Ο Τραμπ θέλει η Ευρώπη να αγοράζει περισσότερα αγροτικά προϊόντα από τις ΗΠΑ

Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ένας μερκαντιλιστής ίσων ευκαιριών. Όταν πρόκειται για το εμπορικό πλεόνασμα 198 δισεκατομμυρίων ευρώ της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες, θα βάλει νύχια σε όποιον τομέα μπορεί. Επωνυμίζοντας δασμούς 25 τοις εκατό στον χάλυβα και το αλουμίνιο της ΕΕ, ο πρόεδρος των ΗΠΑ ζήτησε από το μπλοκ να αγοράσει περισσότερα αμερικανικά αυτοκίνητα, ορυκτά καύσιμα, όπλα, φαρμακευτικά προϊόντα — και τρόφιμα.

«Δεν παίρνουν τα αγροτικά προϊόντα μας, δεν παίρνουν σχεδόν τίποτα και τους παίρνουμε τα πάντα… τεράστιες ποσότητες τροφίμων και αγροτικών προϊόντων», παραπονέθηκε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους στη Φλόριντα νωρίτερα αυτό το μήνα, καταδικάζοντας το έλλειμμα των 18 δισεκατομμυρίων ευρώ της χώρας του στο εμπόριο αγροδιατροφής με την Ευρώπη.

Η λήψη περισσότερων από τα τέσσερα πρώτα είναι εφικτό. Η Επιτροπή μπορεί να μειώσει το δασμό 10% στα εισαγόμενα αυτοκίνητα, ενώ οι χώρες της ΕΕ μπορούν να αγοράσουν λιγότερο πετρέλαιο από το Καζακστάν, λιγότερους πυραύλους από τη Νότια Κορέα και μικρότερες παρτίδες ναρκωτικών από την Ελβετία. Αυτές οι απαιτήσεις θα έβλαπταν την τοπική βιομηχανία, αλλά είναι εφικτές εάν οι Βρυξέλλες θέλουν να κατευνάσουν τον οργισμένο υπερεθνικιστή.

Το πέμπτο δεν είναι. Μια σειρά από γαστρονομικά, φυτοϋγειονομικά και πολιτικά εμπόδια εμποδίζει τον δρόμο για τα περισσότερα αμερικανικά προϊόντα εισαγωγής στην Ευρώπη – από βοδινό κρέας Τεξανού και κοτόπουλο Κεντάκι μέχρι γάλα Ουισκόνσιν και σιτάρι Κάνσας. Έπειτα, υπάρχει το γεγονός ότι οι νέοι επίτροποι της ΕΕ για τη γεωργία και την καλή μεταχείριση των ζώων, Christophe Hansen και Olivér Várhelyi, θέλουν να ρυθμίσουν αυστηρά τις εισαγωγές αγροδιατροφικών προϊόντων.

Μπορεί να είναι πικρό χάπι για να το καταπιεί ο πρόεδρος. Αλλά ούτε καν το «Art of the Deal» του δεν μπορεί να νικήσει την τέχνη του γεύματος της Ευρώπης.

Το αόρατο χέρι διαλέγει ευρωπαϊκό φαγητό 

Σε αντίθεση με ό,τι λέει ο Τραμπ, η ανισορροπία στο εμπόριο γεωργικών προϊόντων διατροφής δεν οφείλεται σε άδικους τελωνειακούς δασμούς. Τα ποσοστά των ΗΠΑ και της ΕΕ είναι εξίσου χαμηλά για τα περισσότερα προϊόντα: μηδενικά για το σκληρό ποτό, λίγο τοις εκατό για το κρασί και τα δημητριακά και 5 τοις εκατό έως 10 τοις εκατό για τα φρούτα, τα λαχανικά, τα αλλαντικά, τη ζαχαροπλαστική, τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα και τα επεξεργασμένα προϊόντα.

Οι εξαιρέσεις είναι τα γαλακτοκομικά και το χοιρινό κρέας της ΕΕ (συχνά άνω του 20%), ωστόσο δεν πρόκειται για τομείς όπου οι Αμερικανοί αντίπαλοι έχουν πολλές πιθανότητες ούτως ή άλλως, δεδομένου ότι η ΕΕ έχει τεράστιο πλεόνασμα και στις δύο κατηγορίες (η Γερμανία και η Ισπανία είναι κορυφαίοι εξαγωγείς). Επιπλέον, οι ΗΠΑ είναι επίσης προστατευτικές —για παράδειγμα, για το βόειο κρέας— και αποδέχθηκαν υψηλότερους δασμούς στα γαλακτοκομικά προϊόντα της ΕΕ στον γύρο της Ουρουγουάης του 1988 των διαπραγματεύσεων της GATT.

Γιατί; Επειδή έδωσε μια υπόσχεση ότι η ΕΕ δεν θα επιδοτήσει την παραγωγή ελαιούχων σπόρων. Γιατί αυτό να έχει σημασία για τους Αμερικανούς; Γιατί αυτό είναι που είναι καλύτερο να καλλιεργούν. Οι φάρμες στις ΗΠΑ είναι κατά μέσο όρο 10 φορές μεγαλύτερες από ό,τι στην ΕΕ και μπορούν να παράγουν πρώτες ύλες: κομμάτια κρέατος, τεμάχια τυριού και σιλό γεμάτα δημητριακά.

Ωστόσο, εκτός από το περίεργο κρασί της Καλιφόρνια, οι ΗΠΑ δεν έχουν πολλά ειδικά προϊόντα για να καμαρώσουν. Η Ευρώπη είναι το αντίθετο: Ένα μωσαϊκό μικρών, τοπικά διαφορετικών αγροκτημάτων, οι παραγωγοί του είναι μη ανταγωνιστικοί στα περισσότερα προϊόντα, αλλά διαθέτουν πλεονέκτημα στα παραδοσιακά τρόφιμα. Για παράδειγμα, η ήπειρος έχει πέντε φορές περισσότερα εμπορικά σήματα «γεωγραφικής ένδειξης» από τις ΗΠΑ, επιτρέποντας στους αγρότες της να μετατρέψουν απλές καλλιέργειες σε προϊόντα υψηλής ποιότητας. 

Είναι κακή αγροτική επιχείρηση αλλά εξαιρετική γαστρονομία, που είναι ο δεύτερος λόγος που οι Αμερικανοί ξοδεύουν περισσότερα σε αγροτικά αγαθά της ΕΕ παρά το αντίστροφο. Ενώ οι Αμερικανοί καταβροχθίζουν και καταβροχθίζουν ευχαρίστως τα ευρωπαϊκά GI, οι Ευρωπαίοι συνήθως βρίσκουν τα τρόφιμα των ΗΠΑ πολύ λιπαρά, αλμυρά, ζαχαρούχα ή αλκοολούχα για τον ουρανίσκο τους.

“Αν κοιτάξετε τη σύνθεση του προϊόντος, είναι πολύ διαφορετική”, δήλωσε ο John Clarke, μέχρι πρόσφατα ο κορυφαίος διαπραγματευτής του εμπορίου γεωργικών προϊόντων της ΕΕ. «Η ΕΕ εξάγει κυρίως προϊόντα υψηλής αξίας: κρασί, οινοπνευματώδη, αλλαντικά, ελαιόλαδο, τυρί. Οι ΗΠΑ εξάγουν εμπορεύματα χαμηλής αξίας: σόγια, καλαμπόκι, αμύγδαλα… το γεγονός ότι [αυτά έχουν] χαμηλότερη μοναδιαία αξία είναι γεγονός».

Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ, μια κακή συγκομιδή στη Βραζιλία και την Αργεντινή έδωσε τουλάχιστον στον Πρόεδρο της Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ την ευκαιρία να προσφέρει στην Ουάσιγκτον μια προφανή παραχώρηση: η ΕΕ θα αγόραζε περισσότερη αμερικανική σόγια. Ο Τραμπ γιόρτασε με χαρά αυτό που ήταν στην πραγματικότητα μια οικονομική ανάγκη για τους Ευρωπαίους αγρότες, που χρειάζονται σόγια για ζωοτροφές.

Αυτή τη φορά, όμως, δεν θα λειτουργήσει. Η συγκομιδή σιτηρών στη Βραζιλία πλησιάζει σε επίπεδα ρεκόρ , ενώ η Ουκρανία επενδύει μεγάλες ποσότητες σε ελαιούχους σπόρους. Η Επιτροπή αναπτύσσει μια στρατηγική πρωτεϊνών που ενθαρρύνει τη διαφοροποίηση της προσφοράς και περισσότερη εγχώρια παραγωγή. Και οι Ευρωπαίοι τρώνε λιγότερο κόκκινο κρέας , μειώνοντας τη ζήτηση σόγιας.

Φυτοϋγειονομική παράνοια

Αν ο Τραμπ θέλει οι Ευρωπαίοι να τρώνε περισσότερο αμερικανικό φαγητό, θα πρέπει να τους πείσει να καταπιούν κάτι ακόμη πιο σκληρό: τα πρότυπα ασφάλειας των τροφίμων στις ΗΠΑ.

Οι Ευρωπαίοι μπορεί να αγοράσουν αμερικανικό λογισμικό, ταινίες και όπλα, αλλά δεν τους αρέσει το βοδινό κρέας των ΗΠΑ με ορμόνες, το κοτόπουλο πλυμένο με χλώριο ή το γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι. Ο κύριος λόγος; Η αρχή της προφύλαξης των Βρυξελλών — μια κανονιστική προσέγγιση που απαιτεί την απόδειξη ότι ένα προϊόν είναι ασφαλές για να μπορέσει να πωληθεί. Οι ΗΠΑ, αντίθετα, λειτουργούν σε ένα σύστημα που βασίζεται στον κίνδυνο, όπου οτιδήποτε δεν έχει αποδειχθεί επιβλαβές είναι δίκαιο παιχνίδι.

Αυτή η απόκλιση έχει δημιουργήσει ένα εμπορικό ναρκοπέδιο. Οι αμερικανικές εξαγωγές βοείου κρέατος περιορίζονται στους 35.000 μετρικούς τόνους ετησίως βάσει ειδικής ποσόστωσης , χάρη στην απαγόρευση σε όλη την ΕΕ για το κρέας που έχει υποστεί επεξεργασία με ορμόνες. Τα πουλερικά των ΗΠΑ έχουν αποκλειστεί σε μεγάλο βαθμό λόγω των θεραπειών μείωσης των παθογόνων – ένας φανταχτερός τρόπος να πούμε ότι οι Αμερικανοί ξεπλένουν το κοτόπουλο τους με αντιμικροβιακά πλύσεις που η ΕΕ θεωρεί απαράδεκτη . Οι γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες, βασικό στοιχείο των αμερικανικών αγροτικών επιχειρήσεων, αντιμετωπίζουν επίσης αυστηρούς περιορισμούς της ΕΕ, που απαιτούν μακροχρόνιες εγκρίσεις και κανόνες επισήμανσης που τρομάζουν τους ευρωπαίους καταναλωτές.

Τα φυτοφάρμακα είναι ένα άλλο σημείο ανάφλεξης. Σήμερα, περισσότερα από 70 διαφορετικά φυτοφάρμακα που έχουν απαγορευτεί στην ΕΕ ως τοξικά για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον παραμένουν ευρέως διαδεδομένα στην καλλιέργεια σιτηρών και φρούτων στις ΗΠΑ. Αυτό περιλαμβάνει το chlorpyrifos, ένα εντομοκτόνο που συνδέεται με εγκεφαλική βλάβη στα παιδιά, και το paraquat, ένα ζιζανιοκτόνο που σχετίζεται με υψηλότερο μακροπρόθεσμο κίνδυνο για τη νόσο του Πάρκινσον. Ως αποτέλεσμα, οι Βρυξέλλες επιβάλλουν όρια υπολειμμάτων που συχνά αναγκάζουν τους παραγωγούς των ΗΠΑ να δημιουργήσουν χωριστές αλυσίδες εφοδιασμού που συμμορφώνονται με την ΕΕ.

Ενώ ο Τραμπ μπορεί να οργίζεται για τους δασμούς και τις εμπορικές ανισορροπίες, είναι οι κανονισμοί για την ασφάλεια των τροφίμων των Βρυξελλών – όχι οι εισαγωγικοί δασμοί – που κρατούν πολλά αμερικανικά τρόφιμα μακριά από τα ευρωπαϊκά πιάτα. Και με την ΕΕ να σκέφτεται ακόμη πιο αυστηρές καταστολές στις εισαγωγές που δεν συμμορφώνονται με τα πρότυπά της, αναμένετε ότι το μενού του διατλαντικού εμπορίου θα γίνει ακόμη πιο αδύνατο.

Μην θυμώνετε τους αγρότες

Ο Τραμπ μπορεί να μην το γνωρίζει, αλλά οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες υπήρξαν επίσης μάρτυρες εξαγριωμένων αγροτών πέρυσι. Ο φόβος για τον ξένο ανταγωνισμό ήταν ένα από τα κύρια κίνητρα, με τα συνδικάτα να επικρίνουν πικρόχολα τις εισαγωγές από την Ουκρανία και το μπλοκ Mercosur της Νότιας Αμερικής για τα πιο χαλαρά πρότυπα παραγωγής, τη χαλαρή αγροχημική χρήση και τη φθηνότερη γεωργική γη.

Η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία δεν έχουν ακόμη άρει τους παράνομους αποκλεισμούς τους στα ουκρανικά σιτηρά και η Επιτροπή δεν είναι σε θέση να τις αναγκάσει να το πράξουν. Στην πραγματικότητα, οι Βρυξέλλες αντέδρασαν καθιστώντας τη δίκαιη τιμολόγηση για τους αγρότες τον πρωταγωνιστή της επερχόμενης αγροδιατροφικής τους πολιτικής. Η ΕΕ θέλει ακόμη και να εφαρμόσει «κατοπτρικές ρήτρες» στις εισαγωγές για την ευθυγράμμιση των κανόνων για την καλή διαβίωση των ζώων και τα φυτοφάρμακα, σύμφωνα με ένα προσχέδιο μακροπρόθεσμου οράματος πολιτικής που διέρρευσε που αναμένεται να κυκλοφορήσει αυτήν την εβδομάδα.

Μια αύξηση των εισαγωγών από τις ΗΠΑ πιθανότατα θα προκαλούσε τις ίδιες επιθέσεις. Αυτά θα μπορούσαν να είναι πολιτικά αποφασιστικά ενόψει των θυελλωδών προεδρικών αγώνων φέτος στην Πολωνία και τη Ρουμανία, δύο ευρωπαϊκά καλάθια ψωμιού, καθώς και τις μεγάλες εκλογές στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία τα επόμενα δύο χρόνια. 

Δεν υπάρχει, λοιπόν, λύση για την πείνα του Τραμπ για ισοτιμία αγροτο-εμπορίου; Δεν φαίνεται, εκτός κι αν ο πρόεδρος αποφασίσει να επεκτείνει μαζικά την παρουσία του αμερικανικού στρατού στην ΕΕ, φέρνοντας δεκάδες χιλιάδες ακόμη στρατιώτες που αγαπούν το φυστικοβούτυρο για να υπερασπιστούν την ασφάλεια της ηπείρου. Είναι μια τρελή ιδέα φυσικά. Μετά πάλι…

Πηγή: pagenews.gr