Τουρκία: Γεωπολιτική «Εδέμ» ή νέα «Βαβέλ» η Συρία;

Στις 12 Δεκεμβρίου, μόλις τέσσερα 24ωρα έπειτα από την πτώση του Μπασάρ αλ Ασαντ, ο Τούρκος πρόεδρος στέλνει στη Δαμασκό τον επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, Ιμπραχίμ Καλίν, για επαφές με την -τότε ακόμη υπό διαμόρφωση- νέα συριακή ηγεσία. Σημαντική «λεπτομέρεια»: ο διοικητής της τουρκικής MIT (και άλλοτε εκπρόσωπος του ιδίου του Ερντογάν) δεν χάνει την ευκαιρία να προσευχηθεί στο Μεγάλο Τέμενος των Ομεϋαδών στη Δαμασκό, το οποίο «έχει μεγάλη αξία για την Τουρκία» όπως σπεύδουν να υπογραμμίσουν τα συμπολιτευόμενα τουρκικά ΜΜΕ.

Στις 14 Δεκεμβρίου, η τουρκική πρεσβεία ανοίγει ξανά τις πύλες της στην πρωτεύουσα της Συρίας, τερματίζοντας έτσι, με την επαναλειτουργία της, ένα «διπλωματικό κενό» 12 ετών.

Στις 22 Δεκεμβρίου, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν μεταβαίνει στη Δαμασκό, όπου έχει επαφές με τη νέα συριακή ηγεσία.

Στις 15 Ιανουαρίου, ο νέος υπουργός Εξωτερικών της Συρίας, Ασάντ Χασάν αλ Σιμπάνι, μεταβαίνει στην Αγκυρα, όπου συναντά όχι μόνο τον ομόλογό του, Φιντάν, αλλά και τον πρόεδρο Ερντογάν, ενώ στις 26 Ιανουαρίου ο Ιμπραχίμ Καλίν επιστρέφει στη Δαμασκό για νέες επαφές με τη νέα -διαμορφωμένη πια- συριακή ηγεσία, προετοιμάζοντας έτσι το έδαφος για την πρώτη επίσκεψη του νέου μεταβατικού προέδρου της Συρίας, Αχμεντ αλ Σάρα, στην τουρκική πρωτεύουσα, μια επίσκεψη που έχει προγραμματιστεί για αύριο, Τρίτη, 4 Φεβρουαρίου.

Σύμφωνα με όσα αναφέρει σε σημερινή ανάρτησή του ο διευθυντής επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας Φαχρετίν Αλτούν, οι κ.κ. Ερντογάν και αλ Σάρα πρόκειται να συζητήσουν κατά τη συνάντηση που θα έχουν στις 4 Φεβρουαρίου στην τουρκική πρωτεύουσα «τα κοινά βήματα που θα γίνουν από τις δύο χώρες με στόχο την οικονομική ανάκαμψη, τη βιώσιμη σταθερότητα και την ασφάλεια της Συρίας […] και την στήριξη που μπορεί να παρασχεθεί στη συριακή μεταβατική διοίκηση και στον συριακό λαό».

«Πιστεύουμε ότι οι σχέσεις Τουρκίας-Συρίας, που αποκαταστάθηκαν έπειτα από την ανάκτηση της ελευθερίας της Συρίας, πρόκειται να ενισχυθούν», καταλήγει στην ανάρτησή του ο Αλτούν, θέτοντας έτσι αυτήν την «ενίσχυση» των τουρκοσυριακών σχέσεων μεταξύ των επισήμως διακηρυχθέντων στόχων της τουρκικής πλευράς.

Τι θέλει η Τουρκία

Για να γίνουν πράξη ωστόσο όλα τα προαναφερθέντα (η επιστροφή των προσφύγων, οι μπίζνες της ανοικοδόμησης, η αποδοχή της διευρυμένης τουρκικής επιρροής…), υπάρχει μια βασική προϋπόθεση που δεν παρακάμπτεται: η Συρία θα πρέπει να μείνει «ενωμένη», το ενδεχόμενο νέων εμφύλιων ή proxy συρράξεων θα πρέπει να αποφευχθεί, και η κατάσταση εντός των συριακών συνόρων θα πρέπει να παραμείνει σε μεγάλο βαθμό ελεγχόμενη.

Εάν η Συρία «υποτροπιάσει», οι προοπτικές για την Τουρκία του Ερντογάν ξαφνικά θα αλλάξουν. Οσο για το μέλλον της συριακής σταθερότητας, εκείνο αναμένεται να κριθεί στον άξονα Τουρκίας-Κούρδων-Δαμασκού-ΗΠΑ.

Η πλευρά Ερντογάν δεν το έχει κρύψει ότι θα ήθελε να δει τις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) να διαλύονται, αφού προηγουμένως αφοπλιστούν. Στο ίδιο πλαίσιο, απαιτεί όσοι μη-Σύροι έχουν ενταχθεί στις τάξεις τους να αποχωρήσουν άμεσα από τη Συρία. Οι εν λόγω δυνάμεις, κεντρικός πυλώνας των οποίων είναι οι κουρδικές πολιτοφυλακές YPG/YPJ, γνωστές και ως Μονάδες Προστασίας του Λαού, συνεχίζουν ωστόσο να ελέγχουν περιοχές της βόρειας και ανατολικής Συρίας.

Σημαντική σημείωση: οι υπό κουρδικό έλεγχο περιοχές της βορειοανατολικής Συρίας είναι πολύ πιο πλούσιες σε νερό και πετρέλαιο εάν συγκριθούν με την υπόλοιπη Συρία, ενώ εκεί βρίσκονται φυλακές και φρουρούμενοι καταυλισμοί (αλ-Χολ) όπου συνεχίζουν να κρατούνται συνολικά δεκάδες χιλιάδες τζιχαντιστές με τις οικογένειές τους, φυλακές που χρηματοδοτούνται από τις ΗΠΑ και φρουρούνται από δυνάμεις που σχετίζονται με τους Κούρδους.

Η Αγκυρα αποκηρύσσει παλαιόθεν τις συριακές κουρδικές πολιτοφυλακές YPG/YPJ -που συνδέονται με το συριακό Κόμμα Δημοκρατικής Ενωσης (PYD)- ως παρακλάδι του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK). Οι Αμερικανοί, ωστόσο, προφανώς δεν συμφωνούν. Αντιθέτως, από τη σκοπιά των ΗΠΑ, οι Κούρδοι ήταν ο πιο πολύτιμος και αποτελεσματικός σύμμαχος της Αμερικής στη νικηφόρα μάχη ενάντια στους τζιχαντιστές του καλούμενου «ισλαμικού κράτους» από τα έτη 2014-2015 και έπειτα.  

Το ενδεχόμενο οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις να εξαπολύσουν νέες επιθέσεις κατά των Κούρδων στη βόρεια Συρία, όπως άλλωστε είχαν κάνει στο παρελθόν-ειδικά από το 2016 και έπειτα, είτε άμεσα οι ίδιες είτε έμμεσα (δια τουρκογενών πληρεξουσίων), εκτιμάται ότι έχει πια πάψει να αποτελεί το κυρίαρχο σενάριο. Αντιθέτως, η Αγκυρα λέγεται ότι θα ήθελε το ζήτημα να «επιλυθεί» μέσω Δαμασκού, με «πρωταγωνιστή» τον Αχμεντ αλ Σάρα. Ωστόσο παράλληλα, ήδη από τον περασμένο Οκτώβριο, το δίδυμο Ερντογάν-Μπαχτσελί προωθεί και το ενδεχόμενο αφοπλισμού του PKK, επιχειρώντας ανοίγματα προς την πλευρά του φιλοκουρδικού Κόμματος Ισότητας και Δημοκρατίας των Λαών (DEM) και του ιδίου του Αμπντουλάχ Οτσαλάν.

Πηγή: Pagenews.gr