειδικές οδηγίες κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου για να ξεκινήσουν οι ουσιαστικές διαπραγματεύσεις. Αν δεν επιτευχθεί συμφωνία, η συζήτηση για την οριοθέτηση δεν θα προχωρήσει, και θα επιδιωχθεί να διατηρηθεί ένα θετικό κλίμα στις σχέσεις των δύο χωρών.

Έτσι, στην προγραμματισμένη συνάντηση στις 8 Νοεμβρίου μεταξύ Γεραπετρίτη και Φιντάν, θα φανεί η στάση της τουρκικής πλευράς και αν θα προσπαθήσει να προσθέσει άλλα θέματα στην ατζέντα, ενδεχομένως εμποδίζοντας την πρόοδο. Ειδικότερα, αν η Άγκυρα επαναφέρει ζητήματα όπως η αποστρατικοποίηση των νησιών και η «Γαλάζια Πατρίδα», αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τις διαπραγματεύσεις.

Σε μια τέτοια περίπτωση, θα καταβληθεί προσπάθεια ώστε οι δίαυλοι επικοινωνίας να παραμείνουν ανοιχτοί και η συζήτηση να εστιάσει σε «θετικά» θέματα (δηλαδή σε ζητήματα που προάγουν τη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών, όπως η οικονομία και η πολιτική προστασία). Ιδιαίτερη σημασία έχει επίσης η συνέχιση της συνεργασίας στο μεταναστευτικό, ειδικά σε αυτή τη συγκυρία, καθώς οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή ενδέχεται να προκαλέσουν αύξηση των ροών.

Αναφορικά με τις διερευνητικές επαφές, ο Γιώργος Γεραπετρίτης δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του ότι «δεν σκοπεύουμε να προχωρήσουμε στον 65ο γύρο. Μετά από 21 χρόνια και 64 γύρους διερευνητικών επαφών, δεν καταφέραμε να φτάσουμε σε ένα επίπεδο συζήτησης με την Τουρκία, ούτε καν για τη διαδικασία, πόσο μάλλον για την ουσία». Επιπλέον, τόνισε ότι «το τέλος κάθε γύρου μας έβρισκε συχνά σε χειρότερη θέση από την αρχή. Έχει αποδειχθεί ιστορικά ότι η αδράνεια σε σύνθετα θέματα εξωτερικής πολιτικής είναι συνήθως επιζήμια. Μόνο η δράση μπορεί να παράγει θετικά αποτελέσματα».