Σκέρτσος: Προτεραιότητά μας να ενισχύσουμε τις πολιτικές για την αντιμετώπιση του δημογραφικού

Ένα κέντρο για το δημογραφικό ή επί λέξει το Κέντρο Πληθυσμιακής Δυναμικής έχει ξεκινήσει -εδώ και έναν χρόνο- τη λειτουργία του μετά από πρωτοβουλία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, και με ευθύνη του ΟΟΣΑ.

Ένα κέντρο για το δημογραφικό ή επί λέξει το Κέντρο Πληθυσμιακής Δυναμικής έχει ξεκινήσει -εδώ και έναν χρόνο- τη λειτουργία του μετά από πρωτοβουλία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, και με ευθύνη του ΟΟΣΑ.

Σήμερα (4/11), μάλιστα, διεξάγεται το πρώτο Φόρουμ στα Χανιά υπό τον τίτλο «Οι επιπτώσεις του δημογραφικού στην παγκόσμια οικονομία και τις κοινωνίες, ανάλυση των πολιτικών για την αντιμετώπιση της πρόκλησης».

Στο Φόρουμ απευθύνθηκε ο υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος, ο οποίος εισαγωγικά ανέφερε ότι «η επιδίωξη της ελληνικής κυβέρνησης να προωθήσει και να ενισχύσει τις πολιτικές που σχετίζονται με τις δημογραφικές προκλήσεις στο πλαίσιο της διεθνούς συνεργασίας διασταυρώθηκε με το όραμα του ΟΟΣΑ για τη δημιουργία ενός θεματικού κέντρου για τη δυναμική του πληθυσμού. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός αγκάλιασε αυτήν την πρωτοβουλία για τη δημιουργία του Κέντρου Πληθυσμιακής Δυναμικής Κρήτης του ΟΟΣΑ, όταν μαζί με τον γενικό γραμματέα του ΟΟΣΑ, κ. Mathias Cormann, υπέγραψαν το μνημόνιο κατανόησης για την ίδρυση του Κέντρου τον Ιανουάριο του 2023».

Με αφορμή τη «μακρόχρονη στενή και γόνιμη συνεργασία της ελληνικής κυβέρνησης με τον ΟΟΣΑ», τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα «έχει επιδείξει αξιοσημείωτα επιτεύγματα στην επιτάχυνση της ανάπτυξής της και στη βελτίωση της οικονομικής της ευημερίας, καθώς και στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται για τη δημιουργία του πλαισίου για ένα βιώσιμο μέλλον. Αυτό διαφαίνεται ξεκάθαρα στις πρόσφατες οικονομικές έρευνες του ΟΟΣΑ για την Ελλάδα. Οι συνεχιζόμενες δημογραφικές τάσεις, οι οποίες παρατηρούνται ως μέρος της συνολικής εξέλιξης της δυναμικής του πληθυσμού, αποτελούν μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις στον σχεδιασμό πολιτικών για την επίτευξη ενός βιώσιμου μέλλοντος», πρόσθεσε.

Και, σε αυτό το πλαίσιο, «τα εγκαίνια του Κέντρου Πληθυσμιακής Δυναμικής Κρήτης έρχονται την κατάλληλη χρονική στιγμή για να ενισχύσουν τις χώρες του ΟΟΣΑ στη χάραξη πολιτικών για την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων που αναδύονται, καθώς και για τον εντοπισμό και την αξιοποίηση των ευκαιριών που παρουσιάζονται κατά τη διαδικασία προσαρμογής στη δημογραφική κατάσταση και τις επιπτώσεις της που σταδιακά αποκρυσταλλώνονται. Η γήρανση του πληθυσμού είναι ένα φαινόμενο που παράγει πολύπλοκες συνέπειες σε πολλαπλούς τομείς πολιτικής», σημείωσε ο υπουργός Επικρατείας.

Για παράδειγμα, «η προβλεπόμενη δυναμική του πληθυσμού καταδεικνύει σημαντική αύξηση του δείκτη εξάρτησης από τους ηλικιωμένους, ο οποίος ορίζεται ως ο λόγος του πληθυσμού άνω των 65 ετών προς τον πληθυσμό ηλικίας 20 έως 64 ετών και αναμένεται να φθάσει σε μέση τιμή άνω του 50% έως το 2050 στις χώρες του ΟΟΣΑ», εξήγησε.

Εξάλλου, σύμφωνα με τον κ. Σκέρτσο, «η πιεστική επίδραση της γήρανσης του πληθυσμού συνέβαλε στην εμφάνιση της έννοιας της υγιούς γήρανσης, η οποία αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία στις χώρες του ΟΟΣΑ. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω ενός πλέγματος πολιτικών που βοηθούν τους ανθρώπους να επιτύχουν μία υψηλής ποιότητας μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, τόσο όσον αφορά την υγειονομική κάλυψη όσο και τη διατήρηση ενός υψηλού επιπέδου δημιουργικότητας και τη συμμετοχή στην κατανάλωση των βελτιωμένων ποιοτικά αγαθών και υπηρεσιών που προσφέρει η σύγχρονη ζωή, όπως τα ταξίδια αναψυχής».

Εν προκειμένω, «η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να άρει τα αντικίνητρα για τους ηλικιωμένους να εργαστούν, όταν αισθάνονται ότι είναι αρκετά δυνατοί για να προσφέρουν την εμπειρία και τις δεξιότητές τους σε κάτι δημιουργικό. Προς αυτήν την κατεύθυνση, από τον Ιανουάριο του 2024 κατάργησε τη μείωση της σύνταξης κατά 30% που ίσχυε για τους συνταξιούχους που αποφάσισαν να συνεισφέρουν στο εργατικό δυναμικό. Παρόμοια εμπόδια έχουν αρθεί πρόσφατα όσον αφορά την παροχή της δυνατότητας σε Άτομα με Αναπηρία να εργαστούν χωρίς να χάσουν τα επιδόματα κοινωνικής φροντίδας. Ταυτόχρονα, η έρευνα που έχει διεξαχθεί στο πλαίσιο του Οικονομικού Τμήματος του ΟΟΣΑ δείχνει ότι ο σημαντικότερος παράγοντας της ταχείας αύξησης του δείκτη εξάρτησης από τους ηλικιωμένους είναι η μείωση των ποσοστών γονιμότητας, ενώ η αύξηση του προσδόκιμου ζωής ακολουθεί σε σχέση με το μέγεθος της επιρροής της», τόνισε.

Ως εκ τούτου, εκτός από τις πολιτικές που απευθύνονται στον πληθυσμό των ηλικιωμένων, είναι «απαραίτητο να ενισχυθούν οι πολιτικές που αποσκοπούν στη διασφάλιση ενός ακμαίου περιβάλλοντος για τις νεότερες γενιές, το οποίο θα δώσει τη δυνατότητα ανύψωσης των ποσοστών γονιμότητας. Γι’ αυτό οι νέοι απαιτούν περισσότερο από όλους από εμάς να συνεχίσουμε να ακολουθούμε τη μεταρρυθμιστική πορεία, καθώς αυτή είναι η μόνη πορεία που οδηγεί στην αύξηση του αισθήματος ασφάλειας και αισιοδοξίας για το μέλλον», επεσήμανε ο κ. Σκέρτσος και αναφέρθηκε σε πολιτικές όπως «Το σπίτι μου», οι «νταντάδες της γειτονιάς» κ.ά.

Συμπληρωματικά, «η ελεγχόμενη, προσεκτικά επιλεγμένη μετανάστευση είναι ένας συμπληρωματικός παράγοντας που μπορεί να ενισχύσει την παραγωγικότητα του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας. Απαραίτητη προϋπόθεση για να επιτευχθεί αυτό είναι η ύπαρξη ενός αρμόδιου πλαισίου που θα δώσει στη χώρα μας τα εργαλεία για τη διάγνωση των αναγκών και των κενών της αγοράς εργασίας μας χέρι-χέρι με ενεργητικές πολιτικές αγοράς εργασίας που θα δίνουν κίνητρα κυρίως στις γυναίκες και στους νέους ανθρώπους να εργαστούν, αφού οι δύο αυτές ομάδες υπολείπονται σε σχέση με τη συμμετοχή τους στην εργασία στην ελληνική οικονομία». Σε επόμενο σημείο της ομιλίας του, ο υπουργός Επικρατείας μίλησε για τις πολιτικές επιστροφής του ανθρώπινου κεφαλαίου υψηλής εξειδίκευσης, κυρίως νέων, το οποίο μετανάστευσε.

«Οι λύσεις στα δημογραφικά ζητήματα δεν είναι εύκολες, αλλά υπάρχουν εργαλεία στη χάραξη πολιτικής που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να ξεπεραστούν τα αναδυόμενα εμπόδια», αναγνώρισε, εξάλλου. Όμως, συνέχισε, «ο ΟΟΣΑ αποτελεί σημαντικό κόμβο απίστευτης γνώσης και εμπειρογνωμοσύνης στον τομέα της χάραξης πολιτικής με βάση τα αποδεικτικά στοιχεία και ήδη υπάρχουν συνεχείς συνεργασίες μεταξύ του ΟΟΣΑ και της Ελλάδας στον τομέα αυτόν, στο πλαίσιο του Μέσου Τεχνικής Στήριξης της ΕΕ».

«Το όραμα για το Κέντρο Πληθυσμιακής Δυναμικής Κρήτης είναι να ενισχύσει την τεκμηριωμένη χάραξη πολιτικής σε αυτόν τον τομέα και να δημιουργήσει ένα πλαίσιο, σύμφωνα με το οποίο οι πολιτικές που αντιμετωπίζουν τις τάσεις και τις εξελίξεις στη δυναμική του πληθυσμού σχεδιάζονται μετά από κατάλληλη διαβούλευση με τους αρμόδιους φορείς, οι οποίοι μπορούν να προσφέρουν τις απόψεις, τις αναλύσεις και την εμπειρία τους για την επιμελή εφαρμογή της υιοθετούμενης στρατηγικής», υπογράμμισε.

Ωστόσο, «θα πρέπει να τονιστεί ότι η αναστάτωση των ψηφιακών τεχνολογιών, και ιδίως η εμφάνιση της τεχνητής νοημοσύνης, μπορεί να διαδραματίσει αποτελεσματικό ρόλο στην αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων. Πρώτα απ’ όλα, η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση της συρρίκνωσης του εργατικού δυναμικού λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, παρέχοντας λύσεις αυτοματοποίησης για τις πιο κουραστικές εργασίες.

Με αυτόν τον τρόπο, η αγορά εργασίας θα μπορέσει να επικεντρωθεί σε καθήκοντα και υπηρεσίες που απαιτούν περισσότερες γνώσεις και εμπειρία. Όπως επισημαίνει σε πρόσφατη έρευνά του ο βραβευμένος με Νόμπελ Οικονομικών το 2024 Daron Acemoglu, υπάρχει μεγαλύτερη υιοθέτηση των τεχνολογιών αυτοματοποίησης στις κοινωνίες που γερνούν», ήταν ένα πρότυπο που επικαλέστηκε ο κ. Σκέρτσος.

«Επιπλέον, ένα έμπειρο εργατικό δυναμικό, το οποίο αξιοποιεί τις δεξιότητες των ηλικιωμένων μελών του, μπορεί να προσφέρει πολλά στον μετριασμό των κινδύνων που αντιμετωπίζονται κατά τη διαδικασία ενσωμάτωσης της Τεχνητής Νοημοσύνης στις οικονομίες και τις κοινωνίες μας. Μπορεί κανείς να σκεφτεί πολλά τέτοια παραδείγματα, όπως ο εντοπισμός των AI deep fakes, του φαινομενικά αληθινού αλλά ψευδούς περιεχομένου που παράγεται από μοντέλα AI. Είμαι βέβαιος ότι υπάρχει ισχυρή αποφασιστικότητα όλων των ενδιαφερομένων να καταβάλουν την καλύτερη δυνατή προσπάθεια σε αυτό», κατέληξε ο υπουργός Επικρατείας.