Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις μετά τη συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν

Οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας συμφώνησαν στη χθεσινή τους συνάντηση να συνεχιστεί ο διάλογος, προκειμένου να διατηρηθεί η ηρεμία στην περιοχή. Ωστόσο, αυτό δεν υποδηλώνει ότι οι διαφορές μεταξύ των δύο χωρών μπορούν να επιλυθούν άμεσα, καθώς οι διαφωνίες σχετικά με την «βαριά» ατζέντα απαιτούν περαιτέρω συζήτηση, η οποία θα μετατεθεί για αργότερα.

Στις δηλώσεις τους, οι υπουργοί Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν εξέφρασαν την επιθυμία τους να διατηρηθούν οι γέφυρες επικοινωνίας και ήδη έχει καθοριστεί ο οδικός χάρτης για τους επόμενους μήνες. Συγκεκριμένα, ο επόμενος γύρος πολιτικού διαλόγου και θετικής ατζέντας θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα στις 2 και 3 Δεκεμβρίου, ενώ το νέο έτος θα ακολουθήσει το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας.

Από εκείνη τη στιγμή, η συζήτηση δεν κατέστη δυνατό να προχωρήσει σε πιο σοβαρά θέματα, και είναι προφανές ότι δεν πρέπει να αναμένονται σύντομα εντυπωσιακές εξελίξεις στον ελληνοτουρκικό διάλογο. Ο Χακάν Φιντάν, στις δηλώσεις του, τόνισε την επιμονή του στη διεύρυνση της ατζέντας, με την Άγκυρα να έχει επανειλημμένα αναφερθεί σε διάλογο με ολιστική προσέγγιση.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κ. Φιντάν, αναφερόμενος στα ζητήματα του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου, δήλωσε ότι «πρέπει να φερόμαστε ρεαλιστικά και να κάνουμε σωστή διάγνωση των προβλημάτων». Υπογράμμισε ότι τα προβλήματα είναι αλληλένδετα και ότι πρέπει να βρούμε λύσεις, προσθέτοντας ότι «δεν μπορούμε να τα περιορίσουμε μόνο σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Όλα τα ζητήματα που ενδέχεται να προκαλέσουν τριβές πρέπει να συζητηθούν». Επίσης, αναφέρθηκε σε «δίκαιο διαμοιρασμό στην Ανατολική Μεσόγειο», κάτι που, όπως είπε, υποστηρίζει η χώρα του.

Η Αθήνα έχει θέσει σαφείς κόκκινες γραμμές, δηλώνοντας ότι η συζήτηση μπορεί να εστιάζει μόνο στη μοναδική διαφορά που αφορά την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ. Χθες το απόγευμα, ο κ. Γεραπετρίτης σε συνέντευξή του τόνισε ότι «δεν υπάρχει κανένα θέμα συνδιαχείρισης του Αιγαίου με την Τουρκία, και η Ελλάδα δεν θα επέτρεπε ποτέ μια τέτοια εξέλιξη».

Νωρίτερα, κατά τις κοινές δηλώσεις με τον Χακάν Φιντάν, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών επισήμανε ότι «η ατζέντα μας περιλάμβανε και την αξιολόγηση των προϋποθέσεων που απαιτούνται για την έναρξη μιας ουσιαστικής συζήτησης σχετικά με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Αυτή είναι μια αρχική, ειλικρινής προσέγγιση ενός δύσκολου αλλά κρίσιμου ζητήματος». Εξήγησε ότι «οι θέσεις μας σχετικά με το εύρος της συζήτησης διαφέρουν από τη θέση μας που αφορά τη μοναδική διαφορά». Τόνισε, ωστόσο, ότι «είμαστε προσηλωμένοι σε μια ειλικρινή προσέγγιση».

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι διαφορετικές απόψεις σχετικά με το Κυπριακό παραμένουν, ειδικά σε μια περίοδο που παρατηρείται κινητικότητα γύρω από το θέμα. Ο κ. Γεραπετρίτης τόνισε ότι «διατηρούμε τη θέση μας για μια λύση που θα βασίζεται στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, στο πλαίσιο μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας». Αντίθετα, ο κ. Φιντάν ανέφερε ότι η συζήτηση θα πρέπει να διεξάγεται «με βάση τις πραγματικότητες του νησιού», προσθέτοντας ότι «το μοντέλο της ομοσπονδίας δεν ισχύει πια στην Κύπρο».

Σε αυτή τη συγκυρία, ο στόχος είναι να συνεχιστεί η συνεργασία σε «εύκολα» θέματα, όπως η οικονομία, ο τουρισμός και ο πολιτισμός, καθώς και στο κρίσιμο ζήτημα του μεταναστευτικού. Αν και δεν αναμένονται θεαματικές εξελίξεις στον ελληνοτουρκικό διάλογο στο άμεσο μέλλον, είναι σημαντικό να διατηρηθούν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας, ώστε οι υφιστάμενες διαφορές να μην προκαλούν αυτόματα εντάσεις.

«Πιστεύω ότι η κανονικότητα θα πρέπει να είναι ο στόχος στις σχέσεις μεταξύ γειτόνων», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων. Τόνισε ότι οι δηλώσεις των δύο υπουργών επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ενός θετικού κλίματος, το οποίο μπορεί να αποτελέσει βάση για οικοδόμηση, ωστόσο «δεν έχουμε ακόμη ένα κοινό πλαίσιο για να συζητήσουμε σε βάθος τη μία σημαντική μας διαφορά με την Τουρκία, που αφορά την οριοθέτηση της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο».

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι την Τρίτη η προσοχή θα είναι στραμμένη στη Βουλή, καθώς ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης θα ενημερώσει τα μέλη της επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων. «Πιστεύω ότι η κανονικότητα θα πρέπει να είναι ο στόχος στις σχέσεις μεταξύ γειτόνων», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων. Τόνισε ότι οι δηλώσεις των δύο υπουργών επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ενός θετικού κλίματος, το οποίο μπορεί να αποτελέσει βάση για οικοδόμηση, ωστόσο «δεν έχουμε ακόμη ένα κοινό πλαίσιο για να συζητήσουμε σε βάθος τη μία σημαντική μας διαφορά με την Τουρκία, που αφορά την οριοθέτηση της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο». Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι την Τρίτη η προσοχή θα είναι στραμμένη στη Βουλή, καθώς ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης θα ενημερώσει τα μέλη της επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων.