Συνάντηση Ερντογάν – Σαράα: “Ιστορική”, αλλά χωρίς ουσία

Ο προσωρινός πρόεδρος της Συρίας, Αχμέντ αλ Σαράα, συναντήθηκε με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στην Άγκυρα, το δεύτερο ταξίδι του στο εξωτερικό αφότου ανέτρεψε τον μακροχρόνιο δικτάτορα της χώρας του, Μπασάρ αλ Άσαντ, σε μια αστραπιαία επίθεση τον περασμένο μήνα.

Όπως αναφέρει το al monitor, σε μια σπάνια χειρονομία, η Τουρκία μετέφερε τον Σαράα και τη σύζυγό του, Λατίφα αλ Ντρούμπι, στην Άγκυρα με το τουρκικό προεδρικό αεροσκάφος. Στο αεροσκάφος επέβαινε και ο Ασαάντ αλ Σαϊμπάνι, ο διπλωμάτης της Συρίας με τουρκική εκπαίδευση.

Σε κοινή συνέντευξη Τύπου μετά την τρίωρη συνάντηση, ο Ερντογάν επαίνεσε τον συριακό λαό για την ανδρεία και την αντοχή του κατά τη διάρκεια 13 ετών συγκρούσεων και χαρακτήρισε την επίσκεψη του Σαράα «ιστορική». Ήταν, είπε, η αρχή «μιας εποχής μόνιμης φιλίας και συνεργασίας» μεταξύ των δύο χωρών. Ο Σαράα, με τη σειρά της, δήλωσε ότι ο συριακός λαός δεν θα ξεχάσει ποτέ την υποστήριξη της Τουρκίας. Περισσότεροι από 3,7 Σύροι έχουν βρει καταφύγιο στην Τουρκία από την έναρξη της εμφύλιας σύγκρουσης το 2011.

Ο Ερντογάν δήλωσε ότι οι δύο τους «συζήτησαν, ειδικότερα, τα βήματα που πρέπει να ληφθούν κατά της αυτονομιστικής τρομοκρατικής ομάδας και των συμμάχων της που κατέχουν τη βορειοανατολική Συρία». Ο Ερντογάν αναφερόταν στο εκτός νόμου Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) και στον συριακό βραχίονα του, τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), οι οποίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων.

Η Τουρκία και οι σουνίτες αντάρτες σύμμαχοί της στον Συριακό Εθνικό Στρατό, ο οποίος παραμένει ανέπαφος ακόμη και μετά την απομάκρυνση του Άσαντ στις 8 Δεκεμβρίου, βρίσκονται σε πόλεμο εναντίον των YPG και των SDF από το 2016, πραγματοποιώντας μια σειρά χερσαίων επιθέσεων και αποσπώντας μεγάλα κομμάτια της κατεχόμενης από τους Κούρδους ζώνης. Οι SDF είναι ο σύμμαχος του Πενταγώνου κατά του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία. Η Τουρκία θέλει να “σβήσει” τη συμμαχία.

Στη συνέντευξη Τύπου, ο Ερντογάν αναφέρθηκε για άλλη μια φορά στην προσφορά της Άγκυρας να αναλάβει τις φυλακές του ISIS και τα στρατόπεδα όπου στεγάζονται οι οικογένειες των τζιχαντιστών και τα οποία διαχειρίζονται οι SDF με την υποστήριξη του υπό τις ΗΠΑ συνασπισμού. «Είτε πρόκειται για την καταπολέμηση του ISIS είτε του PKK, μετέφερα την προθυμία μας να παράσχουμε κάθε είδους υποστήριξη κατά της τρομοκρατίας», δήλωσε ο Ερντογάν.

Από πολλές απόψεις, η συνέντευξη Τύπου ήταν κάτι σαν αντικλιμάκωση. Δεν δόθηκε ο λόγος στους δημοσιογράφους. Ο Ερντογάν φαινόταν κουρασμένος καθώς ακουμπούσε στο βήμα, ενώ η φωνή του κατά καιρούς παραπαίει καθώς διάβαζε από σημειώσεις.

Κανένας από τους δύο ηγέτες δεν έκανε καμία αναφορά σε ένα υποτιθέμενο αμυντικό σύμφωνο που ανέφερε το Reuters και το οποίο φέρεται να περιλαμβάνει τη βοήθεια της Τουρκίας στην ανοικοδόμηση του εθνικού στρατού της Συρίας και τη δημιουργία περαιτέρω βάσεων στη συριακή έρημο κοντά σε περιοχές που ελέγχονται από τις SDF.

Η Τουρκία βλέπει εδώ και καιρό τη Συρία μέσα από το πρίσμα της ασφάλειας από τη δεκαετία του 1980, όταν ο προκάτοχος και πατέρας του Άσαντ, ο Χαφέζ, παρείχε καταφύγιο στον φυλακισμένο πλέον ηγέτη του PKK, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, και στους άνδρες του. Παρ’ όλη τη συζήτηση για δυνητικά τεράστια εμπορικά ρεύματα, η εστίαση είναι απίθανο να αλλάξει για όσο διάστημα το PKK συνεχίζει να δρα εκεί.

Ο Σαράα έχει πει σε πολλές συνεντεύξεις ότι το PKK πρέπει να εγκαταλείψει τη χώρα. Ωστόσο, ο Σαράα δεν είναι πρόθυμος να πολεμήσει τους Κούρδους και επιδιώκει να μεσολαβήσει για μια συμφωνία με τον επικεφαλής διοικητή των SDF, Μαζλούμ Κομπάνε, η οποία θα προβλέπει την αποχώρηση του PKK. Οι δύο τους συναντήθηκαν για πρώτη φορά στη Δαμασκό στα τέλη Δεκεμβρίου, αλλά έκτοτε ελάχιστα έχουν κινηθεί.

Ο Σαράα δήλωσε ότι συζήτησε με τον Ερντογάν «τις απειλές που εμποδίζουν την εδαφική ενότητα στη βορειοανατολική Συρία». Ωστόσο, δεν έκανε καμία άμεση αναφορά στο PKK στις παρατηρήσεις του. Αντ’ αυτού ζήτησε διεθνή πίεση στο Ισραήλ, το οποίο έχει επεκτείνει την κατοχή των υψωμάτων του Γκολάν μετά την πτώση του Άσαντ, λέγοντας ότι πρέπει να επιστρέψει στα προ του 1967 σύνορα.

Ο Ερντογάν, ωστόσο, εξέφρασε την «ευχαρίστησή» του για «την ισχυρή βούληση που επέδειξε ο αδελφός μου Αχμέτ στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας».

Η ειρωνεία αυτού του σχολίου δεν θα έχει περάσει απαρατήρητη από τον Σύρο ηγέτη, η οργάνωση του οποίου, η Hayat Tahrir al Sham, παραμένει στον επίσημο κατάλογο τρομοκρατικών οργανώσεων της Τουρκίας, όπως και σε αυτόν των Ηνωμένων Πολιτειών και των Ηνωμένων Εθνών.

«Θυμηθείτε ότι η HTS κρατούσε πάντα μια ορισμένη απόσταση από τους Τούρκους. Ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα σχέση. Διεξήχθη κυρίως μέσω της εθνικής υπηρεσίας κατασκοπείας της Τουρκίας, της MIT, όχι μέσω του τουρκικού στρατού», δήλωσε στο Al-Monitor ο Τζέιμς Τζέφρι, ο οποίος διετέλεσε απεσταλμένος για τη Συρία υπό την πρώτη κυβέρνηση Τραμπ και σήμερα είναι επικεφαλής του προγράμματος για τη Μέση Ανατολή στο Κέντρο Ουίλσον. «Ήταν το χαρτοφυλάκιο της MIT».

Αυτό μπορεί να εξυπηρετήσει τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, ο οποίος διηύθυνε το MIT από το 2010 έως το 2023 και πιθανότατα καταλαβαίνει τη Συρία όσο κανένας άλλος. Αυτός και ο διάδοχός του στο ΜΙΤ, ο Ιμπραήμ Καλίν, ήταν οι πρώτοι ξένοι αξιωματούχοι που επισκέφθηκαν τη χώρα μετά την κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ.

Το πρώτο ξένο ταξίδι του Σαράα ήταν στη Σαουδική Αραβία, όπου εξέπεμψε αυτοπεποίθηση στη συνάντησή του με τον Σαουδάραβα πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.

Λίγα πράγματα μοιράστηκαν σχετικά με την ανταλλαγή. Ο Σαράα αναμενόταν να ζητήσει οικονομική βοήθεια από το βασίλειο, όπου γεννήθηκε. Ο πατέρας του, μηχανικός, εργαζόταν εκεί, όπως και χιλιάδες άλλοι Σύροι.

Ωστόσο, ο Σαράα ξεκαθάρισε σε συνέντευξή του στον Economist στις 30 Ιανουαρίου ότι δεν αναζητούσε φιλανθρωπία. Είπε ότι «προσπαθεί όσο το δυνατόν περισσότερο να μην ζει η Συρία από τη βοήθεια και τη στήριξη, αλλά να οικοδομήσει την οικονομία της». «Η Συρία έχει μια τεράστια ευκαιρία για επενδύσεις και οι χώρες αυτές μπορούν, μέσω των κρατικών τους ταμείων, να κάνουν ευρείες επενδύσεις στη Συρία», είπε.

Η εξισορρόπηση των δεσμών μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας, του αραβικού παράγοντα με τη μεγαλύτερη επιρροή, και της Τουρκίας, η οποία διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο στη διατήρηση της κυριαρχίας του Σαράα στη βόρεια επαρχία Ιντλίμπ, όπου ξεκίνησε το πείραμά του στη διακυβέρνηση, θα είναι δύσκολη.

Ενώ τα βασίλεια του Κόλπου διαθέτουν τα μετρητά, η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, έχει τη δύναμη και την πρακτική αιώνων στην οικοδόμηση θεσμών, όπως έκανε στη Συρία όταν ήταν μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Επιλέγοντας να ταξιδέψει στο βασίλειο στο πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό ως ηγέτης της Συρίας, ο Σαράα «έστελνε ένα μήνυμα στην Τουρκία ότι μπορούμε να έχουμε και άλλους συμμάχους και εταίρους», δήλωσε ο Άρον Ζέλιν, ειδικός στα κινήματα των τζιχαντιστών στο Ινστιτούτο Πολιτικής της Ουάσινγκτον για την Εγγύς Ανατολή.

Με το Ιράν εκτός παιχνιδιού και τη Ρωσία να προσπαθεί απεγνωσμένα να κρατήσει τις βάσεις της, «η Τουρκία προσπαθεί να κυριαρχήσει στη Συρία και είχε περισσότερη εμπλοκή με τη νέα κυβέρνηση σε όλα τα επίπεδα από οποιαδήποτε άλλη χώρα μέχρι στιγμής», δήλωσε ο Ζέλιν στο Al-Monitor.

Η πραγματικότητα είναι ότι με περισσότερους από 20.000 Τούρκους στρατιώτες να έχουν αναπτυχθεί σε μεγάλες εκτάσεις της βόρειας Συρίας και χιλιάδες άλλους μαχητές του SNA στο μισθολόγιό της, η Άγκυρα έχει μεγαλύτερη επιρροή από οποιαδήποτε άλλη χώρα στη Συρία με την οποία μοιράζεται σύνορα μήκους 909 χιλιομέτρων (565 μιλίων).

«Αν δεν υπήρχε η Τουρκία και ο SNA, ο Σαράα δεν θα μπορούσε ποτέ να είχε επικρατήσει», δήλωσε ο Ελιάν Μούσα, μέλος της φιλολαϊκής αντιπολίτευσης της Συρίας, σε συνέντευξή του στη Δαμασκό. «Ο Σαράα δεν έχει την πολυτέλεια να αναστατώσει την Τουρκία και το ξέρει», δήλωσε ο Μούσα.

Πηγή: Pagenews.gr