Η Μελόνι ξανά στη Λιβύη: Μεταναστευτικό και οικονομία στο επίκεντρο

Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι επισκέφθηκε τη Λιβύη για τέταρτη φορά από την ανάληψη των καθηκόντων της, υπογραμμίζοντας την βούληση της κυβέρνησής της να εμβαθύνει τους στρατηγικούς δεσμούς με την Τρίπολη και τη Βόρεια Αφρική, με επίκεντρο την οικονομική συνεργασία και τη διαχείριση του μεταναστευτικού.

«Αυτή είναι η τέταρτη επίσκεψή μου στη Λιβύη από την ανάληψη των καθηκόντων μου και η τρίτη μόνο φέτος. Αυτές οι συχνές επισκέψεις υπογραμμίζουν μια συνειδητή πολιτική απόφαση αυτής της κυβέρνησης», δήλωσε η Ιταλίδα πρωθυπουργός στο επιχειρηματικό φόρουμ Ιταλίας-Λιβύης στην Τρίπολη.

«Θεωρούμε τη σχέση μας με τη Λιβύη προτεραιότητα για την Ιταλία, προτεραιότητα για την Ευρώπη και πιστεύουμε ότι η βαθιά συνεργασία μεταξύ των εθνών μας δεν έχει ακόμη αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές της», πρόσθεσε.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας της, η Μελόνι ανακοίνωσε την επανέναρξη των πτήσεων της Ita Airways μεταξύ Ιταλίας και Λιβύης τον Ιανουάριο του 2025, σημειώνοντας ότι «η Ιταλία έγινε το πρώτο δυτικό έθνος που αίρει τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς για επαγγελματικά ταξίδια στη Λιβύη».

Οι στόχοι της αποστολής της περιλαμβάνουν την επανέναρξη της οικονομικής συνεργασίας, την αντιμετώπιση της διαχείρισης της μετανάστευσης και την προώθηση του σχεδίου Ματέι, ενός πλαισίου για συνεργασίες με αφρικανικές χώρες.

Το εν λόγω φόρουμ είναι το πρώτο ιταλικό φόροουμ που λαμβάνει χώρα στη Λιβύη εδώ και πάνω από μια δεκαετία, συμμετέχουν πάνω από 200 ιταλικές εταιρείες και αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της εμβάθυνσης της συνεργασίας.

Η Μελόνι πρόκειται να συναντηθεί με τον πρωθυπουργό της κυβέρνησης εθνικής ενότητας της Λιβύης Αμπντουλχαμίντ αλ Ντμπάιμπα. Ιταλικές πηγές τονίζουν ότι η συνεργασία της Ιταλίας με τη Λιβύη υπερβαίνει τα οικονομικά θέματα και επεκτείνεται στη διαχείριση του μεταναστευτικού.  Ιταλία και Λιβύη θέλουν να προωθήσουν «ισότιμες εταιρικές σχέσεις» στο πλαίσιο του σχεδίου Ματέι και να ενισχύσουν τους δεσμούς με τις αφρικανικές χώρες που εμπλέκονται στις μεταναστευτικές διαδρομές.

Η Μελόνι επανέλαβε την υποστήριξη της Ιταλίας στις προσπάθειες του ΟΗΕ για την ενοποίηση των θεσμών της Λιβύης μέσω μιας πολιτικής διαδικασίας, ενώ η ευρύτερη στάση της Ιταλίας ήταν να συνεργαστεί με τις χώρες διέλευσης, συμπεριλαμβανομένης της Λιβύης και της Τυνησίας, για τη μείωση των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη.

Ωστόσο, η κατάσταση των μεταναστών στη Λιβύη έχει καταγγελθεί επανειλημμένα, όχι μόνο από ΜΚΟ αλλά και από τα Ηνωμένα Έθνη.

Οι μετανάστες και οι πρόσφυγες εξακολουθούν να υφίστανται σοβαρές και εκτεταμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως «εμπορία ανθρώπων, βασανιστήρια, καταναγκαστική εργασία, εκβιασμούς, πείνα σε απαράδεκτες συνθήκες κράτησης», που διαπράττονται «σε μεγάλη κλίμακα με πλήρη ατιμωρησία», γράφει έκθεση του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Φόλκερ Τουρκ που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο .

Οι συμφωνίες που έχει υπογράψει η Ιταλία -αρχής γενομένης από το Μνημόνιο Συνεννόησης για τη Μετανάστευση του 2017- παρέχουν τεχνική και οικονομική υποστήριξη στις λιβυκές αρχές, ειδικά για να διευκολύνουν την αναχαίτιση χιλιάδων ανθρώπων που επιχειρούν να διασχίσουν τη Μεσόγειο για να φτάσουν στην Ιταλία και την αναγκαστική επιστροφή τους στη Λιβύη.

Εδώ και αρκετά χρόνια, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες επαναλαμβάνουν ότι «κανένας που διασώθηκε στη θάλασσα δεν πρέπει να επιστρέψει στη Λιβύη, καθώς δεν είναι ασφαλές λιμάνι».

Ωστόσο, φαίνεται ότι οι συμφωνίες αυτές αρχίζουν να αποδίδουν καρπούς όσον αφορά τον αριθμό των μεταναστών που φτάνουν τώρα στην Ευρώπη.

Στην κεντρική μεσογειακή διαδρομή, την κύρια μεταναστευτική οδό προς την Ιταλία, παρατηρήθηκε «σημαντική» μείωση των διελεύσεων τους τελευταίους μήνες – μείωση 64% σε 32.200 μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουλίου, σύμφωνα με έκθεση της Frontex.

Η συνοριακή υπηρεσία της ΕΕ αποδίδει τη μείωση αυτή κυρίως στα προληπτικά μέτρα που λαμβάνουν οι αρχές της Τυνησίας και της Λιβύης για την εξάρθρωση των δικτύων διακινητών, σημειώνοντας ότι οι αφίξεις από τις δύο αυτές χώρες αντιπροσωπεύουν το 95% του συνόλου των αναφερόμενων μεταναστών σε αυτή τη διαδρομή.