Η ανάγκη για μείωση του μη μισθολογικού κόστους

Κάτι παραπάνω από καλοδεχούμενες είναι οι όποιες παρεμβάσεις λαμβάνουν χώρα τα τελευταία χρόνια για τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Αρκεί αυτή η επιλογή της οικονομικής πολιτικής να έχει συνέχεια, καθώς όλοι πλέον παραδέχονται, ότι η ουσιαστική μείωση του λεγόμενου μη μισθολογικού κόστους συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Γράφει ο *Νίκος Κοσμόπουλος

Και αυτό γιατί έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων, περιορίζει το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων, και οδηγεί σε αύξηση των θέσεων απασχόλησης. Με άλλα λόγια, πρόκειται για κατεξοχήν αναπτυξιακό μέτρο, ενώ αποτελεί και μέσο θωράκισης της αγοράς εργασίας.

Αρκεί να κάνουμε μια σύντομη αναδρομή πίσω στο 20219 που το ποσοστό του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών για εργαζόμενους και επιχειρήσεις ήταν 40,56%. Ενδεικτικά, μισθωτός ο οποίος λάμβανε καθαρές μηνιαίες αποδοχές 999,04 ευρώ, κόστιζε στον εργοδότη 1.616,29 ευρώ. Δηλαδή ετησίως, για καθαρό μισθό 14.000 ευρώ, το κόστος για τον εργοδότη ήταν 23.000 ευρώ!

Εξυπακούεται ότι το τόσο υψηλό το μη μισθολογικό κόστος αποτελούσε για τους εργοδότες ένα σημαντικό αντικίνητρο προκειμένου να προχωρήσουν σε αύξηση του προσωπικού τους. Ήταν ένα βάρος, που δυσανάλογα σήκωναν οι ελληνικές επιχειρήσεις, ιδίως οι ΜμΕ, συγκριτικά με τις ανταγωνίστριές τους στις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης.

Έκτοτε, τέθηκε ως προτεραιότητα της οικονομικής πολιτικής η ελάφρυνση των ασφαλιστικών εισφορών. Το 2020, οι ασφαλιστικές εισφορές μειώθηκαν κατά 0,90 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ ακολούθησε ακόμη μια μείωση το 2021 κατά 3,90 ποσοστιαίες μονάδες. Έτσι, το ποσοστό των ασφαλιστικών εισφορών που ήταν 40,56% το 2019, μειώθηκε αρχικά στο 39,66% και με την νέα μείωση κατέβηκε στο 36,66%.

Το 2023 δεν έλαβε χώρα η υπόσχεση που είχε δώσει η κυβέρνηση, για περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά κατά 0,6%. Φέτος όμως, στα μέτρα που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ περιλαμβάνεται και η μείωση 1% των ασφαλιστικών εισφορών από 1/1/2025, εκ των οποίων 0,5% από τις εισφορές εργαζομένων και 0,5% από τις εργοδοτικές εισφορές κλάδου υγείας, με καθαρό κόστος 440 εκατ. ευρώ.

Η σωρευτική μείωση των εισφορών από το 2019 θα ανέρχεται σε 5,4 ποσοστιαίες μονάδες (από 40,56% σε 35,16%), με αποτέλεσμα οι ασφαλιστικές εισφορές στη χώρα μας να φθάσουν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Σημειώνεται ότι οι ασφαλιστικές εισφορές θα μειωθούν επιπλέον 0,5% το 2027 έτσι ώστε η σωρευτική μείωση να ανέλθει σε 5,9 ποσοστιαίες μονάδες.

Αναμφίβολα η μείωση αυτή των ασφαλιστικών εισφορών θα ενισχύσει την αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας, καθώς αυξάνει το καθαρό διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων, αλλά περιορίζει και το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων, ενισχύοντας τη ρευστότητά τους. Ωστόσο απομένουν ακόμη να γίνουν βήματα προς την κατεύθυνση της ουσιαστικής ελάφρυνσης του μη μισθολογικού κόστους.

Το τι τελικά κοστίζει στην επιχείρηση συνολικά ο εργαζόμενος και το τι αυτός εισπράττει καθαρά (ως διαθέσιμο εισόδημα), παρά τις μειώσεις, παραμένει ένα ζητούμενο. Ειδικότερα, οι ασφαλιστικές εισφορές το 2025 θα κυμαίνονται στο 35,16% το 2024 από 38,4%, το 2019 όταν ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ είναι 30,8%. Αν μάλιστα στο ποσοστό αυτό δεν υπολογιστεί η φορολογική επιβάρυνση, το μη μισθολογικό κόστος εργασίας στην Ελλάδα είναι 26% και βρίσκεται στις 4 ακριβότερες χώρες ανάμεσα σε 37 κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ ως προς τις εισφορές κύριας και επικουρικής ασφάλισης, όπου ο μέσος όρος είναι 18,2%.

Στο πλαίσιο αυτό, έχει ιδιαίτερη αξία και η πρόσφατη επισήμανση της ΤτΕ, ότι η αύξηση του μισθολογικού κόστους (βλ. αύξηση του κατώτατου μισθού) καθιστά επιτακτικά αναγκαία τη μείωση ή επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας. Άρα το συμπέρασμα είναι ότι, σημαντική πρόοδος υπάρχει μεν, εντούτοις έχουμε δρόμο ακόμα, μέχρι ότου το μη μισθολογικό κόστος να πάψει να αποτελεί δυσβάσταχτο βάρος για τις επιχειρήσεις

*Ο Νίκος Κοσμόπουλος είναι επιχειρηματίας και υποψήφιος για το ΔΣ του ΕΒΕΑ στο τομέα των Υπηρεσιών με τον συνδυασμό «Το ΕΒΕΑ στα μέλη του».