Πως θα αντιμετωπίσει ο Τραμπ τον Ερντογάν που απειλεί με στρατιωτική δράση κατά των Κούρδων στη Συρία;

Οι εντάσεις μεταξύ της Τουρκίας και των Ηνωμένων Πολιτειών συνεχίζουν να υποβόσκουν σχετικά με το καθεστώς των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF) στη νέα μεταβατική φάση της χώρας. Ενώ η Άγκυρα έχει επαναλάβει την προθυμία της να εξετάσει το ενδεχόμενο στρατιωτικής δράσης, αν χρειαστεί, ο Αμερικανός γερουσιαστής Μάρκο Ρούμπιο, κατά τη διάρκεια της ακρόασής του στη Γερουσία για την επικύρωση της θέσης του υπουργού Εξωτερικών στις 15 Ιανουαρίου, εξέφρασε την ακλόνητη υποστήριξή του στις κουρδικές δυνάμεις στη Συρία, υπογραμμίζοντας το βαθύ χάσμα μεταξύ των δύο συμμάχων στο ΝΑΤΟ.

Όπως αναφέρει το nordic monitor, η Άγκυρα θεωρεί τις SDF, που αποτελούνται κυρίως από τις κουρδικές Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), ως τρομοκρατική οργάνωση. Η Τουρκία υποστηρίζει ότι οι YPG είναι το συριακό παρακλάδι του παράνομου Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), μια ομάδα που πολεμά εδώ και δεκαετίες.

Η Τουρκία υποστηρίζει ότι η Hayat Tahrir al-Sham (HTS), η οποία ανέτρεψε τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ στις 8 Δεκεμβρίου, θα πρέπει να αντιτίθεται στη συνέχιση της ύπαρξης των κουρδικών αυτόνομων δομών και των SDF ως μπλοκ, καθώς αποτελούν απειλή για την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν επανέλαβε σθεναρά αυτή τη θέση την περασμένη εβδομάδα κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συνέντευξης, δηλώνοντας ότι η νέα συριακή κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για το ζήτημα αυτό και να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσει την εδαφική ακεραιότητα της χώρας.

Ο Φιντάν υποστήριξε περαιτέρω ότι οι YPG πρέπει να ενσωματωθούν στον συριακό στρατό χωρίς κανένα ειδικό καθεστώς. Ανέφερε ότι αν αυτό δεν υλοποιηθεί, θα είναι μια σαφής ένδειξη της πρόθεσης των YPG να παρατείνουν την κατάσταση. Εφιστώντας την προσοχή στον ρόλο του HTS στη νέα δομή διακυβέρνησης της Συρίας, ο Φιντάν επεσήμανε ότι η σημερινή διοίκηση στη Δαμασκό δεν είναι αυτή που φοβάται τον πόλεμο, καθώς πέτυχε την ανάληψη της εξουσίας μέσω μαχών.

“Το τελεσίγραφο της Τουρκίας προς τους Κούρδους είναι σαφές”, συνέχισε ο Φιντάν. “Το έχουμε επικοινωνήσει αυτό τόσο μέσω των Αμερικανών όσο και μέσω του Τύπου. Το YPG πρέπει επίσης να απελάσει τους μη Σύριους μαχητές του από χώρες όπως η Τουρκία, το Ιράν και το Ιράκ”. Ο ίδιος εξέφρασε την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι μέχρι στιγμής δεν έχουν παρατηρηθεί προετοιμασίες ή ενδείξεις πρόθεσης συμμόρφωσης.

Απευθυνόμενος στις ανησυχίες σχετικά με τη στρατιωτική δράση, ο Φιντάν επανέλαβε: “Εάν δεν θέλετε μια στρατιωτική επιχείρηση, οι όροι είναι σαφείς. Αυτό ισχύει τόσο από τη δική μας πλευρά όσο και από τη νέα συριακή κυβέρνηση. Περιμένουμε απάντηση”.

Ωστόσο, ενώ η ηγεσία της HTS επιδιώκει να ενταχθεί στη διεθνή κοινότητα, δεν θέλει να έρθει σε αντιπαράθεση με τη Δύση, η οποία υποστηρίζει τους Κούρδους.

Η πρωταρχική ανησυχία της Τουρκίας, που συζητήθηκε κατά τη διάρκεια συνεδρίασης κοινοβουλευτικής επιτροπής, είναι η διάλυση των SDF και η ενσωμάτωσή τους στον συριακό στρατό χωρίς να διατηρήσουν το καθεστώς του μπλοκ τους. Στις 14 Ιανουαρίου ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Νουχ Γιλμάζ μίλησε στους νομοθέτες, παρέχοντας ενημερώσεις σχετικά με την εξελισσόμενη κατάσταση στη Συρία. Ο Γιλμάζ τόνισε το σημαντικό ζήτημα του αιτήματος των SDF και του PKK να ενταχθούν στον προτεινόμενο νέο συριακό εθνικό στρατό ως ενιαία ομάδα, υπογραμμίζοντας ότι δεν βλέπει καμία διάκριση μεταξύ των SDF και του PKK.

«Το αίτημα των SDF-PKK να ενταχθούν στον εθνικό στρατό ως ενιαία οντότητα εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους για την περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα», δήλωσε ο Γιλμάζ. Τόνισε ότι μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να αντικατοπτρίζει τα προηγούμενα στην ιστορία της Συρίας, όπου παρόμοια μπλοκ στις ένοπλες δυνάμεις οδήγησαν σε εσωτερικές διαιρέσεις και, τελικά, σε πραξικοπήματα.

Η Τουρκία, εξήγησε ο Γιλμάζ, έχει υποστηρίξει σταθερά τη δημιουργία ενός εθνικού στρατού που θα περιλαμβάνει όλα τα τμήματα της συριακής κοινωνίας, χωρίς εθνοτικές, θρησκευτικές ή σεχταριστικές προκαταλήψεις. Επανέλαβε ότι η Τουρκία έχει εκφράσει επίσημα τις αντιρρήσεις της για τα αιτήματα του «SDF-PKK» στην προσωρινή συριακή κυβέρνηση, υπογραμμίζοντας το ενδεχόμενο μακροπρόθεσμης αποσταθεροποίησης εάν μια τέτοια πρόταση γινόταν αποδεκτή.

Ο Γιλμάζ σημείωσε ότι η ενσωμάτωση των «SDF-PKK» ως μπλοκ θα μπορούσε να αυξήσει τις εντάσεις στη Συρία και να αποτελέσει άμεση απειλή για την ασφάλεια των συνόρων της Τουρκίας.

Αντλώντας από την εμπειρία του παρελθόντος, ο Γιλμάζ προειδοποίησε ότι η δημιουργία διασπασμένων στρατιωτικών μονάδων εντός ενός εθνικού στρατού έχει ιστορικά οδηγήσει σε παρατεταμένες πολιτικές και κοινωνικές κρίσεις. «Για να αποφευχθεί η επανάληψη των λαθών του παρελθόντος, είναι ζωτικής σημασίας να δημιουργηθεί ένας ενιαίος και χωρίς αποκλεισμούς συριακός εθνικός στρατός που θα εκπροσωπεί δίκαια όλες τις κοινότητες», δήλωσε.

Το δεύτερο μέρος της συνάντησης πραγματοποιήθηκε ως μυστική συνεδρίαση, με τον Γιλμάζ να ενημερώνει περαιτέρω τους νομοθέτες.

Η Τουρκία επιθυμεί επίσης να μεταβιβαστεί από τους Κούρδους ο έλεγχος των στρατοπέδων όπου φιλοξενούνται οι κρατούμενοι του ISIS και οι οικογένειές τους και τα οποία βρίσκονται σήμερα υπό τη διοίκηση των SDF. Η κίνηση αυτή θεωρείται μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για τον περιορισμό της κουρδικής αυτονομίας στην περιοχή και την ενίσχυση της επιρροής της Τουρκίας σε θέματα ασφάλειας στη βόρεια Συρία.

Η Άγκυρα έχει εκφράσει την προτίμησή της οι εγκαταστάσεις αυτές να τεθούν υπό τον έλεγχο της κεντρικής συριακής κυβέρνησης υπό την ηγεσία της HTS. Η Τουρκία προτείνει επίσης ότι η από κοινού διαχείριση αυτών των φυλακών με το Ιράκ θα μπορούσε να είναι μια βιώσιμη λύση, δεδομένου ότι η πλειονότητα των αλλοδαπών κρατουμένων είναι Ιρακινοί υπήκοοι. Η Τουρκία είναι έτοιμη να αναλάβει την ευθύνη για τις φυλακές που κρατούν μέλη του ISIS στη Συρία εν μέσω της συνεχιζόμενης αβεβαιότητας σχετικά με τα μελλοντικά σχέδια του HTS.

Εν τω μεταξύ, στις 15 Ιανουαρίου, όταν ρωτήθηκε αν οι ΗΠΑ θα πρέπει να συνεχίσουν να υποστηρίζουν τις SDF στον αγώνα κατά του ISIS, ο γερουσιαστής Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος είναι υποψήφιος να γίνει υπουργός Εξωτερικών στη νέα αμερικανική κυβέρνηση, απάντησε: «Ναι, απολύτως». Τόνισε τη σημασία της υποστήριξης των Κούρδων, λέγοντας: «Είναι προς το εθνικό συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών να έχουμε μια Συρία που προστατεύει τους Κούρδους».

Ο Ρούμπιο αναγνώρισε τον εύθραυστο χαρακτήρα της εκεχειρίας με τους Κούρδους, αλλά τόνισε την αναγκαιότητά της. Επισήμανε επίσης ότι ενώ η Συρία παρουσιάζει σημαντικές προκλήσεις, εξακολουθεί να προσφέρει ελπιδοφόρες ευκαιρίες, παρά τις πολυπλοκότητες που εισήγαγε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ο Ρούμπιο είχε εκφράσει στο παρελθόν ανησυχίες για την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συρία κατά την πρώτη διακυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, ιδίως όσον αφορά την εγκατάλειψη των κουρδικών δυνάμεων. Στις 7 Οκτωβρίου 2019 ο Ρούμπιο επέκρινε την απόφαση να αποσυρθούν τα αμερικανικά στρατεύματα από τη βόρεια Συρία, προειδοποιώντας για τις εκτεταμένες συνέπειές της. Σε δήλωση που εξέδωσε μετά την ανακοίνωση, ο Ρούμπιο χαρακτήρισε την κίνηση «σοβαρό λάθος» και υποστήριξε ότι θα έχει σημαντικές επιπτώσεις πέραν της Συρίας. Είπε ότι θα μπορούσε να κλιμακώσει τις επιθέσεις κατά των εταίρων των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και ενδεχομένως να πυροδοτήσει μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση. Ο Ρούμπιο τόνισε επίσης ότι η απόφαση θα υπονομεύσει την αξιοπιστία των ΗΠΑ στην περιοχή, ενθαρρύνοντας τους αντιπάλους να θεωρούν την Αμερική ως αναξιόπιστο εταίρο. Προέτρεψε τον πρόεδρο Τραμπ να επανεξετάσει την απόσυρση.

Ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος θα αναλάβει τα καθήκοντά του στις 20 Ιανουαρίου, έκανε δηλώσεις κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στην έπαυλή του στο Μαρ-α-Λάγκο στη Φλόριντα στις 8 Ιανουαρίου, όταν ρωτήθηκε για το μέλλον των αμερικανικών στρατευμάτων στη Συρία. Το Πεντάγωνο είχε πρόσφατα ανακοινώσει ότι περίπου 2.000 αμερικανικοί στρατιώτες σταθμεύουν στη Συρία, αριθμός σχεδόν διπλάσιος από τον αριθμό των 900 που είχε αναφερθεί προηγουμένως. Ο Τραμπ απέφυγε να δώσει μια οριστική απάντηση σχετικά με τα επίπεδα των στρατευμάτων, σημειώνοντας ότι τέτοιες αποφάσεις αποτελούν μέρος της στρατιωτικής στρατηγικής. Αυτό ερμηνεύτηκε από τους παρατηρητές ως μετατόπιση από την προηγούμενη στάση του Τραμπ να αποσύρει πλήρως τα αμερικανικά στρατεύματα από τη Συρία.

Ο Τραμπ αναφέρθηκε επίσης στον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν ως “έναν τύπο που συμπαθώ και σέβομαι” και αναγνώρισε ότι ο Ερντογάν απέφυγε να επιτεθεί στις κουρδικές δυνάμεις στη Συρία κατόπιν προσωπικού του αιτήματος στο παρελθόν.

“Είναι αυτός που δεν επιτέθηκε σε ορισμένους ανθρώπους αφού του ζήτησα να μην το κάνει. Ξέρετε για ποιους μιλάω, τους Κούρδους”, είπε ο Τραμπ.

Πηγή: Nordic Monitor