Πώς η Συρία «εξόπλισε» τον Ερντογάν: Η τακτική του, το Ναγκόρνο Καραμπάχ και στο βάθος Πούτιν
ΧΡΟΝΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ 6 '
Πηγή Φωτογραφίας: cnn // Πώς η Συρία «εξόπλισε» τον Ερντογάν: Η τακτική του, το Ναγκόρνο Καραμπάχ και στο βάθος Πούτιν
Η σοκαριστική εισβολή των τζιχαντιστών και φατριών υποστηριζόμενων από την Τουρκία στο Χαλέπι αιφνιδίασε τους πάντες, αλλά ίσως θα έπρεπε να την περιμένουμε. Αποτελεί συνέχεια της πολιτικής, που έχει υιοθετήσει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εδώ και σχεδόν 10 χρόνια για το μέτωπο στη Συρία.
Από τον Αύγουστο του 2016 έως και τον Μάρτιο του 2020, η Τουρκία πραγματοποίησε τέσσερις μεγάλες στρατιωτικές επιχειρήσεις στη βόρεια Συρία. Κάθε επιχείρηση έχει εξυπηρετήσει συγκεκριμένους στόχους και σχεδιάστηκε για να ανταποκρίνεται σε ταχέως μεταβαλλόμενα σενάρια στο έδαφος. Αλλά όλες είχαν έναν κοινό στόχο. «Στον πυρήνα του ο ακτιβισμός της τουρκικής κυβέρνησης στη Συρία καθοδηγείται από την εσωτερική πολιτική και έχει βοηθήσει τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) να διατηρήσουν την εξουσία», όπως έχει εξηγήσει σε ανάλυσή του το Carnegie Europe.
Στο εσωτερικό, η Άγκυρα έχει χρησιμοποιήσει τη συριακή σύγκρουση ως πρόσχημα για να καταστείλει τα δικαιώματα των Κούρδων που ζουν στην Τουρκία και να περιορίσει την κοινοβουλευτική τους εκπροσώπηση, εξασφαλίζοντας μια συνταγματική μεταρρύθμιση – ορόσημο το 2017. Οι διαδοχικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία βοήθησαν τον Ερντογάν να συνδεθεί με ολοένα και πιο εθνικιστικές εκλογικές περιφέρειες. Συνολικά, μετά και το αποτυχημένο πραξικόπημα τον Ιούλιο του 2016, η πολιτική της τουρκικής κυβέρνησης για τη Συρία διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανοικοδόμηση της αξιοπιστίας των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, επαναφέροντας παράλληλα την ισορροπία μεταξύ πολιτικής και στρατιωτικής ισχύος.
Ο διακανονισμός με τη Ρωσία
Σε όρους εξωτερικής πολιτικής, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις της Τουρκίας στη Συρία οδήγησαν σε τεταμένες σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες και ενώ θα μπορούσαν να έχουν τραυματίσει και τις σχέσεις με τη Ρωσία, αυτό τελικά δεν συνέβη. Η υποστήριξη της Ουάσιγκτον προς τους Κούρδους της Συρίας εξόργισε την Άγκυρα σε βαθμό που οι ΗΠΑ μάλλον δεν κατάφεραν να προβλέψουν.
Το πιο ακανθώδες θέμα στη διμερή σχέση ΗΠΑ-Τουρκίας – η απόφαση της Άγκυρας να αναπτύξει το ρωσικό πυραυλικό σύστημα S-400 – σχετίζεται επίσης βαθιά με τη συριακή κρίση. Αυτή η απόφαση ελήφθη στο πλαίσιο μιας στρατηγικής αναδιάταξης μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας που βοήθησε και τις δύο χώρες να επιδιώξουν τους αντικρουόμενους στόχους τους στη Συρία: την επιβίωση του καθεστώτος του Σύρου ηγέτη Μπασάρ αλ Άσαντ για τη Μόσχα και την αποδυνάμωση των Κούρδων της Συρίας για την Άγκυρα. Αυτή η ισορροπία τώρα είναι εύθραυστη, αλλά μένει να φανεί εάν και πώς ο Βλαντίμιρ Πούτιν θα αντιδράσει.
Η πίεση έναντι της Ε.Ε., η Ανατολική Μεσόγειος και η Λιβύη. Η εμπλοκή της Άγκυρας στη Συρία έδωσε επίσης στην Τουρκία νέο μοχλό επί της ΕΕ όσον αφορά στη διαχείριση των προσφυγικών ροών. Ο Ερντογάν κατάφερε να πιέσει τους Ευρωπαίους να λάβει χρηματοδότηση για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του ζητήματος των Σύρων προσφύγων, την ώρα που λειτουργούσε ως ταραξίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι από το 2016 – όταν άρχισε τις επιχειρήσεις στη Συρία – η Άγκυρα ανέπτυξε τα στρατεύματά της στη Λιβύη και επεδίωξε επιθετικά τα συμφέροντά της στην Ανατολική Μεσόγειο. Τα τουρκικά drones άλλαξαν την πορεία των συγκρούσεων όχι μόνο στη Συρία αλλά και στη Λιβύη και τον Νότιο Καύκασο. Τα διδάγματα που αντλήθηκαν στη Συρία οδήγησαν σε μια σειρά από κινήσεις εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας που στοχεύουν στην αλλαγή του περιφερειακού status quo και, γενικότερα, στην πυροδότηση ενός στρατηγικού αναπροσανατολισμού της εξωτερικής πολιτικής της.
Συνολικά, η εμπλοκή της Άγκυρας στη Συρία δεν υπήρξε μόνο πηγή σύγκρουσης με τους παραδοσιακούς εταίρους και τους γείτονές της σε όλη την περιοχή. Εξόπλισε επίσης την Τουρκία με νέα εργαλεία για τη διεξαγωγή μιας πιο επιθετικής, εθνικιστικής εξωτερικής πολιτικής.
Οι στρατηγικές που χρησιμοποίησε η Τουρκία στη Συρία ενίσχυσαν την εικόνα της χώρας και τον διεθνή ρόλο της. Της εξασφάλισαν μια θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Άγκυρα χρησιμοποίησε αυτά τα εργαλεία, αυτά τα διδάγματα και τις νέες δυνατότητές της για να τη ρεβιζιονιστική στάση της στην εξωτερική πολιτική.
Η ίδια τακτική που ακολουθήθηκε σε Συρία και Λιβύη έγινε ορατή και στο Ναγκόρνο – Καραμπάχ. Αν και επισήμως το Αζερμπαϊτζάν το αρνείται, εκφράζοντας μάλιστα ανά καιρούς δυσφορία για τις σχετικές δηλώσεις Ερντογάν, είναι σαφές πως ο Τούρκος πρόεδρος ενθάρρυνε τον Αζέρο ομόλογό του, Ιλχάμ Αλίγιεφ, να προβεί στην κατάληψη του Ναγκόρνο Καραμπάχ – όπου η Ρωσία υποστήριζε θεωρητικά την Αρμενία.
Κάποιοι πιστεύουν ότι ο Ερντογάν άνοιξε οικειοθελώς ένα νέο μέτωπο κατά του Κρεμλίνου για να αναγκάσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν σε νέους συμβιβασμούς στα άλλα μέτωπα της Συρίας, της Λιβύης, της Μεσογείου και της ενέργειας. Άλλοι ότι ήθελε απλώς να καυχηθεί για μια συμβολική επιτυχία στο εσωτερικό, ώστε οι πολίτες να ξεχάσουν την οξύτατη οικονομική κρίση. Αυτή τη φορά ευνόησε την έμμεση προσέγγιση στοχεύοντας το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, μέσω ενός ενδιάμεσου πληρεξούσιου, χωρίς να αναλάβει τον κίνδυνο μιας άμεσης επίθεσης στο αρμενικό έδαφος που αναμφίβολα θα οδηγούσε σε άμεση απάντηση από τη Ρωσία.
Πρόσφατα ο Ερντογάν είχε χρησιμοποιήσει το παράδειγμα του Ναγκόρνο – Καραμπάχ και της Λιβύης για να απειλήσει το Ισραήλ. Τελικά αξιοποίησε τα ισραηλινά χτυπήματα κατά της Χεζμπολάχ και των ιρανικών δυνάμεων σε συριακό έδαφος, για να επέμβει εκ νέου κατά της Συρίας. Το πώς θα εξελιχθεί η νέα αυτή πρόκληση κατά του καθεστώτος Άσαντ για τη σχέση του με τον Βλαντίμιρ Πούτιν (που είναι βεβαίως απασχολημένος με την Ουκρανία), μένει να φανεί…
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο
Το σχόλιο σας