Προσδοκίες της Αθήνας από τον ελληνοτουρκικό διάλογο

Η Αθήνα επιθυμεί να διατηρηθούν οι ήρεμες σχέσεις με την Τουρκία, αν και δεν αναμένονται σημαντικές αλλαγές στη στάση της Άγκυρας. Σημαντική ημερομηνία θεωρείται η 8η Νοεμβρίου, όταν θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, η οποία θα δείξει αν η συζήτηση μπορεί να επεκταθεί σε πιο σοβαρά θέματα.

Ωστόσο, οι πρόσφατες ενέργειες της Τουρκίας δεν ενισχύουν την αισιοδοξία, καθώς η γειτονική χώρα φαίνεται να επιμένει σε ένα αναθεωρητικό αφήγημα. Ενδεικτικό είναι ότι η Άγκυρα αναφέρθηκε σε «τουρκική υφαλοκρηπίδα» στην θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ρόδου και Καρπάθου, με αφορμή τις συνεχιζόμενες έρευνες του πλοίου Ο/V AEGAEO για την ηλεκτρική διασύνδεση των Δωδεκανήσων.

Προηγήθηκαν δύο ακόμη Navtex από τις τουρκικές αρχές, που αφορούσαν τις έρευνες του ελληνικού σκάφους ανάμεσα στη Χίο και τη Σάμο, καθώς και μεταξύ Λέσβου και Χίου. Αυτή η εξέλιξη προκάλεσε την αντίδραση της Αθήνας, με διπλωματικές πηγές να επισημαίνουν ότι το ερευνητικό πλοίο εκτελούσε εργασίες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Οι ίδιες πηγές τόνισαν ότι ο ισχυρισμός της Άγκυρας σχετικά με την τουρκική υφαλοκρηπίδα απορρίπτεται και υπογράμμισαν ότι η τουρκική Navtex είναι προφανώς αντίθετη με το Διεθνές Δίκαιο.

Από την πλευρά της κυβέρνησης, τονίζεται ότι δεν θα υπάρξει συζήτηση για ζητήματα κυριαρχικών δικαιωμάτων. Επισημαίνεται ότι οποιαδήποτε συζήτηση θα αφορά την οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και υφαλοκρηπίδας, και θα πραγματοποιηθεί μόνο υπό την προϋπόθεση του πλήρους σεβασμού του διεθνούς δικαίου, το οποίο θα είναι η μοναδική διαφορά που θα τεθεί προς συζήτηση.

Ταυτόχρονα, δίνεται έμφαση στις ενέργειες που έχουν πραγματοποιηθεί για την ενίσχυση του ρόλου της χώρας στη γεωπολιτική σκακιέρα και την αμυντική της θωράκιση. «Η Ελλάδα σήμερα είναι ισχυρή, τόσο γεωπολιτικά όσο και αμυντικά και οικονομικά. Έχουμε την υποχρέωση, με αυτοπεποίθηση και όχι από θέση αδυναμίας, να συνομιλούμε με τους γείτονές μας. Αναρωτιέμαι ποια είναι η εναλλακτική για εκείνους που ανησυχούν», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Επιπλέον, τόνισε: «Προτιμούμε ήρεμα ή ταραγμένα νερά; Προτιμώ ήρεμα νερά. Έχουμε υποχωρήσει, έστω και ελάχιστα, από τις πάγιες εθνικές μας θέσεις; Δεν το βλέπω πουθενά. Ωστόσο, είναι υποχρέωσή μου να συζητώ και να διερευνώ τη δυνατότητα να πείσουμε την Τουρκία ότι ο τουρκικός αναθεωρητισμός δεν μπορεί να οδηγήσει σε λύση». Και πρόσθεσε: «Αν τελικά συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε και ότι δεν μπορούμε να επιλύσουμε το ζήτημα της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας, είναι γιατί προσερχόμαστε από πολύ διαφορετικές αφετηρίες».

Η κυβέρνηση επιδιώκει να διατηρήσει ανοιχτούς τους δίαυλους επικοινωνίας, σε περίπτωση που η συζήτηση δεν προχωρήσει σε πιο σοβαρά θέματα, ώστε οι διαφορές να μην προκαλούν αυτόματα εντάσεις. Υπενθυμίζεται ότι τον Ιανουάριο θα διεξαχθεί το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.

Έτσι, ακόμη και αν δεν υπάρξουν σημαντικά βήματα προόδου στον διάλογο, ο στόχος είναι να συνεχιστούν οι συζητήσεις για τα λεγόμενα «εύκολα» θέματα. Αυτά περιλαμβάνουν ζητήματα που μπορούν να φέρουν πιο κοντά τις δύο χώρες, όπως η οικονομία, ο τουρισμός και η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.

Η συνεργασία με την Τουρκία στο μεταναστευτικό θεωρείται κρίσιμη, καθώς το θέμα έχει αναδειχθεί πρόσφατα, με ευρωπαϊκές χώρες να υιοθετούν πιο αυστηρές πολιτικές, ενώ οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή ενδέχεται να οδηγήσουν σε αύξηση των μεταναστευτικών ροών.