Θα τολμήσουν οι “27” να αντισταθούν στον Τραμπ;

Κατά την κορύφωση της πανδημίας του κορονοϊού, οι χώρες της Ε.Ε. παρουσίασαν το θλιβερό φαινόμενο να αποσπούν η μία από την άλλη φορτία μασκών στα αεροδρόμια. Σχετικά με την εμβολιαστική θωράκιση, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και άλλοι ηγέτες απηύθυναν αντιφατικές κατηγορίες προς τη Βρετανία, υποστηρίζοντας ότι δεν προμηθεύει επαρκώς την άλλη πλευρά της Μάγχης με το εμβόλιο της AstraZeneca, ενώ ταυτόχρονα αμφισβητούσαν την ασφάλειά του.

Πέντε χρόνια αργότερα, η αίσθηση της απειλής, αυτή τη φορά όχι από υγειονομική αλλά από στρατιωτική σκοπιά, είναι και πάλι έντονη. Ο Εμανουέλ Μακρόν, αν και έχει αποδυναμωθεί εσωτερικά, συνεχίζει να διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο σε ευρωπαϊκά ζητήματα. Η Βρετανία έχει επανέλθει ως αναντικατάστατος σύμμαχος, ενώ τα κενά στην παραγωγική βάση της Ευρώπης δεν αφορούν πλέον μάσκες ή εμβόλια, αλλά την ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση του στρατιωτικού επανεξοπλισμού.

Και το πιο σημαντικό: η αντίφαση ανάμεσα σε όσα λέγονται και σε όσα γίνονται παραμένει έντονη, ενώ οι εθνικές σκοπιμότητες που κρύβονται πίσω από την υποτιθέμενη πανευρωπαϊκή συνεργασία δεν έχουν μειωθεί.

Οι ηγέτες των “27” συγκεντρώνονται σήμερα σε έκτακτη σύνοδο κορυφής, πιθανότατα για να εκπληρώσουν μια υποχρέωση. Οι πιο σημαντικοί από αυτούς, μαζί με τους επικεφαλής των κοινοτικών θεσμών, έχουν ήδη δοκιμάσει τις προηγούμενες ημέρες στο Παρίσι και το Λονδίνο άλλες ad hoc συνεργασίες, που περιλάμβαναν χώρες εκτός Ε.Ε., αλλά όχι όλα τα κράτη-μέλη. Ορισμένα, όπως η Σλοβακία και η Ουγγαρία, αναμένονταν να εκφράσουν ενοχλητικές αντιρρήσεις, ενώ άλλα (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα σε κάποιο βαθμό) θεωρούνταν ότι έχουν περιορισμένη επιρροή. Αυτή η κατάσταση συνιστά μια σοβαρή αμφισβήτηση του ρόλου της Ε.Ε. από τους ίδιους τους ηγέτες της, και όχι από κακόβουλους τρίτους.

Ο συναγερμός προκαλείται από αυτό που ονομάζεται “ρωσική απειλή”, η οποία, παραδόξως, γίνεται πιο έντονα αισθητή τη στιγμή που συζητείται η κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, αντί να είχε εκδηλωθεί τα προηγούμενα χρόνια, όταν οι συγκρούσεις ήταν σε πλήρη εξέλιξη. Στην πραγματικότητα, η απειλή έχει το όνομα “Ντόναλντ Τραμπ”, γεγονός που οδηγεί σε ένα αντιφατικό μήνυμα: από τη μία, ότι η Ευρώπη θα πρέπει να προχωρήσει ανεξάρτητα από τις ΗΠΑ (μια θέση που δεν συμμερίζεται η Ιταλία της Μελόνι) και από την άλλη, ότι η διατήρηση της αμερικανικής “ομπρέλας” ασφαλείας είναι απολύτως απαραίτητη.

Ωστόσο, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει μια δυσανεξία στις υπαγορεύσεις και τους εκβιασμούς. Διακρίνεται από έναν ιδιαίτερο ρεαλισμό: αν σε κάποια περίπτωση η “δουλειά” μπορεί να επιτευχθεί μέσω εθνοκαθαρτικών διαδικασιών, όπως στη Γάζα, θα το αποδεχτεί, ενώ αν σε άλλη περίπτωση η ειρηνική λύση είναι πιο συμφέρουσα, θα επιλέξει αυτήν την κατεύθυνση.

Σε αυτή την περίπτωση, έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι δεν πρόκειται να ρισκάρει έναν “Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο” θέτοντας τις ΗΠΑ σε κατάσταση άμεσης σύγκρουσης με μια πυρηνική δύναμη, όπως η Ρωσία. Παράλληλα, δεν αγνοεί τα πλεονεκτήματα μιας ευρύτερης συνεργασίας με τους πρώην συμμάχους του Ψυχρού Πολέμου, η οποία περιλαμβάνει την αναγκαία ανανέωση των συμφωνιών για τον έλεγχο των εξοπλισμών, την αποδυνάμωση της ρωσο-κινεζικής σχέσης, καθώς και τη συνεκμετάλλευση των φυσικών πόρων της Αρκτικής ή τη δυνατότητα ρωσικής μεσολάβησης στο ζήτημα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Όσον αφορά την Ουκρανία, αν κάποιοι επιθυμούν να παραταθεί η σύγκρουση, θα πρέπει, όπως τονίζει, να αναλάβουν και το κόστος, χωρίς να υπολογίζουν σε αμερικανική εμπλοκή.

Στην Ευρώπη, ωστόσο, δεν υπάρχει αντίστοιχη αντίληψη του ρίσκου, ούτε κάποια ιδιαίτερη ευρωπαϊκή ερμηνεία των ευκαιριών. Υπάρχει κυρίως, ανεξαρτήτως των πραγματικών υλικών συνθηκών, η υπεράσπιση ενός “αφηγήματος” σχετικά με το τι αντιπροσωπεύει η Ε.Ε.

Η αντοχή του “αφηγήματος” εξαρτάται πλέον από τη διάθεση των Ουκρανών να συνεχίσουν να υποφέρουν και από την προθυμία των Ευρωπαίων φορολογουμένων να χρηματοδοτούν μια πολεμική περιπέτεια, την οποία ο υπόλοιπος κόσμος εκτιμά ότι έχει ήδη κριθεί.

Δεν είναι τυχαίο ότι στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών αντιστάσεων βρίσκεται ο Εμανουέλ Μακρόν. Σε αντίθεση με τη Βρετανία και τη Γερμανία, η Γαλλία είναι η μοναδική από τις “μεγάλες” χώρες της Ευρώπης που συμμετέχει ταυτόχρονα στην Ε.Ε. και στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ως μόνιμο μέλος με πυρηνικά όπλα. Ίσως γι’ αυτό ο Ντόναλντ Τραμπ αφιέρωσε στον Μακρόν κατά την πρόσφατη συνάντησή τους στην Ουάσιγκτον σαφώς περισσότερο χρόνο και λιγότερη ανοιχτή περιφρόνηση σε σύγκριση με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, παρά την αμερικανοβρετανική “ειδική σχέση”.

Πηγή: Pagenews.gr