Ηλεκτρικές διασυνδέσεις άνω των 2,5 δισ. για να βγουν τα νησιά από την απομόνωση

Στην πράξη, πρόκειται για ένα σχέδιο με ορίζοντα δεκαετίας, ένα νέο μίνι «Ταμείο Ανάκαμψης» που θα εμπλέξει μικρές και μεγάλες κατασκευαστικές και ενεργειακές εταιρείες και με το οποίο η κυβέρνηση φιλοδοξεί να δώσει μια λύση «πακέτο» για τη λειψυδρία, τη φθηνή ενέργεια και το πρασίνισμα πολλών μικρών τοπικών οικονομιών από την Εύβοια και τις Κυκλάδες, μέχρι τα Δωδεκάνησα και την Κρήτη.

«Καύσιμο» για όλες αυτές τις επενδύσεις είναι τα έσοδα που αναμένεται να έχει η Ελλάδα από τη δημοπράτηση 25 εκατομμυρίων δικαιωμάτων εκπομπών CO2 που της διατίθενται από το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας (EU ETS) και τα οποία μεταφράζονται κατ’ αρχάς σε έσοδα κοντά στα 2 δισ. ευρώ.

Σαν συνολικό ποσό, οι επενδύσεις που μπορεί να φέρει αυτό το νέο ευρωπαϊκό εργαλείο, υπολογίζονται σε 4-5 δισ. ευρώ μέχρι και το 2032, οι οποίες ωστόσο μπορεί και να πολλαπλασιαστούν, αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις των αναλυτών για εκτίναξη τα αμέσως επόμενα χρόνια των τιμών στα χρηματιστήρια των ρύπων.

Κεντρική θέση κατέχουν οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις που χρηματοδοτεί το πρόγραμμα, ύψους άνω των 2,5 δισ. ευρώ, με πρώτη αυτή των Δωδεκανήσων με την Κόρινθο και μετά αυτές των νησιών του ΒΑ Αιγαίου, όπως και μικρότερων νησιών των Κυκλάδων, που σήμερα βασίζονται κυρίως στο μαζούτ, μέχρι τα νέα έργα σε ΑΠΕ, που θα απορροφήσουν τουλάχιστον το 50% του συνολικού budget.

Δημιουργήθηκε Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών: Πώς θα λειτουργεί

H Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας (PPF) του ΤΑΙΠΕΔ έχει αναλάβει τη διαχείριση του έργου (project management), καθώς ορίστηκε από την Κυβερνητική Επιτροπή ως φορέας ωρίμανσης των έργων, διενέργειας των διαγωνισμών και παρακολούθησης της εκτέλεσης των συμβάσεων.

Πώς ενισχύεται χρηματοδοτικά το ταμείο και ποιες επενδύσεις θα τρέξει

Μέσω του Ταμείου θα χρηματοδοτηθούν βιώσιμες επενδύσεις για την ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας των ελληνικών νησιών, με τη δημιουργία ανθεκτικότερων υποδομών, τη βιώσιμη διαχείριση των υδάτων, την προώθηση της ηλεκτροκίνησης και τον πράσινο μετασχηματισμό της γεωργίας, του τουρισμού και της ναυτιλίας.

Το Ταμείο θα χρηματοδοτηθεί από τα αναμενόμενα έσοδα του πλειστηριασμού 25 εκατ. δικαιωμάτων του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ), που υπολογίζονται επί του παρόντος συνολικά σε 1,6 δισ. ευρώ, ενώ το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των δράσεων ορίζεται έως το τέταρτο τρίμηνο του 2032. Οι επενδυτές που θα αναλάβουν να υλοποιήσουν τα έργα μπορούν να λάβουν χρηματοδότηση έως και 60% από το Ταμείο.

Οι τρεις πυλώνες του έργου

Ο συνολικός προϋπολογισμός του Ταμείου θα επιμεριστεί σε τρεις πυλώνες, όπως ορίστηκαν από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, και περιλαμβάνουν συγκεκριμένες δράσεις.

— Νέες εγκαταστάσεις Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) Τουλάχιστον το 50% του συνολικού προϋπολογισμού του Ταμείου αφορά σε έργα ανάπτυξης συστημάτων ΑΠΕ και αποθήκευσης στα νησιά, που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο αυτού του πυλώνα. Στα επιλέξιμα έργα συμπεριλαμβάνονται μικρές επενδύσεις, που στοχεύουν σε αυτοκατανάλωση κατοικιών και επιχειρήσεων, αλλά και μεγαλύτερες, όπως είναι τα υβριδικά συστήματα παραγωγής ενέργειας, τα οποία συνδυάζουν ΑΠΕ με συστήματα αποθήκευσης. Επίσης, έμφαση δίνεται στη χρηματοδότηση για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων.

— Διασυνδέσεις των νησιών Στο πλαίσιο του δεύτερου πυλώνα θα χρηματοδοτηθούν έργα ηλεκτρικών διασυνδέσεων των νησιών. Μεταξύ αυτών είναι η ηλεκτρική διασύνδεση των Δωδεκανήσων, ενώ παράλληλα επιταχύνεται η ολοκλήρωση επιμέρους διασυνδέσεων των Κυκλάδων.

— Εγκαταστάσεις για την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ Στον τρίτο πυλώνα θα κατευθυνθούν πόροι για την ανάπτυξη συστημάτων cold ironing σε λιμάνια νησιών, με σκοπό την τροφοδότηση των πλοίων με ηλεκτρική ενέργεια όσο παραμένουν στο λιμάνι, καθώς και για την ανάπτυξη υποδομών φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα στα νησιά. Σημαντικά έργα του τρίτου πυλώνα είναι, επίσης, αυτά για την κατασκευή ταμιευτήρων στα νησιά, που ταυτόχρονα στοχεύουν τόσο στην ηλεκτροπαραγωγή και στην αποθήκευση όσο και στην καλύτερη διαχείριση των υδάτινων αποθεμάτων των νησιών.

Τα πρώτα σύνθετα έργα

Τέτοιο είναι το διπλό φράγμα του Ταυρωνίτη, το μεγαλύτερο κατασκευαστικό έργο εδώ και δεκαετίες στον δυτικό νομό Χανίων και ένα από τα μεγαλύτερα στην Ελλάδα. Εχει στόχο την άρδευση εκτεταμένων αγροτικών περιοχών και την ύδρευση οικιστικών περιοχών και τουριστικών εγκαταστάσεων, προκειμένου να μειώνει τις πιέσεις σε σημαντικούς υπόγειους ταμιευτήρες νερού, όπως αυτός του Κολενιού. Επιπλέον, φιλοδοξεί να συμβάλει στην αντιπλημμυρική προστασία των ευάλωτων περιοχών που βρίσκονται στη ζώνη του Ταυρωνίτη.

Το πρόγραμμα προβλέπει την ενίσχυση του φράγματος σε διάφορες θέσεις με την εγκατάσταση μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών, ισχύος γύρω στα 1,4 MW, τα οποία υπολογίζεται ότι θα παράγουν ετησίως 3.285 MWh. Εκτιμάται ότι η επένδυση θα φτάσει τα 137,8 εκατ. ευρώ.

Άλλη ενδεικτική περίπτωση αφορά το έργο μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών στο φράγμα Τσικνιά της Λέσβου καθώς και την ανάπτυξη συστήματος αντλησιοταμίευσης. Το σύστημα αντλησιοταμίευσης θα συνοδεύεται από την κατασκευή ταμιευτήρα σε παρακείμενο λόφο στα δυτικά του φράγματος, με χωρητικότητα 200.000 κυβικών μέτρων. Εδώ πρόκειται να προστεθούν έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας συνολικής ισχύος 3,35 MW, με την αναμενόμενη παραγωγή να διαμορφώνεται στα 4.230 MWh. Το κόστος θα μπορούσε να φτάσει τα 32,1 εκατομμύρια ευρώ.

Μια τρίτη περίπτωση αφορά την εγκατάσταση μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών κατάντη του φράγματος στη θέση Σέτα-Μανίκια στην Εύβοια. Εδώ θα κατασκευαστεί ένα πλωτό φωτοβολταϊκό πάρκο (θα καταλαμβάνει το 2,5% της επιφάνειας του ταμιευτήρα), με την εγκατεστημένη ισχύ να φτάνει τα 0,85 MW και την παραγόμενη ενέργεια στις 1.600 MWh. Το κόστος υπολογίζεται στα 14,4 εκατ. ευρώ.

Πηγή: pagenews.gr