Τι συμβαίνει με την περιοχή Natura 2000 στη λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας

Το 2017 το ελληνικό κράτος συρρίκνωσε την περιοχή Natura 2000 στη λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας, πάνω στην οποία είχαν ήδη χτιστεί και λειτουργούσαν τα δύο ξενοδοχεία του Costa Navarino στον Ρωμανό της Πύλου, προσαρμόζοντάς την στα όρια της επιχείρησης.

Στην έρευνα για τη μεγάλη τουριστική επένδυση του Costa Navarino, το Reporters United τεκμηριώνει πως το υπουργείο Περιβάλλοντος μείωσε την περιοχή Natura στην ΠΟΤΑ Ρωμανού, όπου βρίσκονται δύο ξενοδοχεία και ένα γκολφ, με τρόπο που εμφανώς ακολουθεί το περίγραμμα της επένδυσης του Costa Navarino. Μετά την αλλαγή το 2017, το 45,7% της Natura εντός ΠΟΤΑ, σχεδόν η μισή, βρέθηκε εκτός.

Επίσης, σημειώνεται πως το υπουργείο μείωσε τη Natura χωρίς να ενημερώσει για την αλλαγή το σχετικό ΦΕΚ. Αντιθέτως, δήλωσε την αλλαγή στην Κομισιόν, χωρίς όμως να την αιτιολογήσει σε ό,τι αφορά την ΠΟΤΑ Ρωμανού. Η Κομισιόν επιβεβαιώνει την έλλειψη αιτιολόγησης, αλλά διευκρινίζει ότι δεν ήταν υποχρεωτική κατά τον ευρωπαϊκό νόμο.

Τέλος, η εταιρεία Nerco, στην οποία το υπουργείο Περιβάλλοντος ανέθεσε τη μελέτη για τη συγκεκριμένη περιοχή Natura, είχε στο παρελθόν πελάτη της την ΤΕΜΕΣ.

Η συρρίκνωση της Natura

Το 2001, αρκετά χρόνια πριν θεσμοθετηθούν οι περιοχές Natura, η εταιρεία ΤΕΜΕΣ είχε κατοχυρώσει τη θέση της ΠΟΤΑ στη Μεσσηνία, στον Ρωμανό και την Πύλο.

Η περιοχή Natura GR2550004 προτάθηκε ως Τόπος Κοινοτικής Σημασίας το 1996, εγκρίθηκε από την Κομισιόν (μαζί με συνολικά 239 προτεινόμενες περιοχές της Ελλάδας) τον Σεπτέμβριο του 2006, ενώ πήρε ακόμη πέντε χρόνια, ώς το 2011, με τον νόμο 3937, για να θεσμοθετηθεί από το ελληνικό κράτος ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης, κατ’ εφαρμογή της Οδηγίας για την προστασία των οικοτόπων.

Παράλληλα, ξεκίνησαν διαδικασίες τροποποίησης των ορίων της για την ορθότερη χαρτογραφική αποτύπωσή τους. Η βασικότερη μεταβολή έγινε κατά την επικαιροποίηση του εθνικού καταλόγου του δικτύου, με έργα του Ελληνικού Κτηματολογίου (2013-2015) και του υπουργείου Περιβάλλοντος (2014-2015), που ξεκίνησαν επί κυβερνήσεων Παπαδήμου και Σαμαρά και θεσμοθετήθηκαν το 2017 (επί κυβέρνησης Τσίπρα).

Ειδικά στην ΠΟΤΑ Ρωμανού, όπου είχαν ήδη χτιστεί τότε τα δύο ξενοδοχεία και το γήπεδο γκολφ του Costa Navarino, το αποτέλεσμα της μείωσης ήταν αναλογικά μεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλη μεταβολή που έγινε στη συγκεκριμένη περιοχή Natura και αντιστοιχεί στο 24,8% των περικοπών που έγιναν συνολικά στην περιοχή GR2550004.

Αρχικά οι τουριστικές εγκαταστάσεις βρίσκονταν, πριν το 2017, κατά 36,76% εντός περιοχής Natura, ενώ σήμερα εντός της περιοχής Natura που απέμεινε βρίσκεται πλέον το 20% της ΠΟΤΑ. Η περικοπή της Natura ακολουθεί ακριβώς τα όρια της ΠΟΤΑ.

Ταυτόχρονα, στην περιοχή της ΠΟΤΑ Πύλου, όπου δεν είχε ακόμη ανεγερθεί ξενοδοχείο, σημειώθηκε συνολικά από διάφορες προσθήκες μικρή αύξηση της Natura κατά 5%, σε περιοχές που, σύμφωνα με την τελευταία περιβαλλοντική μελέτη για τις Natura, είναι χαμηλότερης προστασίας από την παραλία Ρωμανού.

Το 2012, οι υπουργοί Περιβάλλοντος και Μεταφορών θεσμοθέτησαν τις τεχνικές προδιαγραφές για το έργο της επικαιροποίησης του δικτύου Natura 2000 από το Κτηματολόγιο. Σε αυτές προβλέπουν πως μπορούν να γίνουν μεταβολές σε έκταση μέχρι και το 5% της υφιστάμενης έκτασης του δικτύου σύμφωνα με το Reporters United 

Η συνολική μεταβολή της έκτασης της GR2550004 είναι 2,5% – δηλαδή κάτω από το όριο του 5%. Η μεταβολή αυτή μπορεί να φαίνεται μικρή αλλά έχει τη σημασία της. Οι αλλαγές φαίνεται ότι είναι συγκεντρωμένες στην περιοχή του Ρωμανού, ενώ στην υπόλοιπη έκταση της Natura είναι μικρές και φαίνεται να αφορούν προσαρμογές στους δρόμους και την ακτογραμμή.

Σύμφωνα με τα αρχεία της ΕΕ, το 1/4 των αλλαγών (24,8%) αφορούσαν την μικρή περιοχή του Ρωμανού (που αντιστοιχούσε στο 1,35% όλης της προστατευόμενης έκτασης), ενώ τα υπόλοιπα 3/4 τις άλλες περιοχές (που αντιστοιχούσαν στο 98,65% της Natura).

«Αυτά που λένε τα υπουργεία για το 5% είναι εντελώς αυθαίρετα», αναφέρει στο Reporters United ο Γιώργος Μπάλιας, αναπληρωτής καθηγητής Περιβαλλοντικής Πολιτικής στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και δικηγόρος. «Παραβιάζουν την Οδηγία 92/43/ΕΚ για την προστασία των ειδών και των οικοτόπων. Μάλιστα υπάρχουν αποφάσεις πάρα πολύ σημαντικές του Δικαστηρίου της ΕΕ (ενδεικτικά, C-301/12 και C-281/16), που αναφέρουν ότι δεν μπορεί να προβεί το κράτος μέλος μονομερώς στη μείωση του δικτύου Natura 2000, παρά πρέπει να το ανακοινώσει στην Επιτροπή και αφού προηγουμένως υπάρχει μια επιστημονική αξιολόγηση», ανεξαρτήτως του μεγέθους μείωσης της περιοχής. «Σε καμία περίπτωση η προβαλλόμενη διευθέτηση ή διόρθωση ορίων δεν μπορεί να περιλαμβάνει μείωση της έκτασης της προστατευόμενης περιοχής».

Πηγή: pagenews.gr