Ισπανικές «ευρω-βόμβες» για κοινό χρέος και νέους φόρους

Η ισπανική κυβέρνηση πρότεινε διπλασιασμό του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης στα 2 τρισ. ευρώ από το 2028 (και τη χρηματοδότησή του με νέα ευρωομόλογα), την ανανέωση και όχι εξόφληση του κοινού χρέους ύψους 300 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης και τη μεταφορά των 422 δισ. από τον ESM στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αλλά και ένα σχέδιο για νέους φόρους περιβάλλοντος, ύψους 36 δισ. ευρώ το χρόνο Ας τα πάρουμε με τη σειρά. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Politico, ο ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ταράζει τα λιμνάζοντα νερά της ΕΕ προτείνοντας όχι μόνο να προχωρήσει σε κοινές εκδόσεις χρέους –μέσω ευρωομολόγων–, αλλά ταυτόχρονα να διπλασιάσει τον προϋπολογισμό της στα 2 τρισ. ευρώ (!) προκειμένου να επιταχύνει την ανάπτυξη και να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες της ευρωπαϊκής άμυνας.

Οπως μεταδίδεται από τις Βρυξέλλες σε αναλυτικό ρεπορτάζ της ιστοσελίδας, η Ισπανία προέτρεψε την ΕΕ να σπάσει ένα από τα μεγαλύτερα ταμπού της και να αναγκάσει τις κυβερνήσεις να ευθύνονται η μία για το χρέος της άλλης. Η κεντροαριστερή κυβέρνηση της Μαδρίτης ζήτησε επανάληψη του κοινού προγράμματος δανεισμού της ΕΕ, που χρησιμοποιείται με περιορισμένο τρόπο από το 2021 για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων ανάκαμψης μετά την πανδημία, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο λήγει το 2026, ως μοντέλο κοινού δανεισμού των ευρωπαϊκών χωρών και χρηματοδότησης του ευρω-προϋπολογισμού. Σύμφωνα με πηγές των Βρυξελλών που μίλησαν στο Politico, η ιδέα της διεύρυνσης του κοινού χρέους είναι δημοφιλής στην Ισπανία, στη Γαλλία και στην Ιταλία, αλλά εδώ και πολύ καιρό απορρίπτεται από τη Γερμανία και άλλες, βορειοευρωπαϊκές κυρίως, χώρες, οι οποίες δεν θέλουν να επωμιστούν το βάρος του υψηλότερου κόστους δανεισμού των υπερχρεωμένων κρατών.

Ενόψει της κατάρτισης του επταετούς Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης της ίδιας της ΕΕ για την περίοδο 2028-2035, η ισπανική κυβέρνηση καθόρισε τις προτεραιότητές της αναφορικά με την πρώτη επίσημη συνάντηση των Επιτρόπων της ΕΕ, οι οποίοι θα αναλάβουν και το δύσκολο έργο της συμφωνίας στους βασικούς οικονομικούς στόχους της – και, κυρίως, για τους τρόπους χρηματοδότησης των ευρωπαϊκών αναγκών. «Ενας κοινός μηχανισμός που θα χρηματοδοτείται από κοινό δανεισμό θα υποστήριζε στρατηγικές επενδύσεις και θα χρηματοδοτούσε ευρωπαϊκά δημόσια αγαθά» είναι η θέση της ισπανικής κυβέρνησης, όπως αποτυπώνεται στα ανεπίσημα έγγραφα εργασίας που ήρθαν σε γνώση του Politico. Η Ισπανία, σύμφωνα με την ιστοσελίδα, είναι η πρώτη μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα που περιγράφει επίσημα πώς θα πρέπει να είναι ο επόμενος επταετής προϋπολογισμός της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να υποβάλει την πρότασή της το καλοκαίρι.

Ο συνολικός προϋπολογισμός της ΕΕ ανέρχεται σε 1,2 τρισ. ευρώ και σε ετήσια βάση αντιπροσωπεύει κάτω από το 1% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Αναχρηματοδότηση χρέους 300 δισ. ευρώ Μια ακόμη ιδέα των Ισπανών που αναμένεται να προκαλέσει συζητήσεις είναι, όπως αναφέρει το Politico, η αναχρηματοδότηση (και όχι η εξόφληση με τις λήξεις των ομολόγων) του χρέους των 300 δισ. ευρώ της ΕΕ, προκειμένου να βελτιώσει τις ταμειακές ροές. «Αυτός ο επαναπρογραμματισμός θα αμβλύνει τις βραχυπρόθεσμες δημοσιονομικές πιέσεις, θα εξασφαλίσει ρευστότητα στην αγορά ομολόγων της ΕΕ και θα επιτρέψει συνεχείς επενδύσεις για το μελλοντικό ευρωπαϊκό οικονομικό μοντέλο» αναφέρεται στο έγγραφο των Ισπανών που είναι σε γνώση της ιστοσελίδας. Βεβαίως, οι λεγόμενες «φειδωλές» χώρες βλέπουν αυτή την ιδέα ως μια ολισθηρή πορεία προς τη δημιουργία μιας «δημοσιονομικής ένωσης» όπου η Κομισιόν θα αναλαμβάνει μόνιμα χρέη για λογαριασμό των 27 μελών της ΕΕ.

Δεν είναι, δε, τυχαίο ότι ο επίτροπος Προϋπολογισμού της ΕΕ, Πιοτρ Σεραφίν, απέρριψε αυτή την επιλογή κατά την ακρόασή του στο Ευρωκοινοβούλιο τον Νοέμβριο. Αντίθετα, πρότεινε τη θέσπιση φόρων σε ολόκληρη την ΕΕ, για την αποπληρωμή του χρέους που στήριξε το Ταμείο Ανάκαμψης (RRF) μετά την πανδημία. Το Politico θυμίζει ότι το 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε νέους δασμούς για τις εκπομπές άνθρακα και για τα κέρδη των πολυεθνικών, καθώς και άλλα μέτρα, που θα μπορούσαν να αποφέρουν 36 δισ. ευρώ ετησίως από το 2028. Ωστόσο οι εθνικές κυβερνήσεις αντιτάχθηκαν στην ιδέα με το επιχείρημα ότι τα έσοδα εισπράττονται ήδη σε εθνικό επίπεδο. Στο έγγραφό της η Ισπανία υποστηρίζει, σύμφωνα με την ιστοσελίδα, την επιβολή νέων φόρων σε ολόκληρη την ΕΕ, οι οποίοι δεν θα «μειώνουν τα υπάρχοντα έσοδα των κρατών-μελών», αλλά θα αυξάνουν το μέγεθος του προϋπολογισμού της ΕΕ. Προκειμένου, τέλος, να δημιουργηθεί δημοσιονομικός χώρος και περιθώριο να αυξηθούν οι δαπάνες, η Μαδρίτη πρότεινε, σύμφωνα με το Politico, να χρησιμοποιηθεί μέρος των 422 δισ. ευρώ που κατέχει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), το γνωστό σε εμάς ταμείο διάσωσης της Ευρωζώνης, για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

«Οπως φαίνεται μετά την πανδημία και τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, αυτό που συνιστά απειλή για τη σταθερότητα δεν περιορίζεται στον χρηματοπιστωτικό τομέα, αλλά και στην πραγματική οικονομία», εκτιμά η ισπανική κυβέρνηση. 

Πηγή: pagenews.gr