Το 38% των Τούρκων βλέπουν αρνητικά το ΝΑΤΟ

Η Γενική Κοινωνική Έρευνα της Τουρκίας (TGSS) διαπίστωσε ότι το 38,5% των Τούρκων βλέπει το ΝΑΤΟ δυσμενώς, ενώ το 34,75% παραμένει ουδέτερο και μόνο το 27% εκφράζει θετικές απόψεις.

Όπως αναφέρει το  turkish minute, αυτό αντανακλά μια ευρύτερη τάση αμφιθυμίας απέναντι στη δυτική στρατιωτική συμμαχία στην οποία η Τουρκία προσχώρησε το 1952.

Η Τουρκία εντάχθηκε επίσημα στο ΝΑΤΟ στις 18 Φεβρουαρίου 1952, αφού τα έγγραφα προσχώρησής της επικυρώθηκαν από τον τότε πρόεδρο Τζελάλ Μπαγιάρ. Με τη συμπλήρωση 73 ετών συμμετοχής το 2025, η Τουρκία έγινε ένα από τα δύο πρώτα έθνη μαζί με την Ελλάδα που εντάχθηκαν στη συμμαχία μετά την ίδρυσή της από 12 αρχικούς υπογράφοντες το 1949. Η ένταξη της Τουρκίας θεωρήθηκε ως στρατηγική ώθηση για τη νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ, παρέχοντας στη συμμαχία σημαντικές αεροπορικές, χερσαίες και ναυτικές δυνατότητες, ενώ παράλληλα ενίσχυσε το πλαίσιο συλλογικής άμυνας.

Η Τουρκία συγκαταλέγεται σήμερα μεταξύ των πέντε κορυφαίων συνεισφερόντων του ΝΑΤΟ σε επιχειρήσεις και αποστολές.

Το 2024 η χώρα πέτυχε το κριτήριο αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ, διαθέτοντας το 2,09% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της (ΑΕΠ) για την άμυνα και εντάχθηκε στα 23 κράτη μέλη που πέτυχαν τον στόχο του 2%.

Επιπλέον, η Τουρκία είναι ο όγδοος μεγαλύτερος συνεισφέρων στον στρατιωτικό προϋπολογισμό του ΝΑΤΟ, αντιπροσωπεύοντας το 4,59% των κοινών κονδυλίων, και κατέχει την έβδομη θέση σε συνεισφορές προσωπικού στις δομές διοίκησης της συμμαχίας.

Ωστόσο, οι σχέσεις μεταξύ της Άγκυρας και του ΝΑΤΟ έχουν γίνει όλο και πιο ταραγμένες, όπως υπογραμμίζεται από την έρευνα που δείχνει σχεδόν 40% δημόσια αποδοκιμασία.

Οι συγκρούσεις εντάθηκαν κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης δύο δεκαετιών από τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η οποία σημαδεύτηκε από διαφωνίες σχετικά με τις περιφερειακές προτεραιότητες ασφαλείας και τους δημοκρατικούς κανόνες.

Αφού υποστήριξε τις αποστολές του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν και το Κοσσυφοπέδιο στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η ευθυγράμμιση της Τουρκίας με τη συμμαχία απέκτησε μεγαλύτερη φθορά κατά τη διάρκεια του συριακού εμφυλίου πολέμου.

Η Άγκυρα αντιτάχθηκε στην υποστήριξη των ΗΠΑ προς τους Κούρδους μαχητές που θεωρεί ότι συνδέονται με το παράνομο Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο η Τουρκία και οι δυτικοί σύμμαχοί της χαρακτηρίζουν τρομοκρατική ομάδα. Οι σχέσεις επιδεινώθηκαν περαιτέρω το 2019, όταν η Τουρκία απέκτησε ρωσικά πυραυλικά συστήματα S-400, προκαλώντας κυρώσεις από τις ΗΠΑ βάσει του νόμου CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act) και την απομάκρυνσή της από το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35.

Η Τουρκία έχει διαδραματίσει διττό ρόλο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, μεσολαβώντας για την πρωτοβουλία για τους κόκκους της Μαύρης Θάλασσας και διατηρώντας παράλληλα εμπορικές σχέσεις με τη Μόσχα.

Επικαλέστηκε επίσης τη Σύμβαση του Μοντρέ του 1936 για να εμποδίσει τα πολεμικά πλοία του ΝΑΤΟ να εισέλθουν στη Μαύρη Θάλασσα, μια κίνηση που ίσχυε εξίσου τόσο για τα πλοία της συμμαχίας όσο και για τα ρωσικά.

Η Τουρκία καθυστέρησε την επικύρωση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ για δύο χρόνια, απαιτώντας να ληφθούν μέτρα για τους εξόριστους υπηκόους που αναζητούνται από τα τουρκικά δικαστήρια με κατηγορίες για τρομοκρατία, οι οποίες θεωρούνται από πολλούς στη διεθνή κοινότητα ως πολιτικές κατηγορίες, και να τερματιστεί το εμπάργκο όπλων. Η δέσμευση των ΗΠΑ να πουλήσουν αεροσκάφη F-16 τον Ιανουάριο του 2024 έλυσε αυτό το αδιέξοδο- ωστόσο, οι επικριτές προειδοποίησαν για τη δημιουργία ενός συναλλακτικού προηγούμενου για τις αποφάσεις της συμμαχίας.

Τα ανοίγματα του προέδρου Ερντογάν προς τον υπό την ηγεσία της Κίνας Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) και το ενδιαφέρον του για ένταξη στους BRICS υπογραμμίζουν την επιδίωξη της Τουρκίας για μη δυτικές εταιρικές σχέσεις. Ενώ η Τουρκία είναι εταίρος διαλόγου του SCO από το 2012, δεν έχει υποβάλει επίσημα αίτηση για να γίνει μέλος των BRICS.

Η εμβάθυνση των δεσμών της Άγκυρας με τη Μόσχα και το Πεκίνο μπορεί να αμφισβητήσει την ενότητα της συμμαχίας εν μέσω κλιμακούμενης παγκόσμιας αστάθειας.

Πηγή: Pagenews.gr