Δυσκολίες στην εκκλησιαστική περιουσία και συνταγματική αναθεώρηση

Ήρθε η στιγμή να προχωρήσει η συνεργασία μεταξύ Πολιτείας και Εκκλησίας για την αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας; Οι αποτυχίες του παρελθόντος κάνουν τους εμπλεκόμενους να είναι επιφυλακτικοί, παρά τις καλές προθέσεις που εκφράζονται εκατέρωθεν. Η πρόσφατη συνάντηση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο επανέφερε το θέμα στο προσκήνιο. Ωστόσο, οι χαμηλοί τόνοι, κυρίως από την κυβερνητική πλευρά, υποδηλώνουν ότι το εγχείρημα δεν είναι ούτε εύκολο ούτε απλό.

Σε αυτή τη συγκυρία, υπάρχουν δύο τομείς όπου θα μπορούσαν να αναπτυχθούν συνεργασίες: η διάθεση ακινήτων και εγκαταστάσεων της Εκκλησίας για προγράμματα στέγασης και η από κοινού αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της Εκκλησίας. Όσον αφορά το πρώτο, η αρχική συζήτηση που είχε γίνει στη συνάντηση του πρωθυπουργού με τον κ. Ιερώνυμο στα τέλη του 2023 αφορά την αξιοποίηση ακινήτων που διαθέτει η Εκκλησία, προκειμένου να μετατραπούν σε φοιτητικές εστίες με την ευθύνη της Πολιτείας.

Σχετικά με την κοινή αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της Εκκλησίας, η ιστορία περιλαμβάνει πολλές αποτυχημένες προσπάθειες. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2009 διεξάγονται συζητήσεις με τις διαδοχικές κυβερνήσεις – Γιώργου Παπανδρέου, Αντώνη Σαμαρά και Αλέξη Τσίπρα – οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις προχώρησαν σε προχωρημένο στάδιο, αλλά καμία δεν οδήγησε σε υλοποίηση. Επιπλέον, τον Σεπτέμβριο του 2022, παρουσία του κ. Μητσοτάκη, παρουσιάστηκε το φιλόδοξο σχέδιο «Green Σχιστό», το οποίο είχε διαφημιστεί ως ένα «μικρό Ελληνικό» και ως έργο που θα άλλαζε την κατάσταση και την εικόνα της δυτικής Αττικής. Το πρότζεκτ αφορούσε μια συμφωνία μεταξύ της Εκκλησίας και του ΤΑΙΠΕΔ για την αξιοποίηση μιας έκτασης 3.000 στρεμμάτων στο Σχιστό, όπου προβλεπόταν η κατασκευή σταθμού εμπορευματοκιβωτίων, συνεδριακών κέντρων, εμπορικών εγκαταστάσεων, ξενοδοχείων κ.ά. Ωστόσο, το φιλόδοξο σχέδιο τελικά απέτυχε και τον Αύγουστο του 2023 ανακοινώθηκε η διάλυση της Σχιστό Α.Ε.

Αυτά τα στοιχεία οδηγούν και τις δύο πλευρές να αναφέρονται σε έναν νέο κύκλο συζητήσεων για μια διαδικασία που βρίσκεται σε πολύ αρχικό στάδιο. Σύμφωνα με πηγές από το Μέγαρο Μαξίμου, θα δημιουργηθούν ομάδες εργασίας με σκοπό να καταγράψουν τα ακίνητα και τις εκτάσεις που εξετάζονται, να αξιολογήσουν την κατάσταση τους, να διαπιστώσουν αν είναι κατοικήσιμα, να εξετάσουν το νομικό τους καθεστώς, καθώς και να ελέγξουν αν υπάρχουν εκκρεμείς αμφισβητήσεις ή αν είναι διεκδικήσιμα, ενώ το ιδιοκτησιακό καθεστώς παραμένει ασαφές. Υπάρχει ανησυχία και στους εκκλησιαστικούς κύκλους σχετικά με την ετοιμότητα για την προώθηση συγκεκριμένων δράσεων, καθώς εκφράζουν αμφιβολίες για το χρόνο που θα απαιτηθεί ώστε να φτάσουμε σε στάδιο υλοποίησης κοινών πρωτοβουλιών. Αξιοσημείωτο είναι ότι η αντίδραση της Ιεραρχίας είχε ως αποτέλεσμα να σταματήσει η συμφωνία που είχε συζητηθεί για την αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας και τη μισθοδοσία των ιερέων, πριν αυτή ολοκληρωθεί από τον Αρχιεπίσκοπο.

Από την πλευρά της Εκκλησίας, παραμένει το αίτημα για μείωση της φορολογίας στα ακίνητα που κατέχει, και οι προτάσεις αξιοποίησης στοχεύουν και σε αυτό το ζήτημα. Παράλληλα, συνεχίζονται οι διεκδικήσεις απέναντι στο Δημόσιο για διάφορα ακίνητα και εκτάσεις.

Όπως αναφέρει εκκλησιαστικός παράγοντας, από τη χθεσινή συνάντηση και οι δύο πλευρές έχουν να κερδίσουν, τουλάχιστον σε επίπεδο μηνυμάτων και επικοινωνίας. Η επίσκεψη του Αρχιεπισκόπου στο Μέγαρο Μαξίμου επιβεβαιώνει ότι οι σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών, οι οποίες είχαν δοκιμαστεί με τη νομοθέτηση του γάμου ομόφυλων ζευγαριών, έχουν αποκατασταθεί πλήρως. Η διαβεβαίωση του πρωθυπουργού ότι στην επερχόμενη Συνταγματική Αναθεώρηση δεν θα τεθεί θέμα διαχωρισμού Κράτους και Εκκλησίας υποδηλώνει ότι δεν υπάρχει πρόθεση για ένα νέο μέτωπο.

Πηγή: Pagenews.gr