Άτυπη προσάρτηση της Λευκορωσίας από τη Μόσχα

Στις 26 Ιανουαρίου, οι πολίτες της Λευκορωσίας θα ψηφίσουν για να επανεκλέξουν τον Αλεξάντερ Λουκασένκο ως πρόεδρο. Ο ισχυρός ηγέτης της χώρας επιδιώκει την έβδομη συνεχόμενη θητεία του και φαίνεται ότι δεν θα αντιμετωπίσει σοβαρές προκλήσεις. Η νίκη του θεωρείται σχεδόν δεδομένη, καθώς δεν υπάρχει κανένας αξιόλογος υποψήφιος από την αντιπολίτευση, ενώ η κατάσταση στη χώρα δεν φαίνεται ικανή να επιτρέψει τη διεξαγωγή δίκαιων και ελεύθερων εκλογών.

Οι Λευκορώσοι που διαμένουν στο εξωτερικό δεν έχουν τη δυνατότητα να ψηφίσουν, ενώ η αποστολή παρατηρητών από τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη δεν έχει εγκριθεί. Το πιο σημαντικό, ωστόσο, είναι η εμπειρία από τις προηγούμενες εκλογές.

Οι εκλογές του 2020, οι οποίες καταγγέλθηκαν από την αντιπολίτευση ως νοθευμένες, προκάλεσαν πρωτοφανείς διαδηλώσεις κατά του Λουκασένκο. Εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες βγήκαν στους δρόμους του Μινσκ και άλλων πόλεων, αλλά το κίνημα αυτό καταπνίγηκε βίαια από τις αρχές. Από τότε, η καταστολή συνεχίζεται, με 1.200 άτομα να έχουν συλληφθεί.

Εάν ο Λουκασένκο κερδίσει τις εκλογές, αναμένεται να συνεχίσει να υπηρετεί τα συμφέροντα της Ρωσίας και του ηγέτη της, Βλαντίμιρ Πούτιν. Ωστόσο, υπάρχει περίπτωση να θελήσει να απομακρυνθεί από τον ρόλο του πιστού συμμάχου του Κρεμλίνου.

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν είναι τόσο προφανής, ειδικά αν ληφθεί υπόψη η πρόσφατη έκθεση του Ινστιτούτου για την Μελέτη του Πολέμου (ISW), η οποία προειδοποιεί ότι η Ρωσία πλησιάζει στην ολοκλήρωση ενός μακροχρόνιου στόχου της: την απόκτηση πλήρους ελέγχου της γειτονικής της χώρας και στενού συμμάχου.

Οι αναλυτές του αμερικανικού think tank αναφέρουν ότι η Ρωσία επιδιώκει de facto προσάρτηση της Λευκορωσίας, μια διαδικασία που διαρκεί δεκαετίες και, αν και δεν έχει ολοκληρωθεί, βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο με σημαντικά επιτεύγματα. Παρατηρούν ότι το Μινσκ μετατρέπεται από έναν εξαιρετικά στενό σύμμαχο σε στρατηγικό παράγοντα για την προβολή της ρωσικής ισχύος, κάτι που θα μπορούσε να ενισχύσει τις στρατιωτικές και οικονομικές δυνατότητες της Μόσχας.

Το μέσο για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι η συνθήκη Ένωσης Ρωσίας και Λευκορωσίας, η οποία υπογράφηκε το 1999. Από τότε, οι δύο χώρες θεωρούνται μέλη ενός Ενωσιακού Κράτους, διατηρώντας ωστόσο την ανεξαρτησία τους, ενώ οι σχέσεις τους έχουν ενισχυθεί σημαντικά μετά τις εκλογές του 2020 στη Λευκορωσία και τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Επιπλέον, τον Δεκέμβριο του 2024, οι Πούτιν και Λουκασένκο υπέγραψαν μια νέα συνθήκη που επιτρέπει στις δύο χώρες να αξιοποιήσουν «όλες τις διαθέσιμες δυνάμεις και μέσα» στο πλαίσιο των αμοιβαίων αμυντικών υποχρεώσεών τους.

Η νέα αυτή συνθήκη ήρθε λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση της αναθεωρημένης έκδοσης του πυρηνικού δόγματος της Ρωσίας, η οποία για πρώτη φορά περιλαμβάνει τη Λευκορωσία υπό την ρωσική πυρηνική ομπρέλα.

Στόχευση να μετατραπεί σε επέκταση της Ρωσικής Ομοσπονδίας

Αν και η δημιουργία ενός Ενωσιακού κράτους απαιτεί υψηλό επίπεδο ενσωμάτωσης, οι αναλυτές προειδοποιούν ότι το Κρεμλίνο επιδιώκει να αποκτήσει πλήρη έλεγχο της Λευκορωσίας, μετατρέποντας το κράτος της Ένωσης σε μια ρωσοκρατούμενη ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Αυτή η κυβέρνηση θα παρέχει στη Μόσχα εξουσία σε πολλές, αν όχι σε όλες, τις πτυχές της διακυβέρνησης της Λευκορωσίας.

Σύμφωνα με τους αναλυτές, η Μόσχα επιθυμεί να έχει πλήρη έλεγχο των ενόπλων δυνάμεων της Λευκορωσίας και των ρωσικών στρατιωτικών βάσεων που βρίσκονται στη χώρα, καθώς και μια πολιτική ένωση μέσω μιας ομοσπονδιακής κυβέρνησης που θα ελέγχεται από το Κρεμλίνο. Σε αυτήν την κυβέρνηση, οι Λευκορώσοι και οι Ρώσοι θα κυβερνώνται ως ενιαίο κράτος. Επιπλέον, η Μόσχα επιδιώκει μια πλήρως ενοποιημένη οικονομία, με κοινή αγορά, ελεύθερη ροή εργασίας, ενοποιημένους νόμους και νομισματική ένωση.

Ταυτόχρονα, φαίνεται ότι επιθυμεί να εκμεταλλευτεί τον πληθυσμό της Λευκορωσίας, τη στρατηγική γεωγραφική της θέση που γειτονεύει με την ανατολική πλευρά του ΝΑΤΟ, καθώς και τους οικονομικούς της πόρους προς όφελός της.

Πηγή: Pagenews.gr