Εκλογές στη Γερμανία: Φρίντριχ Μερτς, «ο ριψοκίνδυνος που φλέρταρε με την ακροδεξιά» – Η κόντρα με τη Μέρκελ

«Πολιτικά, ποτέ δεν έχει φανεί συναρπαστικός. Και όμως υπόσχεται να προσφέρει στη Γερμανία ισχυρότερη ηγεσία»

Ο ηγέτης της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU), Φρίντριχ Μερτς, αναμένεται να γίνει ο επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας. Το κόμμα του πέτυχε μια νίκη, που δεν χαρακτηρίζεται «λαμπρή» από τον γερμανικό Τύπο. Το ερώτημα τώρα είναι με ποιον θα μπορούσε να σχηματίσει συνασπισμό.

Περιγράφεται από τους υποστηρικτές του ως αντίδοτο στην κρίση εμπιστοσύνης της Ευρώπης. Ο 69χρονος Μερτς είναι οικείο πρόσωπο στην παλιά φρουρά του κόμματός του.

«Πολιτικά, ποτέ δεν έχει φανεί συναρπαστικός. Και όμως υπόσχεται να προσφέρει στη Γερμανία ισχυρότερη ηγεσία και να αντιμετωπίσει πολλά από τα προβλήματα της χώρας του μέσα σε τέσσερα χρόνια.

Η εκρηκτική προσπάθειά του τον περασμένο μήνα να αυστηροποιήσει τους μεταναστευτικούς κανόνες με την υποστήριξη των ακροδεξιών ψήφων στο κοινοβούλιο αποκάλυψε έναν άνθρωπο πρόθυμο να ρισκάρει, σπάζοντας ένα μεγάλο ταμπού. Σηματοδότησε επίσης μια ακόμα σαφή ρήξη με την πιο κεντρώα στάση του CDU υπό την πρώην αντίπαλό του στο κόμμα, την Άνγκελα Μέρκελ», σχολιάζει το βρετανικό BBC σε δημοσίευμά του με τίτλο «Ο ριψοκίνδυνος που φλέρταρε με την ακροδεξιά» και συνεχίζει: «Αν και ο Μερτς απέτυχε τελικά να αλλάξει τον νόμο, είχε ρίξει έναν κεραυνό σε μια προεκλογική εκστρατεία που προκλήθηκε από την κατάρρευση της κυβέρνησης του καγκελάριου Όλαφ Σολτς στα τέλη του περασμένου έτους».

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, παραγκωνισμένος από τη Μέρκελ πριν γίνει καγκελάριος, εγκατέλειψε εντελώς το κοινοβούλιο για να ακολουθήσει μια σειρά από επικερδείς εταιρικές δουλειές και διαγράφηκε ως «άνθρωπος του χθες».

Αλλά τώρα φαίνεται ότι θα κατακτήσει τη θέση που επιθυμούσε τόσο καιρό.

Ο Μερτς είναι επίσης διπλωματούχος πιλότος και το 2022 δέχτηκε επικρίσεις, επειδή πέταξε στο νησί Sylt της βόρειας Γερμανίας με το ιδιωτικό του αεροπλάνο για τον γάμο του πολιτικού Κρίστιαν Λίντερ.

Ψηλός, λεπτός, με κοστούμι και γυαλιά, ο Μερτς δείχνει μια ήρεμη, συμβατική, επιχειρηματική φιγούρα, καθώς προσπαθεί να δείξει έτοιμος για την εξουσία. Όμως, το ταξίδι μέχρι να φτάσει σε αυτό το σημείο ήταν δύσκολο.

Η ζωή του Μερτς

Ο Μερτς γεννήθηκε στη δυτικογερμανική πόλη Μπρίλον το 1955 σε μια εξέχουσα συντηρητική, καθολική οικογένεια. Ο πατέρας του διετέλεσε τοπικός δικαστής, όπως και η σύζυγος του Φρίντριχ Μερτς, Σάρλοτ, μέχρι σήμερα. Ο νεότερος Μερτς προσχώρησε στο CDU, ενώ ήταν ακόμη στο σχολείο.

Σε συνέντευξή του πριν από 25 χρόνια στη γερμανική εφημερίδα Tagesspiegel υποστήριξε ότι η νεότητά του ήταν πιο άγρια απ’ ό,τι δείχνει το αυστηρό βιογραφικό του. Μεταξύ των περιπετειών του, περιέγραψε ότι έτρεχε στους δρόμους με μια μοτοσικλέτα, σύχναζε με τους φίλους του δίπλα σε ένα περίπτερο με τσιπς και έπαιζε το παιχνίδι καρτών Doppelkopf στο πίσω μέρος της τάξης. Ένα εφηβικό πάρτι στο οποίο συμμετείχε κατέληξε με μια ομάδα μαθητών που ούρησαν ομαδικά στο ενυδρείο του σχολείου, σύμφωνα με το περιοδικό Der Spiegel.

Υπάρχει, όμως, κάποιος σκεπτικισμός σχετικά με το αν ο έφηβος Μερτς ήταν μεγάλος ταραξίας. Ένας πρώην συμμαθητής του θυμόταν ότι η παραβατική συμπεριφορά του νεαρού Φρίντριχ έφτανε συχνότερα στο σημείο να θέλει απλώς «να πει την τελευταία λέξη».

Είτε επίσημα είτε ανεπίσημα, οι άνθρωποι που τον γνώρισαν είπαν ότι απολαμβάνει μια μπίρα και ότι μπορεί πράγματι να είναι διασκεδαστικός.

Μετά το σχολείο, συνέχισε τη στρατιωτική του θητεία προτού σπουδάσει νομικά και παντρευτεί τη συμφοιτήτριά του Σάρλοτ Γκας το 1981. Το ζευγάρι έχει τρία παιδιά.

Για μερικά χρόνια, ο Μερτς εργάστηκε ως δικηγόρος, αλλά πάντα είχε το βλέμμα του στραμμένο στην πολιτική και εξελέγη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 1989, σε ηλικία 33 ετών.

Ωστόσο, όλοι γνώριζαν ότι ήταν φιλόδοξος και ο Μερτς σύντομα μεταπήδησε από την πολιτική της ΕΕ στο εθνικό κοινοβούλιο της Γερμανίας, την Μπούντεσταγκ, το 1994. Ανέβηκε στην ιεραρχία, φημισμένος ως ταλέντο στην πιο δεξιά, παραδοσιακή παράταξη του κόμματος.

Οι δύο πρώτες αποτυχίες του, το 2018 και τον Ιανουάριο του 2021, θα μπορούσαν επίσης να ερμηνευτούν ως ένδειξη του αγώνα του να προσεταιριστεί τη βάση.

Ο αγώνας εξουσίας με τη Μέρκελ

Αλλά ήταν στις αρχές της δεκαετίας του ’80 που οι φιλοδοξίες του εκτροχιάστηκαν αρχικά, όταν έχασε από την Άνγκελα Μέρκελ σε έναν αγώνα εξουσίας του κόμματος. Η Μέρκελ, η συγκρατημένη κβαντοχημικός από την πρώην κομμουνιστική Ανατολή, και ο Μερτς, ο φανερά σίγουρος δικηγόρος από τη Δύση, δεν τα βρήκαν ποτέ.

Ο Μερτς αποσιωπά αυτό το πικρό επεισόδιο σε μια σύντομη αυτοβιογραφική ανάρτηση στον ιστότοπο του CDU, λέγοντας ότι το 2009 είχε αποφασίσει να εγκαταλείψει το κοινοβούλιο για να «έχει χώρο για σκέψη».

Τα χρόνια της περισυλλογής του περιλάμβαναν μια καριέρα στα χρηματοοικονομικά και το εταιρικό δίκαιο – έγινε στέλεχος σε διάφορες διεθνείς εταιρείες και, όπως λέγεται, εκατομμυριούχος.

Θα περνούσε περισσότερο από μία δεκαετία προτού επιστρέψει στο κοινοβούλιο, όπου έκτοτε προσπαθεί να ξηλώσει το πιο κεντρώο δόγμα της Μέρκελ για τον συντηρητισμό του CDU.

Μια σημαντική στιγμή ήταν στα τέλη Ιανουαρίου, όταν ο Φρίντριχ Μερτς προώθησε μια μη δεσμευτική πρόταση για αυστηρότερους κανόνες μετανάστευσης, βασιζόμενος σε ψήφους από την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).

Ο ίδιος επέμεινε ότι δεν υπήρξε άμεση συνεργασία με το AfD, αλλά η κίνησή του οδήγησε σε μαζικές διαμαρτυρίες και καταδικάστηκε δύο φορές από την ίδια τη Μέρκελ. Αυτές ήταν σπάνιες δημόσιες παρεμβάσεις από τη γυναίκα που κυβέρνησε τη Γερμανία για 16 χρόνια.

Οι επικριτές είπαν ότι επρόκειτο για ένα ασυγχώρητο προεκλογικό τέχνασμα, αλλά οι υποστηρικτές επέμειναν ότι ο Μερτς προσπαθούσε στην πραγματικότητα να προσελκύσει έξυπνα τον κόσμο από την άκρα δεξιά.

Έχει διακινδυνεύσει να αποξενώσει και στο παρελθόν πιο μετριοπαθή τμήματα του εκλογικού σώματος, ψηφίζοντας τη δεκαετία του 1990 κατά ενός νομοσχεδίου που περιλάμβανε την ποινικοποίηση του βιασμού εντός γάμου. Αργότερα εξήγησε ότι θεωρούσε ότι ο βιασμός λόγω γάμου ήταν ήδη έγκλημα και ότι ήταν άλλα θέματα του νομοσχεδίου στα οποία είχε αντιρρήσεις.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής μεταξύ των νέων και των γυναικών – αλλά κάποιοι πιστεύουν ότι η εικόνα που του δίνουν τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης είναι άδικη.

Η σύζυγός του τον υπερασπίστηκε, δηλώνοντας στην εφημερίδα Westfalenpost: «Αυτό που γράφουν κάποιοι για την εικόνα του συζύγου μου για τις γυναίκες δεν είναι αλήθεια». Είπε επίσης ότι στον γάμο τους υπήρχε αμοιβαία υποστήριξη: «Φροντίζαμε και οι δύο ο ένας τη δουλειά του άλλου και μοιράζαμε τη φροντίδα των παιδιών με τέτοιον τρόπο, ώστε να είναι συμβατή με τις επαγγελματικές μας υποχρεώσεις».

Όποιες και αν είναι οι επικρίσεις, ένας διπλωμάτης της ΕΕ είπε ότι οι Βρυξέλλες «περιμένουν με αγωνία την άφιξή του. Ήρθε η ώρα να ξεφύγουμε από αυτό το γερμανικό αδιέξοδο και να βάλουμε μπροστά τη μηχανή».