ΗΠΑ: Πώς οι προεδρικές εκλογές επηρεάζουν τον υπόλοιπο κόσμο

Οι εκλογές για την προεδρία των ΗΠΑ προσελκύουν διεθνές ενδιαφέρον και ανησυχία, καθώς οι επιπτώσεις των επιλογών των Αμερικανών πολιτών θα επηρεάσουν την πολιτική σταθερότητα, τις συμμαχίες, την κλιματική αλλαγή, την παγκόσμια οικονομία και το εμπόριο.

Όπως αναφέρουν οι New York Times, η απόφαση να εκλεγεί η αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις ή ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ φέρει συνέπειες που εκτείνονται πέρα από τα σύνορα των ΗΠΑ, επηρεάζοντας στρατηγικές χώρες και καταστάσεις, όπως η σύγκρουση στη Γάζα, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η οικονομική ανταγωνιστικότητα με την Κίνα.

Ο κόσμος παρακολουθεί τις εκλογές με ένα ερώτημα στο μυαλό του: Ποια Αμερική θα αναδειχθεί τα επόμενα χρόνια; Πρόκειται να επιστρέψει σε μια πιο παραδοσιακή προσέγγιση ή θα διατηρηθεί η πιο επιθετική, προστατευτική στάση της προηγούμενης διακυβέρνησης;

Η στάση του Ισραήλ Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, η ισραηλινή κοινωνία θα υποστήριζε μαζικά τον Ντόναλντ Τραμπ, εάν είχε τη δυνατότητα να ψηφίσει, καθώς ο ίδιος επιδεικνύει αυστηρότερη στάση απέναντι σε ζητήματα όπως το Ιράν, γεγονός που καθησυχάζει ένα σημαντικό μέρος της ισραηλινής κοινωνίας. Ωστόσο, η πολιτική σκηνή του Ισραήλ αντιμετωπίζει με πιο ρεαλιστική προοπτική τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο του νέου προέδρου των ΗΠΑ.

Από την άλλη, μια κυβέρνηση υπό την Κάμαλα Χάρις ενδέχεται να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση για κατάπαυση του πυρός και ειρηνευτικές συνομιλίες με την Παλαιστίνη, χωρίς ωστόσο να αναμένεται διακοπή στρατιωτικής υποστήριξης προς το Ισραήλ. Ο Τραμπ, πιο επιεικής στην πολιτική εποικισμών, μπορεί να ευνοούσε ισραηλινές πρωτοβουλίες για επέκταση, ενώ η Χάρις πιθανότατα θα πίεζε για συντηρητικές επιλογές. Με φόντο τη ρευστή στάση του Τραμπ απέναντι στο Ιράν, η ηγεσία του Ισραήλ φαίνεται να διατηρεί ανοικτά περιθώρια, παρακολουθώντας την εξέλιξη των διπλωματικών και στρατιωτικών επιδιώξεων της Ουάσινγκτον.

Η σημασία των εκλογών για τη Ρωσία και την Ουκρανία Για τη Ρωσία και την Ουκρανία, οι επικείμενες αμερικανικές εκλογές θα καθορίσουν τη μελλοντική τους θέση στη γεωπολιτική σκακιέρα. Ο Τραμπ έχει αφήσει να εννοηθεί ότι η Ουκρανία έχει ευθύνη για την εισβολή της Ρωσίας και οι Ουκρανοί φοβούνται πως η πολιτική του θα ωθήσει σε μια βεβιασμένη ειρηνευτική συμφωνία προς όφελος της Ρωσίας. Αντίθετα, μια προεδρία Χάρις θα μπορούσε να διατηρήσει την τρέχουσα υποστήριξη, αλλά η Μόσχα εκτιμά ότι και οι δύο υποψήφιοι θα είναι λιγότερο αφοσιωμένοι από τον Μπάιντεν.

Ο Πούτιν φαίνεται να επιδιώκει μια συμφωνία με τον νέο Αμερικανό πρόεδρο, καθώς θεωρεί την Ουκρανία μαριονέτα των ΗΠΑ και υποθέτει ότι μπορεί να εξασφαλίσει καλύτερη διαπραγματευτική θέση σε απευθείας διάλογο με τον Λευκό Οίκο. Έχει δημόσια υποστηρίξει την Χάρις, ενδεχομένως θεωρώντας ότι η διπλωματία της θα δώσει περιθώριο σε μια συμφωνία.

Αναδυόμενες τάσεις και αντιθέσεις στην Κίνα Η πολιτική έναντι της Κίνας αποτελεί κεντρικό άξονα της εξωτερικής πολιτικής και των δύο υποψηφίων, αν και με διαφορετικές προσεγγίσεις. Η Κίνα βλέπει το ζήτημα των δασμών και της υποστήριξης προς την Ταϊβάν ως τα κύρια σημεία τριβής. Εάν η Χάρις εκλεγεί, αναμένεται να διατηρήσει στοχευμένους δασμούς για λόγους εθνικής ασφάλειας, ενώ ο Τραμπ υπόσχεται μια πιο σκληρή οικονομική επίθεση με γενικούς δασμούς, κάτι που θα μπορούσε να έχει σοβαρό αντίκτυπο στην κινεζική οικονομία.

Η πολιτική σκηνή της Κίνας βλέπει προοπτική στον Τραμπ, ο οποίος έχει δείξει λιγότερο ενδιαφέρον για τη στήριξη της Ταϊβάν, ενώ η Χάρις θα μπορούσε να συνεχίσει την πολιτική ενίσχυσης των συμμαχιών με Ιαπωνία, Νότια Κορέα και άλλους γείτονες, περιορίζοντας περαιτέρω τις κινεζικές κινήσεις στην περιοχή.

Η Ευρώπη και το ΝΑΤΟ σε δίλημμα Στην Ευρώπη, οι εκλογές φέρνουν έντονη ανησυχία για το μέλλον των διατλαντικών σχέσεων, ανεξάρτητα από τον νικητή. Εάν ο Τραμπ επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, οι Ευρωπαίοι φοβούνται μια αυξανόμενη αποστασιοποίηση από το ΝΑΤΟ, ενώ η Χάρις ίσως προωθήσει μια συνεργασία με περισσότερη ανεξαρτησία για την Ευρώπη. Οι αυξανόμενες τάσεις του νατιβισμού σε χώρες όπως η Ουγγαρία και η Ιταλία βλέπουν στο πρόσωπο του Τραμπ έναν σύμμαχο που ενισχύει την πολιτική κατά της μετανάστευσης και της εθνικής ταυτότητας. Αντίθετα, οι περισσότεροι δυτικοευρωπαίοι ηγέτες θεωρούν τη νίκη της Χάρις πιο συμβατή με τις ευρωπαϊκές αξίες.

Η πιθανή επιβολή δασμών στις ευρωπαϊκές εξαγωγές από τον Τραμπ προκαλεί οικονομικό άγχος, ενώ η πιθανότητα απόσυρσης από το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να κλονίσει τον ακρογωνιαίο λίθο της ευρωπαϊκής άμυνας.

Παγκόσμιο εμπόριο και οικονομία Ο Τραμπ, ο οποίος έχει περιγράψει τη λέξη «δασμός» ως την «πιο όμορφη λέξη στο λεξικό», φαίνεται αποφασισμένος να ανατρέψει το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα με μεγάλες αυξήσεις στους δασμούς, γεγονός που θα έφερνε σε δυσμενή θέση τις διεθνείς οικονομίες. Αντίθετα, η Χάρις ενδέχεται να επιλέξει μια πιο προσεκτική, ελεγχόμενη πολιτική δασμών, περιορισμένη κυρίως σε κινεζικές εισαγωγές για λόγους εθνικής ασφάλειας.

Σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, η πορεία των Ηνωμένων Πολιτειών θα καθορίσει και τη γεωπολιτική και οικονομική σταθερότητα. Οι εκλογές αυτές είναι καίριας σημασίας για κάθε γωνιά του πλανήτη, καθώς το εκλογικό αποτέλεσμα θα διαμορφώσει τις αμερικανικές και διεθνείς στρατηγικές στις κρίσιμες δεκαετίες που ακολουθούν.

Κλίμα «Το διακύβευμα δεν θα μπορούσε να είναι υψηλότερο» σημειώνει η Σομίνι Σενγκούπτα των ΝΥΤ, για την κλιματική κρίση. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν περισσότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην ιστορία και είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός εκπομπών αυτή τη στιγμή μετά την Κίνα. Η πολιτική που θα ακολουθήσουν, θα επηρεάσει την ικανότητα της ανθρωπότητας να αποτρέψει την ολέθρια κλιματική αλλαγή» προσθέτει.

Σύμφωνα με τη Σενγκούπτα, αν εκλεγεί η Χάρις, πιθανότατα θα προωθήσει περαιτέρω τις πολιτικές του Μπάιντεν για τη μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Ωστόσο, ασάφεια περιβάλλει την πολιτική της ως προς το πώς θα περιορίσει την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες παράγουν σήμερα περισσότερο πετρέλαιο και φυσικό αέριο από κάθε άλλη χώρα.

Από την άλλη, αν εκλεγεί ο Τραμπ, παρότι ίσως να μην καταργήσει εντελώς τις πολιτικές Μπάιντεν, είναι πιθανό να άρει δεκάδες ρυθμιστικά μέτρα που αφορούν από εκπομπές αυτοκινήτων έως σταθμών παραγωγής ενέργειας, υπονομεύοντας ουσιαστικά τη δυνατότητα άμεσης μείωσης των εκπομπών της χώρας.

Οι ενέργειες του Τραμπ θα μπορούσαν, επίσης, να αφήσουν την Κίνα χωρίς σοβαρό ανταγωνισμό στην τεχνολογία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως οι μπαταρίες και τα ηλεκτρικά οχήματα πεδίο στο οποίο το Πεκίνο ηγείται παγκοσμίως.

«Όποιος και αν κερδίσει τις αμερικανικές εκλογές, η ενεργειακή μετάβαση βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Αλλά η ταχύτητα και η κλίμακα έχουν σημασία. Ο Τραμπ θα μπορούσε να επιβραδύνει σοβαρά τη μετάβαση αυτή, με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες για το κλίμα και τον κόσμο» καταλήγει η Σενγκούπτα.