Ο Ερντογάν στη μετά τον Άσαντ εποχή

Η Τουρκία έχει αναδειχθεί σε καθοριστικό παράγοντα στη Συρία και αποτελεί τη σημαντικότερη εξωτερική δύναμη που υποστηρίζει τους ισλαμιστές, οι οποίοι έφεραν το τέλος του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ. Οι κύριοι ηττημένοι, Ρωσία και Ιράν, υπονοούν ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τους «πρόδωσε», ενώ εκείνος φαίνεται να ανταγωνίζεται πλέον ισότιμα τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ. Η Τουρκία από τον Βορρά και το Ισραήλ από το Νότο είναι οι μόνες ξένες στρατιωτικές δυνάμεις που δραστηριοποιούνται αυτή τη στιγμή στο έδαφος της Συρίας.

Για την Τουρκία, ο πιο κρίσιμος στόχος στη γειτονική χώρα παραμένει η εξάλειψη των Κουρδικών Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), οι οποίες είναι σύμμαχοι των ΗΠΑ. Κεντρικό κριτήριο για κάθε απόφαση της Άγκυρας στην περιοχή είναι η αποτροπή της δημιουργίας οποιασδήποτε κουρδικής οντότητας στη Συρία, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει τον «σπόρο» της κουρδικής ανεξαρτησίας και να απειλήσει την εδαφική ακεραιότητα της Τουρκίας. Το Κουρδικό ζήτημα θεωρείται από την τουρκική κυβέρνηση ως μια υπαρξιακή απειλή. Σε αυτό το πλαίσιο, η διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση, κάτι που ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τονίζει σε κάθε του ομιλία.

Η Τουρκία μπορεί να έχει επιρροή στην HTS, ωστόσο η κύρια στρατιωτική της δύναμη στη Συρία, την οποία εκπαιδεύει και εξοπλίζει, είναι ο Συριακός Εθνικός Στρατός (SNA). Αντίστοιχα, οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις αποτελούν την πληρεξούσια δύναμη των Ηνωμένων Πολιτειών στη Συρία.

Οι Τούρκοι δεν ξεχνούν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στη στήριξη των Κούρδων του Ιράκ για τη δημιουργία της Περιφερειακής Κυβέρνησης του Κουρδιστάν και δεν πείθονται από τις αμερικανικές διαβεβαιώσεις ότι η συνεργασία με τις SDF έχει ως μοναδικό στόχο την καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους.

Την 1η Δεκεμβρίου, μετά την κατάληψη του Χαλεπίου από την HTS, ο Συριακός Εθνικός Στρατός (SNA) προχώρησε σε επίθεση, εν μέσω ενθουσιωδών «ιαχών» από τους Τούρκους, με στόχο την απομάκρυνση των κουρδικών δυνάμεων των SDF – τις οποίες η Άγκυρα συνδέει με το PKK – από τα δυτικά του Ευφράτη, εστιάζοντας στους θύλακες του Τελ Ριφαάτ και του Μαμπίτζ. Η δήλωση των SDF ότι «δεν νίκησαν, αποσυρθήκαμε» υποδηλώνει ότι δρουν υπό την άμεση καθοδήγηση της Κεντρικής Διοίκησης (CENTCOM) του αμερικανικού στρατού, σύμφωνα με τον Τούρκο πολιτικό αναλυτή Μουράτ Γετκίν.

Ο SNA δεν περιορίστηκε σε αυτή την ενέργεια και συνεχίζει να ασκεί πιέσεις και ανατολικά του Ευφράτη, προς το Κομπάνι, προκειμένου να υλοποιήσει τον στόχο της Τουρκίας για πλήρη εκδίωξη των κουρδικών δυνάμεων από τη Συρία. Εάν οι SDF εκδιωχθούν από το Κομπάνι, οι περιοχές όπου η Τουρκία έχει στρατιωτική παρουσία στα δυτικά και ανατολικά του Ευφράτη θα ενωθούν, δημιουργώντας μια εκτενή ζώνη ασφαλείας σχεδόν σε όλο το μήκος των 911 χλμ. της συνοριακής γραμμής με τη Συρία.

Μετά τις πρόσφατες εξελίξεις και την αναβάθμιση του ρόλου της, η Άγκυρα στέλνει το μήνυμα ότι έχει πλέον λόγο σε ολόκληρη τη Συρία, εντάσσοντας την αντιμετώπιση του Κουρδικού σε αυτό το πλαίσιο, και δεν περιορίζεται πια σε μια ζώνη ασφαλείας βάθους 30 χιλιομέτρων κατά μήκος των συνόρων της. Σε συνέντευξή του την Παρασκευή στο NTV, ο Χακάν Φιντάν αποκάλυψε το σχέδιο της Τουρκίας: τα μέλη του ΡΚΚ θα αποχωρήσουν από τη Συρία, όπως και όσοι κατέχουν διοικητικές θέσεις στις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις, ενώ οι υπόλοιποι θα αφοπλιστούν και θα αποκατασταθεί η εξουσία της Δαμασκού στα ανατολικά του Ευφράτη.

Αν και το Κουρδικό αποτελεί αναμφισβήτητα τον κύριο στόχο της Τουρκίας, η χώρα επιδιώκει επίσης την επίτευξη ενός ακόμα βασικού στόχου στη Συρία.

Ο στόχος αυτός είναι η επίλυση του ζητήματος των προσφύγων. Η Τουρκία, επίσημα, φιλοξενεί περίπου τρία εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες υπό καθεστώς προσωρινής προστασίας, αν και ο πραγματικός αριθμός είναι πιθανώς πολύ μεγαλύτερος. Αυτή τη στιγμή, η Τουρκία βλέπει μια ευνοϊκή ευκαιρία για την επιστροφή τους στη χώρα τους.

Οι επιστροφές στη Συρία θα επιτευχθούν σε ικανοποιητικό επίπεδο μόνο εάν αποφευχθεί η αναρχία και διασφαλιστεί η σχετική ασφάλεια. Παράλληλα, διάφορες επιλογές, όπως οι συνεργασίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Ηνωμένα Έθνη, ενδέχεται σύντομα να γίνουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης.

Μέσω εκπομπών και άρθρων σε κρατικά ελεγχόμενα μέσα ενημέρωσης, προσπαθεί να καλλιεργηθεί η εντύπωση ότι παρατηρείται μαζική επιστροφή Σύρων πολιτών στην πατρίδα τους μετά την πτώση του Άσαντ. Ωστόσο, παρά την επικοινωνιακή αυτή προσπάθεια, η πραγματικότητα παραμένει διαφορετική. Ο υπουργός Εσωτερικών, Αλί Γερλίκαγια, ανέφερε ότι το προηγούμενο διάστημα, περίπου 300-350 άτομα επέστρεφαν καθημερινά από την Τουρκία στη Συρία, με τον αριθμό αυτό να έχει σχεδόν διπλασιαστεί μετά την κατάληψη του Χαλεπίου. Παρ’ όλα αυτά, ο αριθμός αυτός παραμένει πολύ μικρός σε σύγκριση με τα εκατομμύρια πρόσφυγες που βρίσκονται στη χώρα.

Πηγή: Pagenews.gr