Η ατζέντα και οι κόκκινες γραμμές στη συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν

Η συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί στις 8 Νοεμβρίου μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη και του Τούρκου ομολόγου του Χακάν Φιντάν στην Αθήνα θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική, καθώς θα αποκαλύψει τα περιθώρια για μια πιο ουσιαστική συζήτηση. Στην Αθήνα είναι συνειδητό ότι η Άγκυρα δεν είναι πιθανό να εγκαταλείψει το αναθεωρητικό της αφήγημα και οι προσδοκίες δεν είναι υπερβολικές. Επιπλέον, παρατηρείται ότι η τουρκική πλευρά τελευταία φαίνεται να διευρύνει τη γκάμα των θεμάτων που επιθυμεί να συζητήσει, κάτι που η ελληνική πλευρά δεν πρόκειται να αποδεχθεί.

Στην Αθήνα είναι συνειδητό ότι η Άγκυρα δεν θα είναι εύκολο να απομακρυνθεί από την αναθεωρητική της στάση και οι προσδοκίες δεν είναι υπερβολικές. Επιπλέον, παρατηρείται ότι η τουρκική πλευρά τελευταία φαίνεται να διευρύνει τη γκάμα των θεμάτων που επιθυμεί να συζητήσει, κάτι που η ελληνική πλευρά δεν πρόκειται να αποδεχθεί.

«Τα ζητήματα κυριαρχίας δεν περιλαμβάνονται και δεν θα περιληφθούν σε οποιονδήποτε διάλογο σχετικά με τα ελληνοτουρκικά», τόνισε στη Βουλή ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, απαντώντας σε σχετική ερώτηση. Επιπλέον, επισήμανε ότι «το ζήτημα της κυριαρχίας, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης των χωρικών υδάτων, είναι αποκλειστικά και μόνο θέμα της ελληνικής πολιτείας και θα αντιμετωπιστεί με τον κατάλληλο τρόπο».

Όπως τόνισε χαρακτηριστικά, «ο διάλογος αποτελεί αναγκαίο στοιχείο της διπλωματικής διαδικασίας. Είναι προφανές ότι δεν θα καταφέρουμε να συμφωνήσουμε σε όλα, καθώς έχουμε εντελώς διαφορετικές αφετηρίες σε σχέση με την Τουρκία». Επανέλαβε επίσης ότι «είναι αυτονόητο ότι οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και της υφαλοκρηπίδας θα διεξαχθεί μόνο υπό την προϋπόθεση του πλήρους σεβασμού του διεθνούς δικαίου, το οποίο συνιστά τη μοναδική διαφορά που θα τεθεί στο τραπέζι».

Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί ότι αν κατά τη διάρκεια της συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών διαπιστωθεί ότι δεν είναι εφικτό να προχωρήσουν σε πιο σοβαρά θέματα, θα καταβληθεί προσπάθεια να μην υπάρξουν πισωγυρίσματα. Δηλαδή, στόχος είναι να συνεχιστούν οι συζητήσεις γύρω από την θετική ατζέντα, που περιλαμβάνει θέματα που μπορούν να φέρουν πιο κοντά τις δύο χώρες, όπως η οικονομία και το περιβάλλον, καθώς και η συνεργασία σε κρίσιμα ζητήματα όπως το μεταναστευτικό.

Στην Αθήνα παρακολουθούν με προσοχή τις πρόσφατες κινήσεις της Άγκυρας. Τις τελευταίες ημέρες, οι τουρκικές αρχές εξέδωσαν Navtex, ισχυριζόμενες ότι οι έρευνες του ελληνικού σκάφους Αegeo, οι οποίες παρατάθηκαν και για την περιοχή μεταξύ Χίου και Σάμου, αφορούν περιοχές που ανήκουν σε «τουρκική υφαλοκρηπίδα». Είχε προηγηθεί παρόμοια Navtex για έρευνες του σκάφους στην περιοχή μεταξύ Λέσβου και Χίου.

Αυτή η κατάσταση προκάλεσε την αντίδραση της Αθήνας, με διπλωματικές πηγές να τονίζουν ότι το ερευνητικό πλοίο Αegeo διεξάγει εργασίες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο τουρκικός ισχυρισμός περί τουρκικής υφαλοκρηπίδας απορρίπτεται, ενώ υπογραμμίζουν ότι η σχετική τουρκική Navtex είναι σαφώς αντίθετη με το Διεθνές Δίκαιο

Η τουρκική πλευρά φαίνεται να αποφεύγει την ευθύνη για την παύση του διαλόγου, ενώ ταυτόχρονα επιμένει να θέτει νέα ζητήματα. Είναι ασαφές τι εννοεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όταν αναφέρεται σε διάλογο με «ολιστική προσέγγιση».

Η κυβέρνηση επιθυμεί να διατηρήσει ανοιχτούς δίαυλους επικοινωνίας με την Τουρκία, ώστε οι υφιστάμενες διαφορές να μην οδηγούν σε αυτόματες εντάσεις. Ωστόσο, υπογραμμίζεται ότι ο διάλογος δεν ισοδυναμεί με αφέλεια, ενώ δίνεται έμφαση στις ενέργειες που έχουν γίνει για την αμυντική ενίσχυση της χώρας και την αναβάθμιση του ρόλου της στη γεωπολιτική σκηνή.

«Η Ελλάδα έχει καταφέρει να ενισχυθεί σε όλους τους τομείς μέσα σε πέντε χρόνια. Εμείς πιστεύουμε στον διάλογο με την Τουρκία, ο οποίος δεν αποδυναμώνει τη θέση της χώρας μας, αλλά ακριβώς το αντίθετο», δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης. Επιπλέον, τόνισε ότι «η μοναδική διαφορά που επιθυμούμε να επιλύσουμε με την Τουρκία είναι ο καθορισμός της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας, και τίποτα άλλο» και υπογράμμισε χαρακτηριστικά ότι «δεν θα υπάρξει ποτέ άλλη θεματολογία στο τραπέζι».