Ένας στους πέντε μαθητές κινδυνεύουν να είναι λειτουργικά αναλφάβητοι

Ένας στους πέντε μαθητές που αποφοιτούν από την ελληνική υποχρεωτική εκπαίδευση κινδυνεύουν να είναι λειτουργικά αναλφάβητοι. Αυτή η αυστηρή προειδοποίηση είναι ο τίτλος της ετήσιας έκθεσης για το 2024 της Εθνικής Αρχής Διασφάλισης Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (ΑΔΙΠΠΔΕ). 

Η έκθεση εντοπίζει σημαντικές ελλείψεις στην ανάγνωση, τη γραφή και τη μαθηματική κατανόηση μεταξύ των μαθητών που ολοκληρώνουν την έκτη τάξη και το γυμνάσιο, απειλώντας την ικανότητά τους να συμμετάσχουν πλήρως στις ακαδημαϊκές, επαγγελματικές και κοινωνικές απαιτήσεις.

Η ανάλυση της ADIPPDE, βασισμένη σε πρόσφατες διαγνωστικές εξετάσεις, παρουσιάζει μια ανησυχητική εικόνα.

«Υπάρχει ένα ποσοστό μαθητών πρωτοβάθμιας και γυμνασίου που δεν μπορεί να απαντήσει σε ερωτήσεις δυσκολίας πρώτου επιπέδου, πόσο μάλλον σε πιο σύνθετες», δήλωσε ο πρόεδρος της ΑΔΙΠΠΔΕ Ηλίας Ματσαγγούρας, βετεράνος εκπαιδευτικός και ακαδημαϊκός ειδικός.

Τόνισε την επείγουσα ανάγκη λήψης προληπτικών μέτρων. Χωρίς παρέμβαση, περίπου το 20% των μαθητών θα μπορούσε να φύγει από το Γυμνάσιο, το τελικό σημείο της υποχρεωτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, απροετοίμαστοι να αντιμετωπίσουν τις θεμελιώδεις γλωσσικές και γνωστικές προκλήσεις, μια κατάσταση που η UNESCO ορίζει ως λειτουργικό αναλφαβητισμό.

Λειτουργικός Αναλφαβητισμός

Είναι η γνώση που δεν αφομοιώνεται, δεν γίνεται κατανοητή και άρα δεν εφαρμόζεται από μία προσωπικότητα που συρρικνώνεται, διαστρεβλώνεται κι εκφυλίζεται και η έκφραση που αδυνατεί να εκδηλωθεί και να παράγει αποτελέσματα. Με την λέξη «λειτουργικός» νοείται αυτός που διαθέτει όχι γνώση, αλλά ΕΠΙΓΝΩΣΗ της γνώσης, είναι ικανός να ενεργεί και να αναλαμβάνει έλεγχο κι ευθύνη του ελέγχου, αυτός που είναι ικανός να χειρίζεται καταστάσεις και πράγματα. Εύκολα διαφοροποιεί ανομοιότητες, δεν ταυτοποιεί ανόμοιους συσχετισμούς και κατανοεί αφηρημένες έννοιες.

Είναι φανερό, ακόμη κι αν ελάχιστα εξασκείς την τέχνη της παρατήρησης, ότι γύρω μας κυριαρχούν σε όλους τους χώρους των επιστημών οι μορφωμένοι – αμόρφωτοι, ενώ είναι σταθερό δεδομένο πως οι ταγοί των θρησκειών είναι καθολικά όλοι τους μορφωμένοι-αμόρφωτοι. Είναι φαινομενική αντίφαση να αποκαλείται κάποιος ως «μορφωμένος-αμόρφωτος» γιατί κάποιος που είναι μορφωμένος δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα κι αμόρφωτος.

Στην πραγματικότητα (σε αντίθεση με την φαινομενικότητα) αυτό ακριβώς συμβαίνει, γιατί αυτός που έχει σπουδάσει αλλά δεν χρησιμοποιεί τις γνώσεις του για να δημιουργεί αποτελέσματα, βρίσκεται στο ίδιο ακριβώς επίπεδο με αυτόν που δεν διαθέτει την γνώση, τον αμόρφωτο, τον αναλφάβητο. Δηλαδή ένας γιατρός που έχει σπουδάσει αλλά δεν χρησιμοποιεί τις γνώσεις του για να θεραπεύει ανθρώπους κι ένας αμόρφωτος που δεν γνωρίζει να θεραπεύει ανθρώπους έχουν αμφότεροι την ίδια μηδενική αξία στο περιβάλλον και στην κοινωνία που αλληλεπιδρούν, μάλιστα αυτός που κατέχει την γνώση αν δεν την χρησιμοποιεί, είναι ακόμη πιο κάτω στην αξιακή κλίμακα από αυτόν που δεν την κατέχει.

Μια γνώση αποκτά αξία όταν γίνεται πράξη (δημιουργεί δηλ. αποτελέσματα, από θέση αιτίας) η γνώση που δεν δημιουργεί αποτελέσματα είναι μια άχρηστη γνώση. Σκέψου μια τεράστια βιβλιοθήκη σε γλώσσα άγνωστη για ανθρώπους, δυνητικά εμπεριέχει πολύτιμη γνώση αλλά δεν έχει καθόλου αξία. Ξαφνικά κάποιος μαθαίνει την γλώσσα κι αρχίζει να διαβάζει τα βιβλία της και να μεταδίδει αυτά που μαθαίνει σε άλλους ανθρώπους, αλλά και πάλι δεν έχει καμία αξία η γνώση που αποκομίζει κι αναμεταδίδει.

Με τον καιρό κάποιος παίρνει μια γνώση από τον σωρό πληροφορίας, την εφαρμόζει στον φυσικό κόσμο κι αρχίζει να παράγει κάτι, ένα κατασκεύασμα που θεραπεύει τους ανθρώπους, που τους παρέχει ασφάλεια ή δυνατότητα αυξημένης επιβίωσης. Μόνο τότε η γνώση αρχίζει να αποκτά αξία, όχι όλη, μα μόνο η συγκεκριμένη.

Πηγή: pagenews.gr