Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος διοργανώνει το 13ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας. Η διοργάνωση περιλαμβάνει δύο διαγωνιστικά τμήματα, το διεθνές διαγωνιστικό και το «Reframing Images, masterclasses, ειδικές προβολές, αποκατεστημένες ταινίες και ένα παράλληλο πρόγραμμα με 9 ταινίες του Ζαν Λικ Γκοντάρ σύμφωνα με το euronews.
Η διευθύντρια του φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου και Διευθύντρια της Ταινιοθήκης της Ελλάδος Μαρία Κομνηνού μίλησε στο Euronews για το κριτήριο επιλογής των ταινιών της διοργάνωσης: «Μέσα στο πλαίσιο των επιμελητικών επιλογών μας είναι να παρουσιάσουμε κάποιες ταινίες που είναι μοναδικές. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να πάμε, πρώτον, σε αντιθετικές αφηγήσεις, που αφορούν θέματα της κρίσης, του κλίματος, της ανισότητας των εισοδημάτων και του καπιταλισμού της επιτήρησης. Εκεί ακριβώς τίθεται το ζήτημα αν υπάρχει χώρος για τέτοιους δημιουργούς, γυναίκες και άνδρες. Νομίζω ότι το συγκεκριμένο φεστιβάλ απαντά θετικά σε αυτό. Δεν έχει δηλαδή σημασία, αν κάποιος δημιουργός είναι καταξιωμένος σαν τον Κώστα Γαβρά ή αν είναι νέος που εμφανίζεται με την πρώτη ταινία του, το αίτημα για μας είναι πάντα πρωτότυπες, ριζοσπαστικές αφηγήσεις, που καλύπτουν τη σημερινή δύσκολη και δυστοπική κατάσταση».
Στο πλαίσιο του φεστιβάλ, παρουσιάζεται ένα μεγάλο αφιέρωμα στην Αντουανέττα Αγγελίδη, μια από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του μοντερνισμού στον ελληνικό κινηματογράφο. Προβάλλονται και οι τέσσερις μεγάλου μήκους ταινίες της, καθώς και δύο μικρού μήκους, που εκτείνονται χρονικά από το 1977 έως και το 2008. Πρόκειται για τις: «Κλέφτης ή η πραγματικότητα» (2001), «Οι ώρες – Μια τετράγωνη ταινία» (1995), «Τόπος» (1985), «Idées Fixes / Dies Irae (Παραλλαγές στο ίδιο θέμα)»(1977), καθώς και δύο μικρού μήκους δουλειές της: «Ώρα μεσημεριού» (2006) και «121280 Ritual» (1980/2008). Παρουσιάζεται επίσης το ντοκιμαντέρ «Έμμονες ώρες στον τόπο της πραγματικότητας – Εξομολογήσεις της Αντουανέττας Αγγελίδη (ή ένα δοκίμιο για το βλέμμα της)» που γύρισε η κόρη της Ρέα Βαλντέν το 2022.
Μια αληθινά ρηξικέλευθη δημιουργός και μία από τις σημαντικότερες σκηνοθέτριες του ελληνικού σινεμά, η Αντουανέττα Αγγελίδη, βρίσκεται στο επίκεντρο αφιερώματος που παρουσιάζει σύντομα το 13ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος.
Η Αγγελίδη, η οποία πρόσφατα βραβεύτηκε για το έργο της από τον εξαιρετικά σημαντικό φορέα Anthology Film Archives, ευθύνεται για μια αυθεντικά avant-garde φιλμογραφία, στην οποία έχουμε δει μια από τις καλύτερες σκηνές στην ιστορία του εγχώριου κινηματογράφου. Έτσι, μοιάζει απολύτως ταιριαστό το εν λόγω αφιέρωμα με το πνεύμα του Πρωτοποριακού, το οποίο παρουσιάζει τέσσερις εμβληματικές ταινίες της σκηνοθέτριας. Πρόκειται για τα φιλμ “Κλέφτης ή Η Πραγματικότητα” (2001), “Οι Ώρες – Μια Τετράγωνη ταινία” (1995), “Τόπος” (1985), “Idées Fixes / Dies Irae (Παραλλαγές στο ίδιο θέμα)” (1977), ενώ προβάλλονται ακόμη οι μικρού μήκους “Ώρα μεσημεριού” (2006) και “121280 Ritual” (1980/2008).
Στο πλαίσιο του αφιερώματος δε θα μπορούσε να λείπει το πρόσφατο ντοκιμαντέρ “Έμμονες Ώρες στον Τόπο της Πραγματικότητας” (2023), ένα συγκινητικό πορτρέτο της δημιουργού γυρισμένο από την κόρη της και επίσης σκηνοθέτρια, Ρέα Βαλντέν. Τέλος, στις 7/12 (17.00) Βαλντέν και Αγγελίδη συμμετέχουν σε masterclass όπου συνομιλούν με τους Αθηνά Αθανασίου (καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Κοσμήτορας της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών, Πάντειο Πανεπιστήμιο), Φιλ Ιερόπουλο (σκηνοθέτης, καλλιτέχνης και ερευνητής), Σάββα Μιχαήλ (συγγραφέα) και Έλενα Χαμαλίδη (αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιστορίας Τέχνης, Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο).
Λίγα λόγια για την Αντουανέττα Αγγελίδη
Σκηνοθέτης κινηματογράφου. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σκηνοθεσία Κινηματογράφου και Μοντάζ στο Institut des Hautes Etudes Cinématographiques στο Παρίσι, και Θεωρία Κινηματογράφου με τον Christian Metz. Έχει σκηνοθετήσει τέσσερις μεγάλου μήκους ταινίες – Idées Fixes / Dies Irae (1977), Τόπος (1985), Οι Ώρες: Μια Τετράγωνη Ταινία (1995), Κλέφτης ή η Πραγματικότητα (2001) – που προβλήθηκαν σε διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ και μουσεία σύγχρονης τέχνης. Έχει επίσης σκηνοθετήσει μικρού μήκους ταινίες και δημιουργήσει εικαστικές εγκαταστάσεις. Χρησιμοποιεί την ιστορία της τέχνης και τα όνειρά της ως πρώτη ύλη για τη δουλειά της, «απομακρυνόμενη από την πραγματικότητα για να πλησιάσ[ει] το Πραγματικό». Η αντιστροφή και η αντιπαράθεση των κωδίκων, καθώς και ο μηχανισμός του ονείρου και το ανοίκειο, αποτελούν κεντρικές δημιουργικές στρατηγικές της. Η περιπλοκότητα της κινηματογραφικής ετερογένειας, καθώς και η αφηγηματική πολλαπλότητα των διαφορετικών φιλμικών στοιχείων, χαρακτηρίζουν τη δουλειά της. Είναι Επίκουρη Καθηγήτρια στη Σκηνοθεσία στο Τμήμα Κινηματογράφου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, όπου χρησιμοποιεί τον πειραματισμό ως τεχνική διδασκαλίας. Έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια της Πάτρας, της Θεσσαλίας και του Αιγαίου. Μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου (European Film Academy – E.F.A.). Ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, της οποίας διετέλεσε αντιπρόεδρος από το 2009 ως το 2011. Οι ταινίες τις έχουν πολλαπλά βραβευτεί. Τιμητικό αφιέρωμα στο έργο της συμπεριλήφθηκε στο 46ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, όπου της απενεμήθη τιμητικός Χρυσός Αλέξανδρος και εκδόθηκε μονογραφία
ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ
μικρού μήκους
- 1975 L’ HISTOIRE ECRITE
- 1976 L’ EAU
- 1981 ΤΟ ΔΩΡΟ
- 2006 ΩΡΑ ΜΕΣΗΜΕΡΙΟΥ
- 2007 METAMORPHOSIS OFBY AA
- 2007 KNOT – NOT – KNOT
- 1980 & 2008 121280 RITUAL
μεγάλου μήκους
- 1977 IDEES FIXES / DIES IRAE
- 1985 ΤΟΠΟΣ
- 1995 ΟΙ ΩΡΕΣ – ΜΙΑ ΤΕΤΡΑΓΩΝΗ ΤΑΙΝΙΑ
- 2001 ΚΛΕΦΤΗΣ Ή Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
- (in progress) ΜΗΔΕΙΑ / ΚΟΡΗ
ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ – ΒΡΑΒΕΙΑ• Βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1977 για την ταινία IDEES FIXES / DIES IRAE.• Βραβείο από την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου για έρευνα στην κινηματογραφική γλώσσα, Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1977 για την ταινία IDEES FIXES / DIES IRAE.• Ειδικό βραβείο της Κριτικής Επιτροπής για την ταινία ΤΟΠΟΣ στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1985.• Βραβείο ηχητικής μπάντας από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1985 για την ταινία ΤΟΠΟΣ.• Βραβείο από την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1985 για την ταινία ΤΟΠΟΣ.• Κρατικό βραβείο ποιότητος 1985 για την ταινία ΤΟΠΟΣ.• Βραβείο Σκηνικών απ΄ το φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1995 για την ταινία ΟΙ ΩΡΕΣ.• Βραβείο Κουστουμιών απ΄ το φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1995 για την ταινία ΟΙ ΩΡΕΣ.• Κρατικό βραβείο ποιότητος 1995 για την ταινία ΟΙ ΩΡΕΣ.• Κρατικό βραβείο Σκηνικών 1995 για την ταινία ΟΙ ΩΡΕΣ.• Από το 1995, η εγκατάσταση ΣΕΛΙΔΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ ΩΡΩΝ ανήκει στη μόνιμη συλλογή του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης του Ρεθύμνου.• Κρατικό βραβείο ποιότητος 2001 για την ταινία ΚΛΕΦΤΗΣ ή Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ.• Η ταινία ΚΛΕΦΤΗΣ ή Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ήταν υποψήφια για το Πανευρωπαϊκό βραβείο Meliès του Φανταστικού Κινηματογράφου για το έτος 2002.• Αφιέρωμα στο έργο της στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, 2003.• Τιμητικός Χρυσός Αλέξανδρος για το σύνολο του κινηματογραφικού της έργου, 46ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, 2005.• Μέλος της διεθνούς κριτικής επιτροπής του 46ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, με πρόεδρο τον Vittorio Storaro, 2005.• Οι ταινίες της συμπεριλήφθησαν στα Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου που διοργανώνει η Ταινιοθήκη της Ελλάδος, το 2005, το 2006, το 2007, το 2009.• Από το 2006 είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου (European Film Academy)• Αφιέρωμα στο έργο της Athens.Animfest, 2007.• Αφιέρωμα στο έργο της στο 8ο Φεστιβάλ ‘Παράξενη Οθόνη’, 2009.• Από το 2009 ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου.
Το σχόλιο σας