Γιατί η τουρκοσυριακή συνεργασία προβληματίζει την Αθήνα

Ακόμη και πριν αναλάβει επίσημα τα καθήκοντά του, κάθε δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ αποκτά σημαντική ειδησεογραφική αξία. Έτσι, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι δηλώσεις του μελλοντικού Αμερικανού Προέδρου σχετικά με την κατάσταση στη Συρία κυριάρχησαν στα πρωτοσέλιδα. “Κανείς δεν ξέρει ποιος θα κυβερνήσει στο τέλος”, δήλωσε ο Τραμπ στην πρώτη του συνέντευξη Τύπου μετά τη νίκη του στις εκλογές του Νοεμβρίου, προσθέτοντας: “Πιστεύω ότι θα είναι η Τουρκία”. Ακολούθησαν φιλοφρονήσεις προς την Τουρκία και τον φιλοδοξούντα πρόεδρό της, με τον Τραμπ να σχολιάζει: “Είναι πολύ έξυπνος, το ήθελαν εδώ και χιλιάδες χρόνια, και το πέτυχε”. Ο Ντόναλντ Τραμπ εκφράζει σκέψεις που μοιράζονται πολλοί αναλυτές, αλλά με μια ευθύτητα που εντυπωσιάζει. Μετά την πτώση του δικτάτορα Άσαντ και την ήττα των κύριων εξωτερικών υποστηρικτών του, του Ιράν και της Ρωσίας, η κατάσταση στη Συρία αλλάζει. Στην πρώτη γραμμή – κυριολεκτικά – βρίσκονται η Τουρκία και το Ισραήλ. Κοινό χαρακτηριστικό και των δύο, η απουσία δισταγμού να χρησιμοποιήσουν στρατιωτική ισχύ, παραβιάζοντας κατάφωρα τις αρχές του διεθνούς δικαίου.

Σημάδι παρακμής της διεθνούς τάξης

Η κρίση στη Συρία αποτελεί ένα ακόμη παράδειγμα της παρακμής της διεθνούς τάξης που στηρίζεται σε κανόνες. Στη σύγχρονη εποχή, η στρατιωτική ισχύς είναι αυτή που καθορίζει την κατάσταση. Οι επιτιθέμενοι δεν διστάζουν να αμφισβητήσουν ακόμη και διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα. Οι ρεβιζιονιστικές δυνάμεις υποστηρίζουν ότι οι βίαιες ενέργειές τους αποσκοπούν αποκλειστικά στην προστασία των δικών τους πληθυσμών. Ωστόσο, οι φιλοδοξίες της Τουρκίας και του Ισραήλ για περιφερειακή επιρροή συναντούν ένα σημαντικό εμπόδιο: καμία από τις δύο χώρες δεν ανήκει στον αραβικό κόσμο. Στη συνείδηση πολλών κατοίκων της περιοχής, οι δύο αυτές χώρες συνδέονται με την αποικιοκρατία και την κατοχή. Στη διαμάχη για το μέλλον της Συρίας, συμμετέχουν επίσης οι αραβικές μοναρχίες του Κόλπου. Οι συντηρητικοί ηγέτες τους επιδιώκουν να αποτρέψουν με κάθε κόστος τη δημιουργία ενός ισλαμικού χαλιφάτου στη Μεσόγειο. Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι πρόθυμες να επενδύσουν δισεκατομμύρια για την ανοικοδόμηση της Συρίας. Παράλληλα, τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες βρίσκονται ήδη σε ετοιμότητα για να αποκομίσουν μεγάλα οικονομικά οφέλη.

Ο ρόλος της Ορθοδοξίας

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης περιέγραψε τους Έλληνες ως “φυσικούς θεματοφύλακες των ελληνοφώνων και αραβοφώνων Ορθοδόξων”. Η χριστιανική κοινότητα στη Συρία, αν και στο παρελθόν ήταν πολυάριθμη, έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Πολλοί Ορθόδοξοι ανησυχούν για το μέλλον τους και ζητούν τη στήριξη της Αθήνας. Η υποστήριξη της Ορθοδοξίας πέρα από τα εθνικά σύνορα αποτελεί σταθερή προτεραιότητα της ελληνικής διπλωματίας. Αυτό το ζήτημα αναδεικνύεται και στις επίσημες ανακοινώσεις της κυβέρνησης. Ωστόσο, ελάχιστα ή και καθόλου ακούγονται από επίσημα χείλη σχετικά με τις συνέπειες της αυξανόμενης πολιτικής επιρροής της Τουρκίας στη Συρία. Έλληνες αναλυτές συζητούν την πιθανότητα επανάληψης του λεγόμενου “λιβυκού σεναρίου” ως έναν εφιάλτη για τον Ελληνισμό. Αυτό αφορά το ενδεχόμενο ένα καθεστώς στη Δαμασκό, υπό την επιρροή της Άγκυρας, να υπογράψει συμφωνία με την Τουρκία για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο, παραβλέποντας το ισχύον διεθνές δίκαιο.

Ένα πιθανό “πρότυπο” για μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να είναι το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο του 2019, το οποίο παραμένει πηγή έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αυτή τη στιγμή, οι ανησυχίες αυτές φαίνεται να είναι κυρίως θεωρητικές, καθώς η Άγκυρα έχει άμεσες προτεραιότητες που αφορούν την προστασία των συμφερόντων της στο έδαφος. Αντίθετα, η συμμαχία που έχει οικοδομήσει η Αθήνα τα τελευταία χρόνια είναι πολύ πιο συγκεκριμένη και περιλαμβάνει, εκτός από το Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Κύπρο, επίσης τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Αυτή η συμμαχία μπορεί να ενεργοποιηθεί από την Ελλάδα οποιαδήποτε στιγμή, προκειμένου να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της στην Ανατολική Μεσόγειο απέναντι στην Τουρκία.

Πηγή: Pagenews.gr