E.E.: Τελευταία σύνοδος κορυφής για το 2024 – Ουκρανία, Τραμπ και Συρία στην ατζέντα

Παρά την ατζέντα που είναι γεμάτη με καυτά θέματα, η σύνοδος κορυφής των ηγετών της ΕΕ δεν αναμένεται να φέρει κάποια σημαντικά αποτελέσματα

Οι 27 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συναντώνται την Πέμπτη στις Βρυξέλλες για μια μονοήμερη σύνοδο κορυφής με μια εξαιρετικά πλούσια ατζέντα που θα αγγίξει την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τη μετάβαση της εξουσίας στη Συρία, τις συνεχιζόμενες διαδηλώσεις στη Γεωργία, τους νέους τρόπους διαχείρισης της μεταναστευτικής πολιτικής και τον οδηγό επιβίωσης για την επερχόμενη κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ.

Πρόκειται για την πρώτη σύνοδο κορυφής υπό την προεδρία του Αντόνιο Κόστα από τότε που ανέλαβε την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την 1η Δεκεμβρίου.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δεν θα παραστεί λόγω της καταστροφικής κατάστασης στη Μαγιότ μετά τον κυκλώνα Τσιντό και θα εκπροσωπηθεί από τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς.

Παρά τον γεμάτο κατάλογο θεμάτων, η συνάντηση υψηλού επιπέδου δεν αναμένεται να επιφέρει κάποια σημαντικά αποτελέσματα.

Αντίθετα, οι συνομιλίες θα έχουν ως στόχο την εδραίωση της εργασίας που έχει γίνει σε χαμηλότερο επίπεδο.

Η μακρά ημέρα θα ξεκινήσει με την Ουκρανία, την κορυφαία προτεραιότητα για τους ηγέτες, και μια προσωπική παρέμβαση από τον Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος θα υποστηρίξει την υπόθεση της μεγαλύτερης στρατιωτικής υποστήριξης και των αυστηρότερων κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

Ο Ζελένσκι εκτιμά ότι η χώρα του χρειάζεται πάνω από δώδεκα συστήματα αεράμυνας, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία των ουκρανικών πόλεων και των σταθμών παραγωγής ενέργειας από τους αδιάκοπους βομβαρδισμούς της Ρωσίας. Ο Ουκρανός ηγέτης έθεσε το θέμα το βράδυ της Τετάρτης κατά τη διάρκεια συνάντησης που διοργάνωσε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και στην οποία συμμετείχε επιλεγμένη ομάδα ηγετών της ΕΕ, μεταξύ των οποίων η Τζόρτζια Μελόνι της Ιταλίας και ο Αντρέι Ντούντα της Πολωνίας.

“Είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να μιλήσουμε για τις εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία για το σήμερα και το αύριο“, δήλωσε ο Ζελένσκι, στεκόμενος δίπλα στον Ρούτε.

“Είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις δύο ημέρες στις Βρυξέλλες για να συναντηθούμε με όλους τους εταίρους μας και να έχουμε την ίδια -και αυτό είναι πολύ σημαντικό- όχι διαιρεμένη (αλλά) την ίδια κοινή θέση της Ευρώπης για το πώς να διασφαλίσουμε την Ουκρανία, πώς να ενισχύσουμε εμάς, τον λαό μας“.

Η σύνοδος κορυφής πραγματοποιείται σε μια επικίνδυνη στιγμή για το Κίεβο, με τις ρωσικές δυνάμεις να κερδίζουν έδαφος στα ανατολικά και τους Βορειοκορεάτες στρατιώτες να πολεμούν στην περιοχή του Κουρσκ, ορισμένοι από τους οποίους έχουν ήδη σκοτωθεί, σύμφωνα με Αμερικανούς και Ουκρανούς αξιωματούχους. Η συμμετοχή της Βόρειας Κορέας, η οποία εκτιμάται πως εμπλέκεται με περίπου 11.000 άνδρες, έχει διευρύνει την κλίμακα του πολέμου και έχει ρίξει στη Ρωσία μια σημαντική σανίδα σωτηρίας για να αναπληρώσει τις βαριές απώλειές της στο έδαφος.

Ο Ζελένσκι έχει προειδοποιήσει ότι η εμπλοκή της Βόρειας Κορέας θα μπορούσε να αυξηθεί με την συμμετοχή 100.000 στρατιωτών.

Η νέα προεδρία Τραμπ στις ΗΠΑ

Αφού ο Ουκρανός πρόεδρος αποχωρήσει από την αίθουσα, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα στραφούν σε συζήτηση με τίτλο “Η ΕΕ στον κόσμο”, η οποία ουσιαστικά θα ασχοληθεί με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, που έχει προγραμματιστεί για τις 20 Ιανουαρίου.

Η επιστροφή του Τραμπ έχει επιτείνει το βαθύ αίσθημα ανησυχίας της ΕΕ, με αυξανόμενους φόβους ότι οι Ρεπουμπλικάνοι θα πιέσουν σύντομα για μια εσπευσμένη ρύθμιση για τον τερματισμό του πολέμου που θα συνεπάγεται επώδυνες εδαφικές παραχωρήσεις για το Κίεβο και μεγαλύτερη στρατιωτική ευθύνη για τους Ευρωπαίους – ενδεχομένως με τη μορφή μιας ειρηνευτικής αποστολής.

Η επανειλημμένη απειλή του Τραμπ ότι θα επιβάλλει οριζόντιους δασμούς σε αγαθά αυξάνει επίσης την ανησυχία. Οι περιορισμοί στην πλούσια αγορά της Αμερικής θα μπορούσαν να οδηγήσουν την ΕΕ σε μεγαλύτερη οικονομική στασιμότητα και βιομηχανική παρακμή.

Από τις συνομιλίες, ωστόσο, δεν θα προκύψει ένα λεπτομερές εγχειρίδιο για το πώς να αντιμετωπιστεί ο διαβόητα ευμετάβλητος δισεκατομμυριούχος: οι ηγέτες δεν θέλουν να προβλέψουν τις ενέργειες του Τραμπ πριν αυτές υλοποιηθούν, καθώς η προληπτική αντιμετώπιση μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένες πολιτικές επιλογές.

Το προσχέδιο συμπερασμάτων

Στα κοινά συμπεράσματά τους, οι 27 θα τονίσουν την αρχή ότι “καμία πρωτοβουλία σχετικά με την Ουκρανία (δεν) θα ληφθεί χωρίς την Ουκρανία” και θα ζητήσουν την “επείγουσα ενίσχυση” της στρατιωτικής υποστήριξης, όπως συστήματα αεράμυνας, πυρομαχικά και πυραύλους. Ο απώτερος στόχος, εξηγούν διπλωμάτες, είναι να τεθεί το Κίεβο στην ισχυρότερη δυνατή θέση για να προετοιμαστεί για μελλοντικές διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία.

“Οι Ευρωπαίοι είναι έντονα ενωμένοι λέγοντας ότι η ευρωπαϊκή υποστήριξη προς την Ουκρανία πρέπει να συνεχιστεί και μάλιστα να ενισχυθεί και ότι δεν πρέπει να χαλαρώσουμε τις προσπάθειές μας“, δήλωσε ανώτερος διπλωμάτης, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας.

Αυτή η ενότητα, ωστόσο, είναι όλο και πιο τεταμένη. Ο Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας έχει επιτιμηθεί από τον Ζελένσκι επειδή πρότεινε τη λεγόμενη “χριστουγεννιάτικη εκεχειρία”, ενώ ο Ρόμπερτ Φίτσο της Σλοβακίας πρότεινε στην ΕΕ να “μετακινηθεί από προμηθευτής όπλων σε ειρηνοποιό”.

Το αβέβαιο μέλλον της Συρίας

Εκτός από την Ουκρανία και τον Τραμπ, το άλλο κύριο θέμα στην ατζέντα της συνόδου κορυφής θα είναι η Συρία και η μετάβαση της εξουσίας της μετά από 24 χρόνια υπό τη βίαιη διακυβέρνηση του Μπασάρ αλ Άσαντ.

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η ΕΕ πραγματοποίησε την πρώτη της επαφή με τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), τη δύναμη των ανταρτών που ηγήθηκε της επίθεσης που ανέτρεψε τον Άσαντ και οδηγεί τη ρημαγμένη από τον πόλεμο χώρα σε μια νέα πολιτική εποχή. Η εμπλοκή έγινε σε επίπεδο πρεσβευτών και οι ηγέτες πρόκειται, προς το παρόν, να τη διατηρήσουν ως έχει, διότι η HTS παραμένει στη μαύρη λίστα των Ηνωμένων Εθνών και, κατ’ επέκταση, όλων των χωρών της ΕΕ ως τρομοκρατική οργάνωση, λόγω των προηγούμενων δεσμών της με την Αλ Κάιντα και των πολλαπλών καταγγελιών για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Μετά την αλλαγή του καθεστώτος, η HTS και ο ηγέτης της, Ahmed al-Sharaa, έχουν υιοθετήσει μια πιο θεσμική, μετριοπαθή στάση, υποσχόμενοι να διαλύσουν όλες τις παρατάξεις των ανταρτών και προτρέποντας τη Ρωσία να “επανεξετάσει” την αμφιλεγόμενη στρατιωτική της παρουσία στη χώρα.

“Η Συρία πρέπει να παραμείνει ενωμένη“, δήλωσε ο al-Sharaa αυτή την εβδομάδα. “Πρέπει να υπάρξει ένα κοινωνικό συμβόλαιο μεταξύ του κράτους και όλων των θρησκειών για να εξασφαλιστεί η κοινωνική δικαιοσύνη“.

Η ομάδα έχει καλέσει τις δυτικές χώρες να άρουν τον χαρακτηρισμό της τρομοκρατίας και τις πολλαπλές κυρώσεις που επιβλήθηκαν κατά της απολυταρχίας του Άσαντ.

“Δεν είμαστε αφελείς σχετικά με το από πού προέρχονται αυτοί οι άνθρωποι και ποιο ήταν το παρελθόν τους, αλλά έχουν πει μερικά πράγματα που μπορούμε να τους θέσουμε προ των ευθυνών τους“, δήλωσε ανώτερος διπλωμάτης από άλλη χώρα. “Ας δούμε πώς θα κατακαθίσει η σκόνη μετά τα γεγονότα”.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία ταξίδεψε αυτή την εβδομάδα στην Τουρκία για να συζητήσει τη μετάβαση της Συρίας με έναν βασικό περιφερειακό παράγοντα, τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε ότι η ελάφρυνση των κυρώσεων θα γίνει σταδιακά ανάλογα με τις ενέργειες που θα κάνει η HTS στο έδαφος.

“Πρέπει να δούμε πραγματική πρόοδο προς μια πολιτική διαδικασία χωρίς αποκλεισμούς“, δήλωσε.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τόνισε ότι οι επιστροφές των Σύρων προσφύγων που φιλοξενούνται στην Ευρώπη θα πρέπει να γίνουν σε αυστηρά εθελοντική βάση, καθώς η κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας, η οποία έχει καταστραφεί μετά από έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο, παραμένει υπερβολικά ασταθής και επικίνδυνη. Εν τω μεταξύ, η Αυστρία προσέφερε 1.000 ευρώ για κάθε Σύρο πρόσφυγα που επιθυμεί να επιστρέψει.

Το μεταναστευτικό θα είναι επίσης μέρος της ημερήσιας διάταξης της Πέμπτης, αν και δεν αναμένονται αποφάσεις. Η σύνοδος κορυφής του Οκτωβρίου έφερε μια σημαντική καμπή, όταν οι ηγέτες ενέκριναν την εξωτερική ανάθεση των διαδικασιών μετανάστευσης με τη μορφή “κόμβων επιστροφής”, στρατόπεδα που βρίσκονται σε μακρινές χώρες όπου θα μεταφέρονται οι απορριφθέντες αιτούντες άσυλο.

Το σχέδιο, που είναι γεμάτο νομικές και οικονομικές αντιπαραθέσεις, βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο.

Επιπλέον, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα πραγματοποιήσουν μια σύντομη συζήτηση για τη Γεωργία, η οποία συγκλονίζεται από διαδοχικές νύχτες διαμαρτυριών από τότε που ο πρωθυπουργός Irakli Kobakhidze ανακοίνωσε μονομερώς την αναστολή των συνομιλιών για ένταξη μέχρι το 2028.

Η βίαιη καταστολή των διαδηλωτών που τάσσονται υπέρ της ΕΕ οδήγησε σε χαοτικές συγκρούσεις στους δρόμους, συλλήψεις στελεχών της αντιπολίτευσης, πολλαπλές αναφορές για τραυματίες και εκατοντάδες συλλήψεις, προκαλώντας κύμα καταδίκης σε όλο το μπλοκ.

Μια πρώτη προσπάθεια επιβολής κυρώσεων της ΕΕ σε Γεωργιανούς αξιωματούχους που ευθύνονται για την καταστολή εμποδίστηκε από την Ουγγαρία και τη Σλοβακία νωρίτερα αυτή την εβδομάδα. Ως σχέδιο Β, η Επιτροπή ετοιμάζει πρόταση για την αναστολή των ταξιδιών χωρίς βίζα για τους Γεωργιανούς διπλωμάτες, ένα μέτρο λιγότερο αυστηρό από τις κυρώσεις, το οποίο όμως απαιτεί μόνο ειδική πλειοψηφία.

Πηγή: Pagenews.gr