Νέος Οικοδομικός Κανονισμός: Νέο τοπίο μετά την απόφαση του ΣτΕ-Ποιες οικοδομικές άδειες ακυρώνονται

Κίνητρα θα προβλεφθούν στον υπό εξέλιξη πολεοδομικό σχεδιασμό, δήλωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης, μετά την απόφαση του ΣτΕ για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ).«Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικράτειας (ΣτΕ) για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (μια νομοθεσία του 2012) αφορά -κατά κύριο λόγο- στη νομολογία του για τη συνταγματικά προβλεπόμενη ανάγκη τοπικού, πολεοδομικού σχεδιασμού», επισημαίνεται στην ανακοίνωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

«Η κυβέρνηση υλοποιεί εδώ και τρία χρόνια το μεγαλύτερο πρόγραμμα τοπικού σχεδιασμού από συστάσεως του ελληνικού Κράτους, το οποίο θα μας επιτρέψει να καθιερώσουμε με τρόπο νομικά αδιαμφισβήτητο κίνητρα, όπως αυτά περιέχονται στο ΝΟΚ, εκεί που είναι πράγματι αναγκαία.

Ταυτόχρονα, θα αναλάβουμε πολλαπλές πρωτοβουλίες, ώστε να περιοριστούν τα φαινόμενα τοπικής διαφθοράς, που συνδέονται με την εφαρμογή της πολεοδομικής νομοθεσίας. Φαινόμενα που από την υπόθεση της Χαλκιδικής που αποκαλύφθηκε σήμερα, προκύπτει ότι μπορεί να είναι εκτεταμένα σε περιοχές και να αποκτούν την υπόσταση ακόμα και εγκληματικής οργάνωσης», αναφέρεται ακόμα.

Αναλυτικά η ανακοίνωση του ΥΠΕΝ

«Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικράτειας (ΣτΕ) για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (μια νομοθεσία του 2012) αφορά -κατά κύριο λόγο- στη νομολογία του για τη συνταγματικά προβλεπόμενη ανάγκη τοπικού, πολεοδομικού σχεδιασμού. Είναι σημαντικό ότι με την απόφαση αυτή, δεν επηρεάζεται καμία υφιστάμενη οικοδομή (πλην όσων αποτελούν, ήδη, αντικείμενο προσφυγής), είτε αυτή έχει ολοκληρωθεί είτε με οποιονδήποτε τρόπο έχουν αρχίσει οι εργασίες σε αυτή. Κάτι, που θα δημιουργούσε πολύ σοβαρή ανασφάλεια δικαίου και θα επηρέαζε αρνητικά χιλιάδες πολίτες και επαγγελματίες. Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό ότι με την απόφαση αυτή επιβεβαιώνεται η δυνατότητα να υπάρχουν, όπου είναι ανάγκη για λόγους περιβαλλοντικούς ή άλλους, ειδικά κίνητρα (bonus) σε ό,τι αφορά στα ύψη, στα δώματα, στις φυτεμένες στέγες, κ.λπ. Και αυτό είναι σημαντικό, διότι τα εργαλεία αυτά, είναι απολύτως απαραίτητα για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, ιδίως στις πυκνοδομημένες περιοχές, καθώς ο τρόπος που είναι σήμερα δομημένες οι μεγαλουπόλεις μας (μεγάλη κάλυψη, με μικρό ύψος), τις καθιστά μη βιώσιμες μακροχρόνια σε ένα περιβάλλον οξυνόμενης κλιματικής κρίσης και αυξημένων θερμοκρασιών. Τα κίνητρα αυτά θα προβλεφθούν συνεπώς, όπου αυτό καθίσταται αναγκαίο, στο πλαίσιο του τοπικού, πολεοδομικού σχεδιασμού, που βρίσκεται σε εξέλιξη, με αντίστοιχη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης, η οποία θα αναληφθεί άμεσα, ώστε να υπάρχει ορατότητα και νομική ασφάλεια. Η κυβέρνηση υλοποιεί, άλλωστε, εδώ και τρία χρόνια το μεγαλύτερο πρόγραμμα τοπικού σχεδιασμού από συστάσεως του ελληνικού Κράτους, το οποίο θα μας επιτρέψει να καθιερώσουμε με τρόπο νομικά αδιαμφισβήτητο κίνητρα, όπως αυτά περιέχονται στο ΝΟΚ, εκεί που είναι πράγματι αναγκαία.

Ταυτόχρονα, θα αναλάβουμε πολλαπλές πρωτοβουλίες, ώστε να περιοριστούν τα φαινόμενα τοπικής διαφθοράς, που συνδέονται με την εφαρμογή της πολεοδομικής νομοθεσίας. Φαινόμενα που από την υπόθεση της Χαλκιδικής που αποκαλύφθηκε σήμερα, προκύπτει ότι μπορεί να είναι εκτεταμένα σε περιοχές και να αποκτούν την υπόσταση ακόμα και εγκληματικής οργάνωσης».

Τι θα γίνει με τις οικοδομικές άδειες;

Το σημαντικότερο στοιχείο ασφαλώς αφορά στο ότι το ΣτΕ έκρινε ότι όσες οικοδομικές άδειες κάνουν χρήση των διατάξεων που κρίνονται αντισυνταγματικές, αλλά βρίσκονται στο στάδιο της υλοποίησης (έχουν δηλαδή αποδεδειγμένα ξεκινήσει τις εργασίες πριν από την 11η Δεκεμβρίου), θα μπορέσουν να ολοκληρωθούν κανονικά και χωρίς εμπόδια. Με τον τρόπο αυτό παρέχεται και μια “ανάσα” σε όσους κατασκευαστές είχαν επενδύσει κεφάλαια για να ανεγείρουν νέες οικοδομές και τους τελευταίους μήνες είχαν “παγώσει” κάθε εργασία, έως ότου εκδοθεί η απόφαση του ΣτΕ.

Αντιθέτως, όσοι εργολάβοι είχαν μεν αιτηθεί την έκδοση οικοδομικής άδειας, ή είχαν ήδη τέτοια άδεια στα χέρια τους, αλλά δεν έχουν ακόμα προλάβει να προχωρήσουν σε έναρξη εργασιών, προφανώς και πλέον θα πρέπει να αναθεωρήσουν τα σχέδιά τους, καθώς θα πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και την μειωμένη δόμηση που προκύπτει μετά την απόφαση. Αντίστοιχα, “κόλαφος” είναι η απόφαση του ΣτΕ και για τις υποθέσεις αδειών και οικοδομών, εναντίον των οποίων έχουν υποβληθεί ήδη προσφυγές και οι υποθέσεις βρίσκονται στα δικαστήρια. Τους τελευταίους μήνες, οι δικαστές απέφευγαν να αποφανθούν γι’ αυτές τις υποθέσεις, ακριβώς επειδή αναμενόταν η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ. Σε αυτήν δίνεται το “πράσινο φως” για να εκδοθούν αποφάσεις, αλλά ορίζεται με σαφήνεια ότι “ο περιορισμός των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς δίκες”. Επομένως, σε αυτές τις υποθέσεις θα μπορέσει να χρησιμοποιηθεί απρόσκοπτα η απόφαση περί αντισυνταγματικότητας, εφόσον προκύπτουν τέτοιες παραβάσεις.

Τι αλλάζει από το 2025

Από το 2025 ξεκαθαρίζει το τοπίο. Η απόφαση του ΣτΕ ουσιαστικά ακυρώνει ακόμα και την χρήση μεμονωμένων διατάξεων, όπως συνέβαινε δηλαδή μέχρι τις αρχές του 2020. Υπενθυμίζεται ότι έως τότε, μερίδα κατασκευαστών επέλεγε να κάνει χρήση π.χ. ενός από τα επιμέρους άρθρα που προσέδιδαν αύξηση της δομήσιμης επιφάνεια. Ωστόσο, με σχετική τροπολογία που ψηφίστηκε στο τέλος του 2019, επετράπη χωρίς περιορισμούς η συνδυαστική χρήση όλων των επιμέρους ευεργετικών διατάξεων, καταλήγοντας σε οικοδομές με αύξηση της επιφάνειας ακόμα και κατά 40% του επιτρεπτού ορίου με βάση τον συντελεστή δόμησης, οδηγώντας στη χθεσινή κατάληξη.

Χωρίς αναδρομικότητα η απόφαση

Η Ολομέλεια του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου της χώρας με την απόφασή του που αναμένεται να δημοσιευθεί τον Ιανουάριο, σύμφωνα με την ανακοίνωση του κ. Πικραμένου, έκρινε ότι οι τέσσερις προσβαλλόμενες οικοδομικές άδειες (σ.σ. για κτίρια στον Δήμο Αλίμου) πρέπει να ακυρωθούν. Ωστόσο, σταθμίζοντας τις αρχές της ασφάλειας δικαίου και το δημόσιο συμφέρον, έκρινε ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας των κινήτρων που δίνει ο ΝΟΚ για έξτρα δόμηση πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες των οποίων η υλοποίηση έχει αποδεδειγμένα αρχίσει, θέτοντας ως ημερομηνία έναρξης των εργασιών τη χθεσινή που δημοσιεύθηκε η ανακοίνωση του ΣτΕ, και όχι τη ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης όπως συμβαίνει συνήθως.

Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Σκυλακάκης θεωρεί σημαντικό ότι με την απόφαση δεν επηρεάζεται καμία υφιστάμενη οικοδομή, είτε αυτή έχει ολοκληρωθεί είτε με οποιονδήποτε τρόπο έχουν αρχίσει εργασίες. Ο περιορισμός αυτός πάντως δεν αφορά τις άδειες για τις οποίες έχει γίνει ήδη προσφυγή στη Δικαιοσύνη. Όπως αναφέρει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο ο έμπειρος νομικός στο Χωροταξικό, Πολεοδομικό και Περιβαλλοντικό Δίκαιο, καθηγητής του ΕΜΠ κ. Δημήτρης Μέλισσας, ο οποίος εκπροσωπούσε στη δίκη τον Δήμο Αλίμου, όσες άδειες έχουν ήδη προσβληθεί είτε στο ΣτΕ, είτε στα διοικητικά εφετεία της χώρας, τις καταλαμβάνει η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ. «Έχω εκκρεμείς δίκες σε όλη την Ελλάδα, για οικοδομικές άδειες σε Κηφισιά, Χαλάνδρι, Φιλοθέη, Άλιμο κλπ. Πιθανώς υπάρχουν κι άλλες υποθέσεις σε εξέλιξη. Τα Διοικητικά Εφετεία ουσιαστικά περίμεναν την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας», τονίζει ο κ. Μέλισσας, επισημαίνοντας ότι με βάση την απόφαση του ΣτΕ, το τεκμήριο νομιμότητας καλύπτει άδειες οι οποίες είτε έχουν ήδη υλοποιηθεί είτε έχει παρέλθει το χρονικό περιθώριο που μπορεί κανείς να τις προσβάλει, δηλαδή οι 60 ημέρες.

Πηγή: pagenews.gr