Προς νέα μείωση επιτοκίων οδεύει η ΕΚΤ – Πότε θα αφήσει το φρένο;

Στην τελική φάση χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής αναμένεται να μπει η ΕΚΤ, μειώνοντας για άλλη μία φορά τα επιτόκια στη σημερινή συνεδρίαση, με φόντο τις οικονομικές προκλήσεις του μπλοκ και την αβεβαιότητα σχετικά με τις επόμενες κινήσεις των ΗΠΑ

Αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις των οικονομολόγων, θα πρόκειται για την έκτη συναπτή μείωση επιτοκίων στην Ευρωζώνη, που θα φέρει το επιτόκιο καταθέσεων στο 2,5%, έπειτα από προσπάθειες τεσσάρων ετών να επιβραδυνθεί η οικονομία. 

Το τοπίο όμως εφεξής θολώνει απότομα και έτσι, η επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας, Christine Lagarde, θα δεχθεί έντονη πίεση, προκειμένου να διατυπώσει με σαφήνεια πού θα κινηθούν τα επιτόκια μέχρι το τέλος του έτους. Πρόκειται για ένα ζητούμενο ιδιαίτερα δύσκολο, καθώς η ρητορική και οι κινήσεις του Αμερικανού προέδρου Donald Trump καθιστούν πρακτικά αδύνατη την χάραξη σαφούς πορείας από τώρα.

Αν δεν υπήρχε ο παράγοντας Trump, τότε η αποστολή της Lagarde κατά πάσα πιθανότητα θα ήταν σχετικά απλή. Εξάλλου, η ανάπτυξη της Ευρωζώνης είναι ασθενής, ο πληθωρισμός αποκλιμακώνεται προς τον στόχο του 2% και από τα στοιχεία που παρακολουθεί στενά η ΕΚΤ -όπως ο ρυθμός ανόδου των μισθών και η πιστωτική επέκταση- ελάχιστα αποτελούν ανάχωμα στην περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής. 

Ειδικότερα, η οικονομία της Ευρωζώνης παρέμεινε στάσιμη το τελευταίο τρίμηνο του 2024, έπειτα από μία μακρά περίοδο ασθενών επιδόσεων. Ο τομέας των υπηρεσιών αναπτύσσεται οριακά τους τελευταίους μήνες, ενώ η μεταποίηση βρίσκεται εδώ και καιρό σε ύφεση. Επίσης, ο πληθωρισμός υποχώρησε, αν και οριακά, στο 2,4% τον Φεβρουάριο, με τον τομέα των υπηρεσιών να εμφανίζει τις πιο επίμονες πιέσεις.

Στο μεταξύ, το πολιτικό πλαίσιο έχει βελτιωθεί εντός του μπλοκ σε σύγκριση με την περασμένη συνεδρίαση της ΕΚΤ: οι εκλογές στη Γερμανία άνοιξαν ένα ξεκάθαρο μονοπάτι για μία καινούργια κυβέρνηση, πιθανώς φιλική προς τις επιχειρήσεις, ενώ στη Γαλλία, ο πρωθυπουργός François Bayrou κατάφερε να περάσει τον προϋπολογισμό από το κοινοβούλιο, χωρίς να πυροδοτήσει εκ νέου πολιτική αστάθεια.

Δρόμος μέχρι το 2% στα επιτόκια

Πάντως, το καλύτερο που μπορεί να ειπωθεί αυτή τη στιγμή για την οικονομία είναι ότι σταμάτησε να επιδεινώνεται τις τελευταίες εβδομάδες. Ο τελευταίος γύρος επιχειρηματικών ερευνών δείχνει επιβράδυνση της συρρίκνωσης στον πολύπαθο τομέα της μεταποίησης, ενώ οι κλάδοι που ανταποκρίνονται περισσότερο στις αλλαγές στα επιτόκια, όπως οι κατασκευές, ανακάμπτουν με βραδείς ρυθμούς. Βέβαια, η άνοδος της ανεργίας υποβαθμίζει την καταναλωτική εμπιστοσύνη, δυσκολεύοντας τις προσπάθειες της ΕΚΤ για τόνωση των καταναλωτικών δαπανών.

Εξού και κάποια μέλη του εκτελεστικού συμβουλίου θέλουν να αφαιρέσουν κάθε στοιχείο περιορισμού από τη στάση της ΕΚΤ όσο το δυνατόν ταχύτερα. Βέβαια, υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με το τι είναι πια ουδέτερο επιτόκιο, αυτό δηλαδή που δεν ασκεί πίεση στην οικονομία προς καμία κατεύθυνση. «Τελικά, οι διαρθρωτικές αδυναμίες της οικονομίας της Ευρωζώνης, καθώς και το ενδεχόμενο των δασμών και η ασθενέστερη πληθωριστική πίεση, σε συνδυασμό με μία στροφή στην αγορά εργασίας θα υποχρεώσουν την ΕΚΤ να μειώσει τα επιτόκια τουλάχιστον στο 2%, ακόμα κι αν δεν συμφωνούν όλα τα μέλη της ΕΚΤ», σχολίασε ο Carsten Brzeski, επικεφαλής οικονομολόγος στην ING.