Χαμενεΐ: Ανοιχτός σε μια νέα πυρηνική συμφωνία με τον Τραμπ

Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν φαίνεται να ασκεί ρεαλισμό και να επαναφέρει την «ηρωική ευελιξία» του, καθώς ο κορυφαίος σύμβουλός του λέει ότι η σταματημένη πυρηνική συμφωνία δεν ήταν «γραμμένη σε πέτρα» και ότι η Τεχεράνη παραμένει ανοιχτή σε μια νέα συμφωνία με την επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ.

Όπως σημειώνει το  Al Monitor, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν έστειλε μήνυμα συμβιβασμού και αποκλιμάκωσης προς τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, εν μέσω της διαφαινόμενης προοπτικής αύξησης της πίεσης προς την Τεχεράνη μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.

Τη χειρονομία του Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ εξέφρασε ο ανώτερος σύμβουλός του, Αλί Λαριτζανί, μετριοπαθής πολιτικός και βετεράνος διαπραγματευτής, σε σχόλια που δημοσιεύθηκαν από τον επίσημο ιστότοπο του ανώτατου ηγέτη.

Στη μακροσκελή συνέντευξη, ο Λαριτζανί ανέπτυξε τις περιφερειακές πολιτικές του Ιράν και ιδιαίτερα τις εντάσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες γύρω από την πυρηνική συμφωνία του 2018, επίσημα γνωστή ως Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (JCPOA).  

Η συμφωνία έχει διαλυθεί από το 2018, καθώς ο τότε πρόεδρος Τραμπ απέσυρε τη χώρα του από αυτήν, επιβάλλοντας εκ νέου ένα εξοντωτικό καθεστώς κυρώσεων στην Τεχεράνη, ιδίως με την εκστρατεία «μέγιστης πίεσης». 

Σε απάντηση, η Τεχεράνη ξεκίνησε μια σταδιακή διαδικασία για τον εμπλουτισμό της στο επίπεδο του 60% με σημαντική αύξηση των αποθεμάτων ουρανίου της, κατά παράβαση των δεσμεύσεών της στο πλαίσιο της JCPOA.

Η επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία στις εκλογές του Νοεμβρίου, ωστόσο, έχει υποδαυλίσει τους φόβους στην Τεχεράνη ότι οι επαχθείς κυρώσεις του θα στοχεύσουν και πάλι τα έσοδα του Ιράν από το πετρέλαιο, διαταράσσοντας την ανάπαυλα που απολάμβανε η Τεχεράνη υπό την κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν.

“Δεν είναι γραμμένο σε πέτρα”

«Έχετε δύο επιλογές», είπε ο Λαριτζανί στη συνέντευξη απευθυνόμενος στη νέα αμερικανική κυβέρνηση. «Η μία είναι να επαναφέρετε την JCPOA στην οποία πάντα σας ζητούσε να επιστρέψετε και να επανορθώσετε το λάθος σας». 

Προχωρώντας στη δεύτερη επιλογή, ο Λαριτζανί είπε: «Δεν συμφωνείτε με αυτό; Εντάξει, δεν είναι γραμμένο σε πέτρα. Ας συνάψουμε μια νέα συμφωνία». Σημείωσε ότι στο πλαίσιο της πιθανής συμφωνίας, το Ιράν θα μπορούσε να ανακουφίσει τις ανησυχίες των ΗΠΑ σχετικά με τις φιλοδοξίες του να παράγει πυρηνικά όπλα. «Δεν θα κυνηγήσουμε μια βόμβα εάν αποδεχθείτε τους όρους μας. Αυτή είναι μια λύση ούτως ή άλλως. Ελάτε να την εκμεταλλευτείτε». 

Η πρόταση σηματοδοτεί μια απόκλιση από την προσέγγιση του Χαμενεΐ τον Ιούλιο του 2019, όταν ο εκλιπών πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Σίνζο Άμπε τον συνάντησε στην Τεχεράνη, ελπίζοντας να μεσολαβήσει για μια νέα συμφωνία ΗΠΑ-Ιράν και να μεταφέρει την προθυμία του Τραμπ για συμβιβασμό. «Ο Τραμπ δεν αξίζει μια απάντηση», είπε χαρακτηριστικά ο Χαμενεΐ απορρίπτοντας σθεναρά την πρόταση. 

Οι δηλώσεις του Λαριτζανί υπογραμμίζουν περαιτέρω την πίεση που αισθάνεται όλο και περισσότερο το Ιράν ενόψει της νέας θητείας του Τραμπ, η οποία επιδεινώνεται από τη θέση του στην περιφερειακή δυναμική. Η αποτροπή στην οποία στηρίζεται η Τεχεράνη εδώ και δεκαετίες έχει υπονομευθεί σοβαρά μετά από πολλαπλές φάσεις άμεσης αντιπαράθεσης με τον ορκισμένο εχθρό της που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ, το Ισραήλ. Οι σημαντικότεροι σύμμαχοι πληρεξούσιοι της Τεχεράνης – η Χεζμπολάχ στον Λίβανο και η Χαμάς στη Γάζα – έχουν υποστεί πρωτοφανή πλήγματα εν μέσω ισραηλινών χτυπημάτων και δολοφονιών, τα οποία έχουν μειώσει τις ηγετικές τους τάξεις και τις επιχειρησιακές τους δυνατότητες. 

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η Τεχεράνη αντιμετωπίζει εύλογες ανησυχίες ότι η επερχόμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ θα μπορούσε να ρίξει όλο το βάρος της πίσω από το Ισραήλ όσον αφορά τις περιφερειακές εντάσεις. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής κούρσας, καθώς το Ισραήλ ζύγιζε μια επίθεση αντιποίνων στο Ιράν για μια πυραυλική ομοβροντία του Οκτωβρίου, ο Τραμπ δήλωσε ότι θα υποστήριζε ένα ισραηλινό χτύπημα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, μια κίνηση που εμποδίστηκε λόγω της πίεσης της κυβέρνησης Μπάιντεν. 

Προσεκτικός πυρηνικός λόγος

Τα σχόλια του βοηθού του Χαμενεΐ δημοσιεύθηκαν την ίδια ημέρα που το Συμβούλιο των Διοικητών του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) εξέδωσε ψήφισμα με το οποίο καυτηριάζει την Τεχεράνη για το πολλαπλασιασμένο απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου που διαθέτει.

Η δήλωση που συντάχθηκε από την Ευρώπη κάλεσε την Τεχεράνη να συνεργαστεί με τον οργανισμό και προέτρεψε τον ΙΑΕΑ να διενεργήσει μια «συνολική και επικαιροποιημένη αξιολόγηση» σχετικά με τις ιρανικές πυρηνικές δραστηριότητες. 

Η μομφή προκάλεσε την ταχεία καταδίκη του Ιράν, το οποίο υποσχέθηκε αμέσως να εκτοξεύσει προηγμένους φυγοκεντρωτές σε αντίποινα. Ωστόσο, ο λόγος στην κοινή δήλωση της ατομικής οργάνωσης και του υπουργείου Εξωτερικών του χαρακτηριζόταν από επιφυλακτικότητα. 

Πριν από το ψήφισμα του ΙΑΕΑ, οι σκληροπυρηνικοί είχαν απαιτήσει από την Τεχεράνη να αποχωρήσει από τη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων και να αποβάλει τους επιθεωρητές του ΙΑΕΑ. 

Οι επίσημες δηλώσεις, αντίθετα, επανέλαβαν ότι η συνεργασία της Ισλαμικής Δημοκρατίας με τον πυρηνικό παρατηρητή θα συνεχιστεί απρόσκοπτα και «σύμφωνα με τις δεσμεύσεις μας». 

Η ρεαλιστική στάση της νυν μετριοπαθούς κυβέρνησης, σε συνδυασμό με τη νέα “προσφορά” του συμβούλου του Χαμενεΐ, παραπέμπει σε έναν επανυπολογισμό στην Τεχεράνη που προκάλεσε η επιστροφή του Τραμπ. Παρά την παλιά εμπρηστική ρητορική, οι ιρανικές αρχές επιδιώκουν να μετατρέψουν την «πρόκληση» μιας δεύτερης κυβέρνησης Τραμπ σε «ευκαιρία», αποφεύγοντας τις τριβές με τον «απρόβλεπτο» πρόεδρο που παραλίγο να προκαλέσει έναν ολοκληρωτικό πόλεμο με την Ισλαμική Δημοκρατία το 2020, αφού διέταξε τη δολοφονία του πιο σεβαστού στρατηγού της, του Κασέμ Σουλεϊμάνι. 

Μια συμφωνία με τον Τραμπ, ο οποίος σε συνέντευξή του τον Οκτώβριο ξεκαθάρισε ότι «δεν μπορούν να έχουν πυρηνικό όπλο», φαίνεται να αποτελεί μια βασική προτεραιότητα για την Ισλαμική Δημοκρατία ώστε να μπορέσει να διασώσει την ταλαιπωρημένη οικονομία της και τελικά να εγγυηθεί τη συνέχιση της διακυβέρνησής της. 

Η δημόσια δυσαρέσκεια στο εσωτερικό της χώρας που έφτασε σε πρωτοφανή ύψη κατά τη διάρκεια των πανεθνικών διαδηλώσεων του 2022 θα μπορούσε να επανεμφανιστεί εάν η Ισλαμική Δημοκρατία αποτύχει να αντιμετωπίσει τις ανησυχητικές συνθήκες διαβίωσης που χειροτερεύουν γρήγορα.

Με τη νομιμοποίησή της να αμφισβητείται και να κλονίζεται κατά τη διάρκεια πολλαπλών επεισοδίων αναταραχής από το 2017 και μετά και με τις διαφαινόμενες προοπτικές ενός ολοκληρωμένου πολέμου με το Ισραήλ, η Ισλαμική Δημοκρατία φαίνεται να θεωρεί επιτακτική την ανάγκη να κλείσει μια νέα συμφωνία με την Ουάσινγκτον, στην οποία στηρίζει την ίδια την επιβίωσή της

Πηγή: Pagenews.gr