Εκλογές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση: Σαρωτικές αλλαγές

Σημαντικές μεταρρυθμίσεις, με κυριότερη την εισαγωγή της ηλεκτρονικής ψήφου, παρουσίασε ο Θοδωρής Λιβάνιος κατά την έναρξη του Ετήσιου συνεδρίου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, που διεξάγεται στη Ρόδο.

Ο υπουργός Εσωτερικών, αναλύοντας τα κύρια σημεία του νέου Ενιαίου Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης στους εκπροσώπους των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, υπογράμμισε ότι «οι αλλαγές που προγραμματίζουμε δεν θα είναι απλώς μια μεταρρύθμιση που θα παραμείνει στα χαρτιά, αλλά ένα πραγματικό εργαλείο για τις αυτοδιοικητικές αρχές, προκειμένου να ενδυναμωθούν, να επιλύσουν δυσλειτουργίες και προβλήματα και να εξελιχθούν προς όφελος όλων των πολιτών».

Α. Αλλαγές στην εκλογική διαδικασία για τις αυτοδιοικητικές αρχές – Εκλογή δημοτικών και περιφερειακών αρχών σε έναν και μόνο γύρο

Οι δημοτικές και περιφερειακές αρχές της χώρας θα εκλέγονται σε έναν μόνο γύρο. Οι εκλογείς θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν και δεύτερο συνδυασμό στο ίδιο ψηφοδέλτιο. Εάν κανένας συνδυασμός δεν συγκεντρώσει το 50% + 1 ψήφο από τις έγκυρες ψήφους της πρώτης επιλογής, οι δύο συνδυασμοί με τις περισσότερες ψήφους θα προχωρήσουν στη δεύτερη φάση της καταμέτρησης. Οι δεύτερες ψήφοι (δεύτερη επιλογή) από τα ψηφοδέλτια των συνδυασμών που δεν προκρίνονται στη δεύτερη φάση θα προστίθενται στις ψήφους των δύο πρώτων συνδυασμών. Ο επιτυχών συνδυασμός θα ανακηρύσσεται είτε α) αν συγκεντρώσει κατά την πρώτη φάση το 50% + 1 ψήφο από τις έγκυρες ψήφους της πρώτης επιλογής, είτε β) αν στη δεύτερη φάση έχει τις περισσότερες ψήφους μεταξύ των δύο πρώτων συνδυασμών, συμπεριλαμβανομένων των δεύτερων ψήφων από τα ψηφοδέλτια των αποκλεισμένων συνδυασμών.

Προαιρετική ηλεκτρονική ψηφοφορία στις εκλογές Δήμων και Περιφερειών

Το Υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε την πρόθεση του να εισαγάγει τη δυνατότητα ηλεκτρονικών ψηφοφοριών για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, προσφέροντας έτσι ένα εργαλείο που θα διευκολύνει τους εκλογείς στην άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος. Αυτή η νέα επιλογή θα είναι διαθέσιμη παράλληλα με την παραδοσιακή ψηφοφορία με φυσική παρουσία, ενώ η επιστολική ψήφος θα εφαρμοστεί στις ευρωεκλογές του 2024.

Κήρυξη πρόωρων εκλογών, εντός των 3 πρώτων ετών της πενταετούς θητείας, για το υπόλοιπο της θητείας

Αυτή η δυνατότητα θα μπορεί να ενεργοποιηθεί εφόσον συμφωνήσουν τα 4/5 του συνολικού αριθμού των μελών του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου, καθώς και ο δήμαρχος ή περιφερειάρχης αντίστοιχα. Με αυτή την αλλαγή, τερματίζονται φαινόμενα διοικητικής αδυναμίας που παρατηρούνται σε περιπτώσεις ανεξαρτητοποίησης δημοτικών συμβούλων.

Ορισμός επιπλέον υποψηφίων συμβούλων χωρίς σταυρό προτίμησης

Κάθε συνδυασμός μπορεί να προτείνει επιπλέον υποψηφιότητες ως εξής:

– 1 υποψήφιο σε συμβούλια με έως 19 μέλη – 2 υποψηφίους σε συμβούλια με 25 έως 39 μέλη – 3 υποψηφίους σε συμβούλια με 43 μέλη

Οι υποψήφιοι αυτοί θα εκλεγούν μόνο εφόσον ο συνδυασμός τους ανακηρυχθεί νικητής στις εκλογές. Ο σκοπός αυτής της αλλαγής είναι να προσελκύσει ικανούς επιστήμονες και υποψηφίους με αναγνωρισμένο κύρος, οι οποίοι θα μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη των τοπικών κοινοτήτων.

Β. Αλλαγές στο σύστημα διακυβέρνησης, την καταστατική θέση αιρετών, την εποπτεία, τις αρμοδιότητες και την οικονομική διαχείριση των ΟΤΑ

– Υποχρεωτική δημόσια διαβούλευση για όλες τις κανονιστικές πράξεις πριν από την εισαγωγή τους στο δημοτικό ή περιφερειακό συμβούλιο.

– Διεξαγωγή αποκλειστικά ηλεκτρονικών τοπικών δημοψηφισμάτων για ζητήματα που αφορούν τις αρμοδιότητες των δήμων.

– Δημιουργία θέσης υπηρεσιακού γραμματέα σε δήμους με πληθυσμό άνω των 200.000 κατοίκων.

– Αύξηση της αμοιβής των δημάρχων και αντιδημάρχων, αναστολή της επαγγελματικής δραστηριότητας του δημάρχου σε δήμους με πληθυσμό άνω των 20.000 κατοίκων και υποχρεωτική άδεια για όλη τη διάρκεια της θητείας.

– Κατάργηση της χωρικής αρμοδιότητας των Ελεγκτών Νομιμότητας. Κάθε πράξη που θα υποβάλλεται για έλεγχο νομιμότητας θα κατανέμεται τυχαία σε Ελεγκτές Νομιμότητας από διαφορετική χωρική αρμοδιότητα. Ο συντονισμός των 7 Ελεγκτών Νομιμότητας θα γίνεται από τον Γενικό Επόπτη Νομιμότητας των ΟΤΑ.

– Επιτάχυνση της διαδικασίας ελέγχου νομιμότητας, με στόχο την ολοκλήρωσή της εντός 10 ημερών.

– Διατήρηση του Δημοτικού Τέλους για την κάλυψη ανταποδοτικών υπηρεσιών και καθιέρωση Τέλους Τοπικής Ανάπτυξης, το οποίο θα περιλαμβάνει τον Δημοτικό Φόρο και το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας. Το Τέλος Τοπικής Ανάπτυξης θα καθορίζεται ελεύθερα από τους δήμους και θα χρησιμοποιείται για την κάλυψη διαφόρων δαπανών και επενδυτικών δραστηριοτήτων.

– Επαναφορά του προληπτικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου για εντάλματα που υπερβαίνουν τα 15.000 ευρώ.

-Σύσταση Κέντρου Διαχείρισης Δημοτικών Εσόδων υπό την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, στο οποίο θα αναγράφονται κάθε είδους βεβαιωμένες οφειλές προς δήμους. Το Κέντρο αυτό θα είναι η διεπαφή της Αυτοδιοίκησης με ΑΑΔΕ, ΕΦΚΑ και όλα τα απαραίτητα Μητρώα του Ελληνικού Δημοσίου, ενώ θα παρέχει τη δυνατότητα ηλεκτρονικών πληρωμών των οφειλών, οι οποίες αποδίδονται άμεσα στους Δήμους, χωρίς να καταργηθεί η δυνατότητα πληρωμών απευθείας στους Δήμους.

-Ανακατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ Δήμων, Περιφερειών, Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και Κεντρικού Κράτους με 3 κριτήρια:

Τοπικός, περιφερειακός ή εθνικός χαρακτήρας της αρμοδιότητας Ποιος μπορεί να ασκήσει αποτελεσματικότερα προς όφελος των πολιτών Τεκμήριο αρμοδιότητας κατά δέσμη πολιτική.

Υπενθυμίζεται ότι ο διάλογος για την επικαιροποίηση του θεσμικού πλαισίου της αυτοδιοίκησης, με τη σύνταξη του νέου ενιαίου Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που αποτελεί δέσμευση της κυβέρνησης, έχει ήδη ξεκινήσει.

Σύμφωνα με το “Πρώτο Θέμα”, η αρμόδια επιτροπή που θα επεξεργαστεί το σύνολο των προτάσεων όλων των φορέων, η οποία συστάθηκε από τον Υπουργό Εσωτερικών, συνεδρίασε για πρώτη φορά τη Δευτέρα 4 Νοεμβρίου, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της αυτοδιοίκησης, των δικαστικών αρχών, πανεπιστημιακών και στελεχών τόσο των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. όσο και του Υπουργείου Εσωτερικών.