Μολδαβία, όπως …Ουκρανία;

Δύσκολα θα απασχολούσε μέχρι πρότινος τα ελληνικά ΜΜΕ η μικρή Μολδαβία, αν και μία προσεκτική παρατήρηση υπεδείκνυε ότι στη χώρα αυτή υπάρχουν σχεδόν όλα τα “εκρηκτικά συστατικά” μίας πιθανής νέας αντιπαράθεσης ανάμεσα στη Δύση και τη Ρωσία. Το αργότερο μετά τις “διπλές κάλπες” της Κυριακής, μάλλον δεν είναι υπερβολή να ισχυριστούμε ότι η Μολδαβία του 2024 θυμίζει επικίνδυνα την Ουκρανία του 2014.

Και αυτό, γιατί ένα φιλοδυτικό και ένα φιλορωσικό μπλοκ ερίζουν για τη μελλοντική πορεία της χώρας, με την έκβαση της διαμάχης να φαίνεται πιο αβέβαιη από ποτέ. Ή μήπως όλα αυτά οφείλονται σε έξωθεν προπαγάνδα;

Ισχνή επικράτηση των “φιλοευρωπαίων”

Ας δούμε τα γεγονότα. Την Κυριακή οι Μολδαβοί προσήλθαν στις κάλπες για δύο λόγους: Πρώτον, τις προεδρικές εκλογές, με τη φιλοδυτική πρόεδρο της χώρας Μάγια Σάντου να επιδιώκει την επανεκλογή της. Δεύτερον, ένα δημοψήφισμα, με το οποίο η ευρωπαϊκή πορεία της Μολδαβίας θα κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα της χώρας, ώστε να μην τίθεται υπό αμφισβήτηση ανάλογα με τις πολιτικές διακυμάνσεις της στιγμής.

Στην πρώτη αναμέτρηση η Μάγια Σάντου αναδείχθηκε νικήτρια με 42,3% των ψήφων, αλλά θα πρέπει να διεκδικήσει την επανεκλογή της στον δεύτερο γύρο, απέναντι στον φιλορώσο υποψήφιο της σοσιαλιστικής αντιπολίτευσης Αλεξάντρου Στογιάνογλο, ο οποίος συγκέντρωσε ποσοστό 26%. Στη δεύτερη κάλπη το φιλοευρωπαϊκό μπλοκ πέτυχε μία οριακή νίκη με το 50,3% να λέει “ΝΑΙ” στην τροποποίηση του Συντάγματος, ενώ μέχρι το βράδυ της Κυριακής φαινόταν να επικρατούν οι υπέρμαχοι του “ΟΧΙ”.

Και στις δύο περιπτώσεις οι δημοσκοπήσεις είχαν προβλέψει πιο άνετη επικράτηση του φιλοευρωπαϊκού “στρατοπέδου”. Τώρα η πρόεδρος Σάντου κάνει λόγο για “επίθεση άνευ προηγουμένου” στην οποία επιδίδονται “οι εχθροί της Δημοκρατίας” και μάλιστα με τη στήριξη “μίας μεγάλης ξένης δύναμης”. Όλοι αντιλαμβάνονται ποια δύναμη κατηγορείται εμμέσως πλην σαφώς και το Κρεμλίνο δεν δίστασε να σηκώσει το γάντι, δηλώνοντας δια του εκπροσώπου του Ντμίτρι Πεσκόφ ότι “πρόκειται για πολύ σοβαρές κατηγορίες, οι οποίες πρέπει να αποδειχθούν”.

“Δι’ αντιπροσώπων” στην Υπερδνειστερία;

Και όλα αυτά, όταν η “ρωσική αρκούδα” έχει ήδη πατήσει πόδι στη Μολδαβία. Για την ακρίβεια, στην Υπερδνειστερία. Πρόκειται για μία λωρίδα γης στο ανατολικό άκρο της μολδαβικής επικράτειας, που συνορεύει με την Ουκρανία και διαθέτει ουκρανικό, αλλά και ρωσικό πληθυσμό. Από το 1991, στον απόηχο του αποτυχημένου πραξικοπήματος κατά του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ που σηματοδότησε την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η Υπερδνειστερία έχει κηρύξει την ανεξαρτησία της, την οποία ωστόσο αναγνωρίζουν μόνο η Ρωσία και οι φιλορώσοι αυτονομιστές της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσσετίας.

Φιλορώσοι αυτονομιστές είχαν πρωτοστατήσει και στην υποτιθέμενη ανεξαρτησία της Υπερδνειστερίας. Πρόκειται για έναν ακόμη πόλεμο “δι’ αντιπροσώπων” (proxy war), όπως συνέβη στην Ανατολική Ουκρανία, με τη Ρωσία να πανηγυρίζει νίκες, παρότι υποτίθεται ότι δεν συμμετείχε καν στις εχθροπραξίες. Έκτοτε περίπου 1.500 Ρώσοι στρατιώτες σταθμεύουν ως αυτοκληθείσα ειρηνευτική δύναμη στο έδαφος μίας χώρας που (σχεδόν) κανείς δεν αναγνωρίζει. Η Υπερδνειστερία θεωρείται κλασική περίπτωση “παγωμένης σύγκρουσης” (frozen conflict), όπως ήταν η διένεξη στην Ανατολική Ουκρανία μετά την προσάρτηση της Κριμαίας και τη συμφωνία του Μινσκ.

Μην αφήνοντας καμία αμφιβολία για τις προθέσεις τους, από το 2023 οι αυτονομιστές της Υπερδνειστερίας έχουν ζητήσει τη “βοήθεια” της Μόσχας για να αντιμετωπίσουν “την αυξανόμενη πίεση της Μολδαβίας”. Όπως είχαν κάνει οι φιλορώσοι αυτονομιστές της Ανατολικής Ουκρανίας τον Φεβρουάριο του 2022.