Οι προτεραιότητες Τραμπ με το σύνθημα “Πρώτα η Αμερική” μπορεί να επηρεάσουν την πολιτική στο Κέρας Αφρικής.

Μετά την πρόσφατη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, οι προσδοκίες αυξάνονται σχετικά με τις πιθανές ενέργειές του σε σημαντικές γεωπολιτικές περιοχές, όπως η Ουκρανία, η Μέση Ανατολή και η περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Ωστόσο, το Κέρας της Αφρικής αποτελεί μια παραγνωρισμένη αλλά κρίσιμη περιοχή, η οποία θα μπορούσε να δοκιμάσει ξανά την κληρονομιά της εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ.

Όπως σημειώνει το Al Monitor, αν και ο Τραμπ δεν έχει αναφερθεί εκτενώς στην Αφρική κατά τη διάρκεια της προεδρικής του εκστρατείας, η κυρίαρχη εκτίμηση είναι ότι το δόγμα “Πρώτα η Αμερική” του θα μπορούσε να οδηγήσει την Ουάσινγκτον σε περιορισμό της εμπλοκής της στο Κέρας της Αφρικής, εκτός αν οι ενέργειές της ευθυγραμμίζονται άμεσα με τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ.

Πιθανές αλλαγές του νέου προέδρου των ΗΠΑ

Με την επάνοδο του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, οι πολιτικές του δόγματος “Πρώτα η Αμερική” ενδέχεται να οδηγήσουν σε μείωση της εξωτερικής βοήθειας προς τις αφρικανικές χώρες. Παρά το γεγονός ότι η αμερικανική διπλωματική παρουσία στην περιοχή είναι περιορισμένη, η βοήθεια από τις Ηνωμένες Πολιτείες παραμένει ένα από τα κύρια μέσα επιρροής της Ουάσινγκτον, με σημαντικούς αποδέκτες την Αιθιοπία, τη Σομαλία και την Κένυα, η οποία επίσης λαμβάνει υποστήριξη στον τομέα της ασφάλειας.

Η Κένυα, ωστόσο, διατηρεί αισιοδοξία ότι οι εμπορικές συμφωνίες, όπως η Στρατηγική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (STIP), που ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2020 επί Τραμπ, θα ενισχυθούν με την επιστροφή του.

Από την άλλη πλευρά, η στάση του Τραμπ απέναντι στους γείτονες της Κένυας, οι οποίοι αντιμετωπίζουν συγκρούσεις και αστάθεια, μπορεί να αποκαλύψει μια διαφορετική πραγματικότητα, ιδιαίτερα όσον αφορά το Σουδάν.

Ο Κάμερον Χάντσον, ειδικός στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS) και πρώην αξιωματούχος της CIA και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στην Αφρική, δήλωσε στο Al-Monitor: “Εφόσον οι πόλεμοι στην περιοχή επηρεάζουν αρνητικά τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ ή είναι γενικά επιβλαβείς για τις επιχειρήσεις, υποθέτω ότι θα δούμε τον Τραμπ να αναζητά τρόπους για την προώθηση της σταθερότητας”.

Ο Χάντσον ανέφερε ότι αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη συνεργασία με περιφερειακούς παράγοντες, όπως η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία, προκειμένου να ασκηθεί πίεση για τον τερματισμό του πολέμου στο Σουδάν, ενώ ταυτόχρονα θα ενθάρρυνε την Τουρκία και την Αίγυπτο να μειώσουν τις εντάσεις στο Κέρας της Αφρικής.

Εάν ο Τραμπ επεδίωκε μια συμφωνία για το Σουδάν, αυτό πιθανόν να περιλάμβανε την προσέλκυση φατριών στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα των περιφερειακών συμμάχων των ΗΠΑ, τους οποίους ο Τραμπ πιθανόν δεν θα ήθελε να αποξενώσει.

“Ο Τραμπ θα μπορούσε να καταλήξει να είναι ένας τεράστιος ειρηνοποιός”, συνέχισε ο Χάντσον. “Όχι επειδή συγκινείται από τη δυστυχία των αμάχων που υποφέρουν κάτω από πολέμους, αλλά επειδή η αστάθεια είναι κακή για τις επιχειρήσεις”, είπε, προσθέτοντας ότι η ναυτιλιακή κίνηση στην Ερυθρά Θάλασσα έχει μειωθεί κατά 50% λόγω της αστάθειας σε όλη τη Μέση Ανατολή και την Αφρική.

Σε (πιθανό) ρόλο ειρηνοποιού μεσίτη

Ο πόλεμος στο Σουδάν συνιστά μια επείγουσα πρόκληση για τον Τραμπ, ωστόσο η κυβέρνησή του θα βρεθεί επίσης υπό πίεση να αντιμετωπίσει ευρύτερες διαφορές στην περιοχή του Κέρατος της Αφρικής, με ιδιαίτερη έμφαση στο αμφιλεγόμενο ζήτημα της κυριαρχίας της Σομαλιλάνδης.

Ο Ντέιβιντ Σιν, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Αιθιοπία και επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσινγκτον, επισήμανε μια άλλη πιθανή εξέλιξη.

“Η μεταβατική ομάδα του Τραμπ έχει δείξει ενδιαφέρον για την αναγνώριση της Σομαλιλάνδης ως ανεξάρτητου κράτους. Αν αυτό πραγματοποιηθεί, θα μπορούσε να έχει σημαντικές συνέπειες για την περιοχή του Κέρατος της Αφρικής”, δήλωσε ο Σιν.

Μετά την προεδρική νίκη του Τραμπ, ο Μοχάμεντ A. Μοχαμούντ, εκπρόσωπος της Σομαλιλάνδης στην Κένυα, δήλωσε στους δημοσιογράφους στις 13 Νοεμβρίου: “Ελπίζουμε ότι η νέα κυβέρνηση θα αψηφήσει κάποια από την παραδοσιακή αμερικανική πολιτική”, απηχώντας τις ελπίδες εντός της αυτοανακηρυχθείσας δημοκρατίας ότι ο Τραμπ μπορεί να υποστηρίξει τη διεθνή αναγνώρισή της.

Από τη θέση του Τραμπ, η υποστήριξη της Σομαλιλάνδης μπορεί να ενισχύσει την πρόσβαση των ΗΠΑ στο στρατηγικό λιμάνι της Μπερμπέρα, το οποίο βρίσκεται στον Κόλπο του Άντεν.

Λαμβάνοντας υπόψη την υποστήριξη της Σομαλιλάνδης προς την Ταϊβάν, η οποία προκύπτει από τις φιλοδυτικές της θέσεις, σε αντίθεση με την υποστήριξη της Κίνας για την εδαφική ακεραιότητα της Σομαλίας και την κεντρική κυβέρνηση του Μογκαντίσου, η συντηρητική βάση του Τραμπ θα μπορούσε να προωθήσει την υποστήριξη για την ανεξαρτησία της Σομαλιλάνδης από την Ουάσινγκτον.

Ωστόσο, αν ο Τραμπ επιδιώξει πραγματικά την αναγνώριση της Σομαλιλάνδης, αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει εντάσεις με τη Σομαλία και ενδεχομένως να ενθαρρύνει την Αίγυπτο να στείλει στρατεύματα στη Σομαλία, όπως ανέφερε ο Σιν.

Μέχρι τώρα, η Αίγυπτος έχει αποστείλει 5.000 στρατιώτες στη Σομαλία, σύμφωνα με το αμυντικό της σύμφωνο που υπογράφηκε τον Αύγουστο, ενώ αναμένεται να αναπτυχθούν επιπλέον 5.000 στρατιώτες στο Μογκαντίσου μέχρι τον Ιανουάριο του 2025. Αναλυτές προειδοποιούν ότι αυτή η ανάπτυξη, η οποία φαίνεται να στοχεύει στην πίεση της Αιθιοπίας να αποσυρθεί από το Μνημόνιο Συνεννόησης με τη Σομαλιλάνδη, ενδέχεται να αυξήσει τους κινδύνους για συγκρούσεις χαμηλής έντασης μεταξύ των αιθιοπικών και αιγυπτιακών δυνάμεων στη Σομαλία.

Οι εντάσεις έχουν ενταθεί περαιτέρω μετά την τριμερή σύνοδο κορυφής που πραγματοποιήθηκε στις 10 Οκτωβρίου, στην οποία συμμετείχαν οι ηγέτες της Αιγύπτου, της Ερυθραίας και της Σομαλίας. Παρόλο που παρουσιάστηκε ως συζήτηση για την περιφερειακή ασφάλεια, η σύνοδος είχε κυρίως στόχο την εδραίωση μιας συμμαχίας για την αντιμετώπιση της επιρροής της Αιθιοπίας.

Τελικά, η προσέγγιση του Τραμπ, αν και εστιάζει στα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ, έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει τη δυναμική του Κέρατος της Αφρικής, αντιμετωπίζοντας σημαντικές περιφερειακές διαφορές. Ο συναλλακτικός του τρόπος μπορεί να οδηγήσει είτε σε σταθεροποίηση των συγκρούσεων είτε σε κλιμάκωση των εντάσεων, ανάλογα με την ισορροπία που θα καταφέρει να επιτύχει.

Επιπλέον, καθώς η αμερικανική επιρροή στην Αφρική αντιμετωπίζει τον ανταγωνισμό από την Κίνα και τη Ρωσία, οι πολιτικές του Τραμπ που προτάσσουν τα αμερικανικά συμφέροντα θα είναι καθοριστικές για το αν οι ΗΠΑ θα ενισχύσουν τη θέση τους ως κύριος παίκτης ή θα παραχωρήσουν περαιτέρω έδαφος σε αυτή τη στρατηγικής σημασίας περιοχή.

Πηγή: Pagenews