Ελληνοτουρκικές σχέσεις και κυνήγι μαγισσών

Την επόμενη Παρασκευή, 8 Νοεμβρίου, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν θα επισκεφθεί την Αθήνα. Κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Γιώργο Γεραπετρίτη, οι δύο πλευρές θα προσπαθήσουν να εξετάσουν αν υπάρχουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις για να προχωρήσει ο ελληνοτουρκικός διάλογος σε ένα νέο στάδιο. Συγκεκριμένα, θα διερευνηθεί αν, πέρα από την προώθηση μιας θετικής ατζέντας και τη διατήρηση της ηρεμίας στο Αιγαίο, είναι εφικτό να εστιάσουν στη μοναδική διαφορά που αναγνωρίζει η Ελλάδα, δηλαδή την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών.

Εάν οι δύο πλευρές καταφέρουν να βρουν έναν κοινό παρονομαστή, είναι πιθανό να ακολουθήσουν και άλλες συναντήσεις μεταξύ των δύο υπουργών, μέχρι να φτάσουμε στη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας, όπου το ζήτημα θα εξεταστεί από τους Κυριάκο Μητσοτάκη και Ταγίπ Ερντογάν. Αυτή τη στιγμή, κανείς δεν φαίνεται να είναι ιδιαίτερα αισιόδοξος ότι η διαδικασία θα προχωρήσει ομαλά μέχρι το τέλος. Είναι πιθανό η συζήτηση να εστιάσει αποκλειστικά στις διπλωματικές εξελίξεις, με τις προσδοκίες να είναι χαμηλές, αν ο ελληνοτουρκικός διάλογος δεν είχε προκαλέσει ένα «κυνήγι μαγισσών» στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό.

Από τον Ιούλιο του 2023, όταν πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο μετά από μια ταραχώδη περίοδο, ξεκίνησε ένας διάλογος που οδήγησε τα κόμματα στα «δεξιά» της Νέας Δημοκρατίας να αναπτύξουν το αφήγημα περί ελληνικών υποχωρήσεων. Το ζήτημα θα παρέμενε σε επίπεδο πολιτικής αντιπαράθεσης, αν οι δύο πρώην πρωθυπουργοί, Κώστας Καραμανλής και Αντώνης Σαμαράς, δεν εξέφραζαν σαφείς επιφυλάξεις και διαφωνίες σχετικά με την κατεύθυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Ιδιαίτερα, η ομιλία του Αντώνη Σαμαρά στη Λευκωσία, όπου αναφέρθηκε σε «μαγειρέματα» στο Κυπριακό και το Αιγαίο, καθώς και οι δηλώσεις συνεργατών του μετά την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή, οι οποίοι μίλησαν για «αλλεπάλληλες προκλήσεις της Τουρκίας», κατηγόρησαν ουσιαστικά την κυβέρνηση Μητσοτάκη για επικίνδυνους χαριεντισμούς, βραχύβια «σύμφωνα φιλίας» και υποκλίσεις, όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν.

Το τελευταίο διάστημα, είναι προφανές ότι το Μέγαρο Μαξίμου έχει αλλάξει κατεύθυνση και είναι αποφασισμένο να μην επιτρέψει την εξέλιξη αυτού του «κυνήγι μαγισσών» χωρίς τη δική του παρέμβαση και θέση. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη από τις Βρυξέλλες, στις οποίες επανέλαβε τις σταθερές εθνικές θέσεις και το τρέχον εξοπλιστικό πρόγραμμα, που αντικατοπτρίζει την πολιτική που ακολουθεί, περιλάμβαναν επίσης αναφορές σε «πατριώτες της φακής», αναφερόμενος στα κόμματα που βρίσκονται δεξιά της Νέας Δημοκρατίας. Υπενθύμισε επίσης ότι ο κ. Σαμαράς, ως πρωθυπουργός, είχε συνομιλίες με τον κ. Ερντογάν και ότι διεξάγονταν διερευνητικές επαφές κατά την πρωθυπουργία του, γεγονός που αποτελεί το πρώτο «σημάδι» ότι οι δηλώσεις που γίνονται θα έχουν πλέον απάντηση.

Ταυτόχρονα, ο Γιώργος Γεραπετρίτης ανέλαβε την ενημέρωση των βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας που συμμετέχουν στην αρμόδια επιτροπή εξωτερικών και άμυνας της Βουλής σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις. Σε όλες τις δημόσιες δηλώσεις του, τονίζει ότι η Αθήνα συμμετέχει σε αυτόν τον διάλογο χωρίς να θέτει ζητήματα κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων, παραμένοντας πιστή στις σταθερές εθνικές θέσεις και τις κόκκινες γραμμές της.

Η ελληνική κυβέρνηση, σύμφωνα με το κυβερνητικό επιτελείο, απαντά με πράξεις και όχι με λόγια, στέλνοντας μήνυμα και προς τον Αντώνη Σαμαρά ότι θα δίνονται απαντήσεις σε όλα τα ζητήματα που αφορούν το κυβερνητικό έργο. «Δεν θα επιτρέψουμε ούτε μια σπιθαμή παραφιλολογίας ή διάδοσης ψευδών ειδήσεων στα εθνικά θέματα», δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, προσθέτοντας ότι το αφήγημα της ενδοτικότητας που προσπαθεί να διαμορφωθεί είναι αντίθετο με την πραγματικότητα και εξαιρετικά επικίνδυνο.

Το Μέγαρο Μαξίμου εξετάζει τις συνέπειες που μπορεί να προκύψουν από αυτό το «αφήγημα ενδοτικότητας», όπως το αποκαλεί. Από τη μία πλευρά, αναφέρεται στην αποδυνάμωση των εκλογικών δυνάμεων της Νέας Δημοκρατίας και στην ενίσχυση κομμάτων που βρίσκονται στα δεξιά της, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις. Από την άλλη, εξετάζεται η κατάσταση εντός του κόμματος. Κεντρικό σημείο αναφοράς είναι πλέον η επόμενη ημέρα μετά την επίσκεψη του Φιντάν στην Αθήνα, με την ψήφο του προϋπολογισμού να αποτελεί την κορυφαία κοινοβουλευτική διαδικασία, που λειτουργεί ως ψήφος εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση. Σε άμεσες ερωτήσεις που απευθύνονται σε κυβερνητικά στελέχη, όπως ο Παύλος Μαρινάκης και ο Μάκης Βορίδης, σχετικά με το αν οι εσωκομματικές αντιρρήσεις μπορεί να εκφραστούν κατά την ψήφο του προϋπολογισμού, η απάντηση είναι σαφής: «δεν υπάρχει καμία ανησυχία».