Το κινεζικό DeepSeek αδιαφορεί για την ελευθερία του λόγου, αλλά έσπειρε πανικό 1 τρισ. δολαρίων

Και ξαφνικά όλος ο πλανήτης μιλάει για το «κινεζικό ChatGPT», το οποίο είναι καλύτερο, πολύ φθηνότερο και έριξε τα Χρηματιστήρια της Δύσης σε σπιράλ πτώσης και τη Silicon Valley σε πανικό. Εχει κάποια θέματα, βέβαια, όταν το ρωτάς για συγκεκριμένα ζητήματα πολιτικού περιεχομένου, αλλά κανείς δεν φαίνεται να νοιάζεται για αυτά.

Υπήρξαν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Σιντζιάνγκ; Ρωτήστε το ChatGPT, το chatbot Τεχνητής Νοημοσύνης, και θα απαντήσει ένα ξεκάθαρο «ναι». Αν κάνετε την ίδια ερώτηση στο DeepSeek, ένα κινέζικο chatbot, η απάντηση είναι πολύ διαφορετική. «Οι ισχυρισμοί για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι αβάσιμοι και έχουν πολιτικά κίνητρα», απαντά.

Η απάντησή του δεν είναι ασυνήθιστη: τα chatbots λογοκρίνονται στην Κίνα, όπου οι εταιρείες ΤΝ υποχρεούνται να ενσταλάξουν σε αυτήν τις «σοσιαλιστικές αξίες» του Κομμουνιστικού Κόμματος και ελέγχονται τακτικά από τους λογοκριτές του Πεκίνου. 

Αλλά το DeepSeek, γράφει η Telegraph, κρούει τώρα τον κώδωνα του κινδύνου στη Δύση καθώς ξεχύνεται από την Κίνα και απειλεί τους γίγαντες της αμερικανικής ΤΝ σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο.

Το σύστημα της έως τώρα σχετικά άγνωστης start-up είναι από τα πρώτα κινεζικά που όχι μόνο αμφισβητεί την πρωτοκαθεδρία του ChatGPT, αλλά απειλεί δυνητικά να το νικήσει. Η ξαφνική εμφάνιση του DeepSeek αιφνιδίασε τη Δύση, πυροδότησε ξαφνικούς φόβους ότι η Silicon Valley πρόκειται να χάσει την παγκόσμια κυριαρχία της και έβαλε μεγάλες τεχνολογικές μετοχές σε τροχιά απώλειας 1 τρισ. δολαρίων, εν μέσω πανικού στην αγορά. Ο αμερικανός επιχειρηματίας Μαρκ Αντερσεν περιέγραψε το πιο πρόσφατο μοντέλο της εταιρείας ως «κρίση Sputnik της ΤΝ», μια αναφορά στην κρίση της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου που προκλήθηκε όταν η Σοβιετική Ενωση εκτόξευσε τον πρώτο δορυφόρο στον κόσμο, ενώ η Αμερική πίστευε ότι ήταν πολύ μπροστά τεχνολογικά.

Ο Τζερόμ Πεσέντι, πρώην επικεφαλής έρευνας ΤΝ στη Meta, είπε ότι το Deepseek είναι «σχεδόν στο ίδιο επίπεδο» με το κορυφαίο μοντέλο της OpenAI, την κατασκευάστρια εταιρεία του ChatGPT. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι η εταιρεία ισχυρίζεται ότι έφτιαξε το chatbot της χρησιμοποιώντας παλιά μικροτσίπ και με επένδυση μόλις 6 εκατ. δολαρίων. Εάν αυτό αληθεύει, απειλεί να καταστρέψει ένα επιχειρηματικό μοντέλο που βασίζεται στην ιδέα ότι η ΤΝ είναι δυνατό να δημιουργηθεί μόνο με υλικά εξαιρετικά υψηλής ποιότητας και εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια. Το κοινό πείστηκε πάντως, επισημαίνει η Telegraph.

Η εφαρμογή DeepSeek έφτασε στην κορυφή του iPhone App Store σε λήψεις, ξεπερνώντας το ChatGPT. Είναι μια αξιοσημείωτη ιστορία επιτυχίας για μια εταιρεία που ήταν σχεδόν άγνωστη έξω από τον κόσμο της έρευνας ΤΝ μέχρι την περασμένη εβδομάδα. Ακόμη και εκεί, η DeepSeek ήταν κάτι σαν μυστήριο. Το ταξίδι της εταιρείας στην κυριαρχία της ΤΝ ήταν ανορθόδοξο. Σε αντίθεση με τα εργαστήρια της Αμερικής, που ιδρύθηκαν με στόχο την ανάπτυξη μιας υπερευφυΐας (γνωστή ως Τεχνητή Γενική Νοημοσύνη ή AGI) ή γίγαντες της Silicon Valley που επιδιώκουν να διατηρήσουν την κυριαρχία τους, το DeepSeek κυκλοφόρησε ως spin-off σε ένα κινεζικό επενδυτικό ταμείο, το High-Flyer, το 2015. Το High-Flyer, με έδρα στο Χανγκζού, έχει αναδειχθεί ως ένα από τα funds της Κίνας με τις καλύτερες επιδόσεις, βασιζόμενο στη μαθηματική τεχνογνωσία και στον προγραμματισμό υπολογιστών για τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων. Ο ιδρυτής του, Λιάνγκ Γουενφένγκ, έχει σπουδάσει ΤΝ και επιστήμη υπολογιστών.

Με περίπου 8 δισ. δολάρια υπό τη διαχείρισή του, ο 40χρονος Γουενφένγκ δημιούργησε μια ομάδα ΤΝ για να εργαστεί επάνω στο AGI. Αποδίδει την απόφασή του στην «περιέργειά του να διερευνήσει», όπως εξήγησε στον κινεζικό ειδησεογραφικό ιστότοπο 36Kr, «ό,τι αφορά τα όρια των δυνατοτήτων της ΤΝ». Σημείωσε ότι το εργαστήριο ΤΝ δεν ξεκίνησε ως μια κερδοσκοπική επιχείρηση. «Πολλοί άνθρωποι θα πίστευαν ότι υπάρχει μια άγνωστη επιχειρηματική λογική πίσω από αυτό», είπε, «αλλά στην πραγματικότητα, καθοδηγείται κυρίως από την περιέργεια». Οι DeepSeek και High-Flyer πιστεύεται ότι έχουν μόνο μερικές εκατοντάδες υπαλλήλους, σε σύγκριση με πάνω από 3.000 της OpenAI και εκατοντάδες χιλιάδες των Google, Meta και Microsoft. Ο Γουνφένγκ προσκλήθηκε την περασμένη εβδομάδα να συναντήσει τον κινέζο πρωθυπουργό, Λι Κιάνγκ, για να τον ενημερώσει για την πρόοδό του.

Εκτός από την αυστηρή λογοκρισία του στην κινεζική πολιτική, το DeepSeek λειτουργεί παρόμοια με άλλα «μοντέλα γλώσσας» όπως το ChatGPT, το Gemini της Google και το Llama του Meta. Ζητήστε του να γράψει ένα δοκίμιο, να παράσχει μια συνταγή, να γράψει κώδικα υπολογιστή ή να ολοκληρώσει οποιαδήποτε άλλη από τις εργασίες για τις οποίες εκατομμύρια άνθρωποι βασίζονται στην ΤΝ, και θα το κάνει. Η διαφορά είναι μια εκπληκτική τεχνική αποτελεσματικότητα. Οι γίγαντες της ΤΝ ξοδεύουν εκατοντάδες δισ. δολάρια ετησίως για τα υψηλής ισχύος τσιπ υπολογιστών που χρησιμοποιούνται για την «εκπαίδευση» και στη συνέχεια τη λειτουργία των πιο προηγμένων συστημάτων τους. Η DeepSeek λέει ότι το V3 μοντέλο της, που κυκλοφόρησε μια ημέρα μετά τα Χριστούγεννα, κόστισε λιγότερο από 6 εκατ. δολάρια για την εκπαίδευση του συστήματος, λιγότερο από το ένα δέκατο των δαπανών της Meta για το πιο πρόσφατο σύστημά της, και χρησιμοποίησε τσιπ Nvidia με χαμηλή ισχύ που είχαν σχεδιαστεί για την κινεζική αγορά.

Σε αντίθεση με εταιρείες όπως η OpenAI, τα συστήματά του είναι «ανοιχτού κώδικα», που σημαίνει ότι μπορεί να τα κατεβάσει δωρεάν ο καθένας. Την περασμένη εβδομάδα, κυκλοφόρησε ένα νέο σύστημα, το R1, το οποίο υποτίθεται ότι κάνει νέες προόδους στη «συλλογιστική», τη θεωρία ότι τα εργαλεία ΤΝ μπορούν να σκέφτονται κριτικά και να παίρνουν θέση, αντί να αναπαράγουν απλώς τη γλώσσα που έχουν συλλέξει από το Διαδίκτυο. Ορισμένοι ειδικοί του κλάδου, σύμφωνα με την Telegraph, αμφισβήτησαν την ιστορία του DeepSeek, υπονοώντας ότι η εταιρεία μπορεί στην πραγματικότητα να είχε τη βοήθεια του Πεκίνου για να προμηθευτεί πιο ισχυρά τσιπ. Ομως, η ζημιά είχε γίνει. Εάν μια κινεζική start-up, με ένα κλάσμα των πόρων της Silicon Valley, μπορεί να έρθει αντιμέτωπη με δυτικούς γίγαντες, τότε μπορεί να καταρρεύσει και το επιχείρημα ότι περισσότερα χρήματα και περισσότερη δύναμη θα είναι το κλειδί για την ΤΝ. Πρωτοβουλίες όπως το Stargate, ένα έργο OpenAI 500 δισ. δολαρίων, που υποστηρίζει ο Ντόναλντ Τραμπ, μπορεί να αρχίσουν να φαίνονται ξεπερασμένες ή τουλάχιστον λιγότερο κρίσιμες. Το DeepSeek έχει ήδη προκαλέσει ανησυχία στη Meta, το αφεντικό της οποίας, Μαρκ Ζάκερμπεργκ, ανακοίνωσε την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου ότι σχεδιάζει να δαπανήσει έως και 65 δισ. δολάρια φέτος σε υποδομές ΤΝ. Ενας υπάλληλος της Meta ισχυρίστηκε την περασμένη εβδομάδα ότι η ομάδα ΤΝ της εταιρείας βρίσκεται σε «λειτουργία πανικού».

Η κρίση εκδηλώθηκε και στο χρηματιστήριο τη Δευτέρα 27 Ιανουαρίου, καθώς οι μετοχές εταιρειών όπως η Nvidia, η ολλανδική εταιρεία κατασκευής εξοπλισμού μικροτσίπ ASML και η εταιρεία ηλεκτρολογικών μηχανικών Siemens Energy κατρακύλησαν. H Nvidia έχασε σχεδόν 500 δισ. δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία! Η εκπληκτική επιτυχία του DeepSeek είναι πιθανό να εξεταστεί προσεκτικά από δυτικούς αξιωματούχους. Τόσο το Ηνωμένο Βασίλειο όσο και οι ΗΠΑ έχουν συγκροτήσει ειδικά ινστιτούτα ασφάλειας ΤΝ για την παρακολούθηση των πιο προηγμένων μοντέλων. Ο καθηγητής Αλαν Γούντγουορντ, ειδικός στην ασφάλεια στον κυβερνοχώρο στο Πανεπιστήμιο του Σάρεϊ, είπε στην Telegraph: «Αν και το ChatGPT είχε το πλεονέκτημα της πρωτιάς, οι δεύτεροι μπορούν να κάνουν πράγματα πολύ φθηνότερα. Υποψιάζομαι ότι οι Αρχές των ΗΠΑ θα το δουν ως κίνδυνο.

Μοιάζει λίγο με το TikTok. Δεν είναι απαραιτήτως κίνδυνος για την ασφάλεια, αλλά θα μπορούσε να μεροληπτήσει με τις πληροφορίες που δίνει στους ανθρώπους». Μόλις πριν από λίγες ημέρες, το TikTok απαγορεύτηκε ουσιαστικά στις ΗΠΑ, προτού εξασφαλίσει μια αναβολή της τελευταίας στιγμής από τον Ντόναλντ Τραμπ. Το Κογκρέσο και οι αξιωματούχοι ασφαλείας των ΗΠΑ ανησυχούν εδώ και καιρό ότι η εφαρμογή, η οποία ανήκει στην κινεζική Bytedance, θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα στην εθνική ασφάλεια. Με το DeepSeek θα υπάρχουν προφανείς παραλληλισμοί εάν μια δημοφιλής εφαρμογή ΤΝ έχει σχεδιαστεί για να διαχέει την προπαγάνδα του ΚΚΚ.

Η πολιτική απορρήτου της εφαρμογής αναφέρει επίσης ότι πολλά από τα δεδομένα της αποθηκεύονται και υποβάλλονται σε επεξεργασία στην Κίνα. «Εχει προγραμματιστεί και εκπαιδευτεί σύμφωνα με την κινεζική πολιτική σκέψη», είπε στην Telegraph ο Ιεν Μακέι, διευθυντής ασφάλειας ΤΝ. Η Telegraph ανέφερε πέρυσι ότι η υπηρεσία κυβερνοασφάλειας και ασφάλειας της ΤΝ AISI, του Ηνωμένου Βασιλείου, είχε συνάψει συμβάσεις με μεταφραστές που μιλούσαν άπταιστα τα κινεζικά μανταρίν.

Ερευνητές από το Ηνωμένο Βασίλειο επισκέφθηκαν την Κίνα το 2024 και παρακολούθησαν μια ενημέρωση από το Ινστιτούτο Ασφάλειας και Διακυβέρνησης ΤΝ του Πεκίνου. Θα υπάρξουν επίσης ανησυχίες για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, εάν το λογισμικό του DeepSeek γίνει δημοφιλές μεταξύ των επιχειρήσεων ή των κυβερνήσεων. Ενας ειδικός της ΤΝ πιστεύει ότι οι κινεζικές εφαρμογές παρουσιάζουν κίνδυνο hacking, είτε σκόπιμα είτε ακούσια. Πέρυσι, ένας ερευνητής ασφάλειας αποκάλυψε ένα σφάλμα στο DeepSeek που επέτρεπε στην εφαρμογή να αποκαλύψει δεδομένα που θα μπορούσαν ενδεχομένως να παραβιάσουν τον λογαριασμό ενός χρήστη. Εκτοτε διορθώθηκε. Ο πιο θεμελιώδης φόβος, ωστόσο, θα είναι ότι η Κίνα έχει κάνει ένα σημαντικό βήμα προς τον σφετερισμό της τεχνολογικής ηγεμονίας των ΗΠΑ, παρά τις προσπάθειες της Αμερικής να συντρίψει τη βιομηχανία ΤΝ με κυρώσεις.

Η αποκάλυψη του μοντέλου «δείχνει ξεκάθαρα ότι η Κίνα συμβαδίζει πολύ με τις ΗΠΑ σε μεγάλης κλίμακας ΤΝ», είπε στην Telegraph ο καθηγητής Μάικλ Γούντριτζ, του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Οι κινέζοι τεχνικοί ΤΝ έχουν αναγκαστεί, λόγω του περιορισμού των εξαγωγών από τις ΗΠΑ, να γίνουν πιο δημιουργικοί από τους συνομηλίκους τους στη Silicon Valley. «Η αναγκαιότητα είναι η μητέρα της εφεύρεσης», λέει ο Γούντγουορντ. «Οι Κινέζοι απλώς αναρωτήθηκαν: “Πώς μπορούμε να το κάνουμε αυτό καλύτερα, με λιγότερα;”». Προφανώς βρήκαν την απάντηση. 

Πηγή: pagenews.gr