Τοπική Αυτοδιοίκηση: Έρχονται σαρωτικές αλλαγές στις εκλογές – Δήμαρχοι και περιφερειάρχες από τον α΄ γύρο

Θεμελιώδεις αλλαγές – με σημαντικότερη την εισαγωγή της ηλεκτρονικής ψήφου – σε όλο το πλαίσιο εκλογής, διακυβέρνησης και λειτουργίας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης παρουσίασε ο Θοδωρής Λιβάνιος στην έναρξη των εργασιών του Ετήσιου συνεδρίου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας που εγκαταστάθηκε στη Ρόδο.

Ο υπουργός Εσωτερικών παρουσιάζοντας τα βασικά σημεία του νέου Ενιαίου Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης στους εκπροσώπους των ΟΤΑ τόνισε πως «οι αλλαγές που είμαστε έτοιμοι να εισάγουμε δεν πρόκειται να είναι μια μεταρρύθμιση που θα μείνει στα χαρτιά, αλλά ένα πραγματικό εργαλείο για τις αυτοδιοικητικές αρχές, ώστε να σταθούν πιο στέρεα στα πόδια τους, να θεραπεύσουν δυσλειτουργίες και προβλήματα και να ωριμάσουν, προς όφελος όλων των πολιτών.».

Δείτε κωδικοποιημένες όλες τις αλλαγές που προτείνονται

Οι σημαντικότερες αλλαγές, οι οποίες τίθενται ως βάση διαλόγου για τη σύνταξη του νέου Ενιαίου Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι οι εξής:

Α. Αλλαγές στην εκλογική διαδικασία για τις αυτοδιοικητικές αρχές – Εκλογή δημοτικών και περιφερειακών αρχών σε έναν και μόνο γύρο

Οι δημοτικές και περιφερειακές αρχές της χώρας θα εκλέγονται σε έναν και μόνο γύρο. Ο εκλογέας που έχει τη δυνατότητα επιλογής και δεύτερου συνδυασμού, στο ίδιο ψηφοδέλτιο. Σε περίπτωση που κανένας συνδυασμός δεν συγκεντρώσει το 50% + 1 ψήφο επί των έγκυρων ψήφων της πρώτης επιλογής, οι δύο πρώτοι σε ψήφους συνδυασμούς προκρίνονται στη δεύτερη φάση καταμέτρησης. Οι δεύτερες ψήφοι (δεύτερη επιλογή) των ψηφοδελτίων των συνδυασμών που μένουν εκτός της δεύτερης φάσης προστίθενται στις ψήφους των δύο πρώτων συνδυασμών. Επιτυχών συνδυασμούς που ανακηρύσσεται όποιος έχει συγκεντρώσει α) κατά την πρώτη φάση, το 50% + 1 ψήφος επί των εγγράφων της πρώτης επιλογής ή β) κατά τη δεύτερη φάση, τις περισσότερες ψήφους μεταξύ των δύο πρώτων συνδυασμών, στις οποίες περιλαμβάνονται οι δεύτερες ψήφοι των ψηφοδελτίων των συνδυασμών που αποκλείστηκαν από τη δεύτερη φάση.

Η προτεινόμενη αλλαγή του εκλογικού συστήματος αφενός επιλύει το πρόβλημα της μειωμένης συμμετοχής των εκλογέων στο δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών και, αφετέρου, εξαλείφει το σημαντικό κόστος διενέργειας του δεύτερου γύρου.

Προαιρετική ηλεκτρονική ψηφοφορία στις εκλογές Δήμων και Περιφερειών

Δίνοντας ένα εργαλείο για τη διευκόλυνση των εκλογέων στην άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος, μετά την εισαγωγή της επιστολικής ψήφου στις ευρωεκλογές του 2024, το Υπουργείο Εσωτερικών προανήγγειλε την εισαγωγή της δυνατότητας ηλεκτρονικών ψηφοφοριών για τις αυτοδιοικητικές εκλογές για όποιον εκλογεί παράλληλα το επιθυμεί, διατηρώντας την κλασική ψηφοφορία με φυσική παρουσία.

Κήρυξη πρόωρων εκλογών, εντός των 3 πρώτων ετών της πενταετούς θητείας, για το υπόλοιπο της θητείας

Η δυνατότητα αυτή θα μπορεί να αξιοποιηθεί εφόσον συμφωνούν τα 4/5 του συνολικού αριθμού των μελών του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου και ο δήμαρχος ή περιφερειάρχης αντίστοιχα. Με την αλλαγή αυτή μπαίνει τέλος σε φαινόμενα διοικητικής παράλυσης που συμβαίνει σε περιπτώσεις ανεξαρτητοποίησης δημοτικών συμβούλων.

Ορισμός επιπλέον υποψηφίων συμβούλων χωρίς σταυρό προτίμησης

Κάθε συνδυασμός που μπορεί να ορίσει επιπλέον υποψηφιότητες:

1 υποψήφιος σε συμβούλια με έως 19 μέλη 2 υποψηφίους σε συμβούλια με 25 έως 39 μέλη 3 υποψηφίους σε συμβούλια με 43 μέλη

Οι υποψήφιοι αυτοί εκλέγονται μόνο αν ο συνδυασμός τους ανακηρυχθεί νικητής των εκλογών. Στόχος της αλλαγής είναι η προσέλκυση ικανών επιστημόνων και υποψηφίων εγνωσμένου κύρους, οι οποίοι μπορούν να συνεισφέρουν στις τοπικές κοινωνίες.