Ποιες διευκρινίσεις παρέχει ο Οδηγός της ΑΑΔΕ για δωρεές χρημάτων, ακινήτων και περιουσιακών στοιχείων

Νέες διευκρινίσεις σχετικά με το πλαίσιο που ισχύει στις γονικές παροχές χρημάτων, ακινήτων και άλλων περιουσιακών στοιχείων παρέχει η ΑΑΔΕ, με νέο Οδηγό που εξέδωσε.

Συγχρόνως διευκρινίζει ποια είναι τα όρια της αξίας της μεταβιβαζόμενης περιουσίας που απαλλάσσονται από τον φόρο μεταβίβασης και πότε αυτός επιβάλλεται, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι διευκρινίσεις σχετικά με τον συνυπολογισμό των δωρεών ή γονικών παροχών, των προηγουμένων ετών και πώς αντιμετωπίζονται.

Ακόμη διευκρινίζεται πότε ο γονέας μπορεί να εξοφλήσει την πιστωτική κάρτα του παιδιού του, ή να χρηματοδοτήσει την απόκτηση ακινήτου.

Σημειώνεται ότι η εφαρμογή της νομοθεσίας για την απαλλαγή από τον φόρο των γονικών παροχών συχνά κρύβει παγίδες για τους φορολογούμενους, όπως έδειξε και περίπτωση, όπου επιβλήθηκε σε μητέρα φόρος – σοκ 180.000 ευρώ για παροχή στον γιο της.

1. Σε ποια περιουσιακά στοιχεία επιβάλλεται φόρος δωρεάς-γονικής παροχής;

Φόρος δωρεάς-γονικής παροχής επιβάλλεται:

α) στα περιουσιακά στοιχεία κάθε μορφής που βρίσκονται στην Ελλάδα και δωρίζονται,

β) στα κάθε είδους κινητά περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στο εξωτερικό και ανήκουν σε Έλληνα (εκτός εάν απαλλάσσονται)

γ) στα κάθε είδους κινητά περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στο εξωτερικό και δωρίζονται σε ημεδαπό ή σε αλλοδαπό που έχει την κατοικία του στην Ελλάδα (άρθρ. 35 Κ.Δ.Φ.Κ.Δ.).

2. Ποια αξία λαμβάνεται υπόψη για την επιβολή του φόρου επί ακινήτων που δεν εντάσσονται στο αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού αξίας ακινήτων και πώς προσδιορίζεται αυτή;

Για ακίνητα, τα οποία δεν εντάσσονται στο αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού αξίας, διενεργείται προεκτίμηση (άρθρ. 41 παρ. 2, 3 του Κ.Δ.Φ.Κ.Δ. και ανάλογη εφαρμογή των παρ. 2 έως 5 του άρθρου 8 α.ν. 1521/1950, καθώς και η Δ.ΟΡΓ.Α 1065199 ΕΞ 2022/20-7-2022 (Β 3886/2022) απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ).

Μέσα σε προθεσμία πέντε (5) εργάσιμων ημερών από την υποβολή της δήλωσης φόρου δωρεάς ή γονικής παροχής ενεργείται προσωρινός προσδιορισμός της αγοραίας αξίας τους από την αρμόδια υπηρεσία της Φορολογικής Διοίκησης που παραλαμβάνει τη δήλωση, ενώ εάν το ακίνητο βρίσκεται στη χωρική αρμοδιότητα άλλης Δ.Ο.Υ. ή του ΚΕΦΟΚ, η δήλωση διαβιβάζεται στη Δ.Ο.Υ. του ακινήτου/ΚΕΦΟΚ, ο Προϊστάμενος της/(του) οποίας/(οποίου) προσδιορίζει την αξία και επιστρέφει τη δήλωση.

Αν η δηλωθείσα αξία συμπίπτει με την προσωρινή, αυτή κρίνεται ειλικρινής. Αν δεν συμπίπτει, ο φορολογούμενος μέσα σε δύο μήνες από τον προσδιορισμό της προσωρινής αξίας δύναται να την αποδεχθεί και να υποβάλει τροποποιητική δήλωση, η οποία θεωρείται εμπρόθεσμη και η υπόθεση περαιώνεται οριστικά με την καταβολή του φόρου που αναλογεί.

3. Ποιες είναι οι κυριότερες απαλλαγές από τον φόρο δωρεάς/γονικής παροχής;

α) Από τον φόρο δωρεάς απαλλάσσονται:

αα) τα βοηθήματα ή αποζημιώσεις που καταβάλλονται από ασφαλιστικά ταμεία ή ασφαλιστικούς οργανισμούς, λόγω θανάτου του ασφαλισμένου, στη χήρα, τα τέκνα, τους γονείς και τις άγαμες αδελφές αυτού,

αβ) οι χωρίς αντάλλαγμα παραχωρήσεις κινητών ή ακινήτων του Δημοσίου, δήμων ή κοινοτήτων και νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου,

αγ) χρηματικά ποσά μέχρι 80.000 ευρώ που καταβάλλονται σε σύζυγο και ανήλικα τέκνα στρατιωτικού που απεβίωσε κατά την εκτέλεση υπηρεσίας.

αδ) οι δωρεές ή γονικές παροχές κινητών περιουσιακών στοιχείων της αλλοδαπής Ελλήνων υπηκόων κατοίκων αλλοδαπής

β) Από τον φόρο δωρεάς και από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης απαλλάσσονται (άρθρ. 43 ενότητα Β περ. β και ενότητα Γ περ. α’ Κ.Δ.Φ.Κ.Δ. σε συνδ. με άρθρ. 85 εδ. β Κ.Δ.Φ.Κ.Δ.):

βα) το Δημόσιο,

ββ) οι δωρεές που διοργανώνονται σε πανελλαδικό επίπεδο για σκοπούς αποδεδειγμένα φιλανθρωπικούς,

βγ) οι δωρεές μεταξύ εκκλησιαστικών προσώπων, και

βδ) οι δωρεές που πραγματοποιούνται για την ανακούφιση πληγέντων από σεισμό, πυρκαγιά ή πλημμύρα.

γ) Από τον φόρο γονικής παροχής απαλλάσσεται η απόκτηση πρώτης κατοικίας από τα ενήλικα τέκνα του παρέχοντος γονέα με τους ισχύοντες όρους και προϋποθέσεις.

4. Ποιες είναι οι ισχύουσες φορολογικές κλίμακες στη φορολογία δωρεών κινητών και ακινήτων;

Οι κλίμακες με τις οποίες υπολογίζεται ο φόρος δωρεάς σε κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία, για πρόσωπα δικαιούχους της Β’ και Γ κατηγορίας της φορολογικής κλίμακας, είναι οι ίδιες με αυτές που ισχύουν για τη φορολόγηση των κληρονομιών.

Για δωρεές κινητών ή ακινήτων προς πρόσωπα δικαιούχους της Α’ κατηγορίας της φορολογικής κλίμακας (σύζυγο, μέρος συμφώνου συμβίωσης, τέκνα, εγγόνια και γονείς) ισχύει, από 1-10-2021 αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ. Για την υπερβάλλουσα των 800.000 ευρώ αξία, επιβάλλεται, μετά την αφαίρεση αυτού του αφορολόγητου ποσού, φόρος με αυτοτελή συντελεστή 10%. Για δωρεές που πραγματοποιήθηκαν πριν την 1/10/2021 εφαρμόζεται η κλίμακα της Α’ κατηγορίας της φορολογικής κλίμακας του άρθρου 29 με αφορολόγητο ποσό 150.000 ευρώ.

5. Πώς φορολογείται η δωρεά ή γονική παροχή χρηματικών ποσών;

Η δωρεά ή γονική παροχή χρηματικών ποσών, (πλην αυτών που μεταφέρονται μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων μεταξύ προσώπων της Αζ κατηγορίας, για τα οποία ισχύει αφορολόγητο 800.000 ευρώ), φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%) για δωρεοδόχους που υπάγονται στην Αζ κατηγορία, είκοσι τοις εκατό (20%) για δωρεοδόχους που υπάγονται στη Βζ κατηγορία και σαράντα τοις εκατό (40%) για δωρεοδόχους που υπάγονται στη Γ κατηγορία της φορολογικής κλίμακας (παρ. 2 άρθρ. 44 Κ.Δ.Φ.Κ.Δ.).

6. Πώς φορολογείται η δωρεά ή γονική παροχή χρηματικών ποσών προς τα πρόσωπα της Α’ κατηγορίας, εφόσον αυτές αποδεικνύονται με μεταφορά χρημάτων μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων;

Στις χρηματικές γονικές παροχές και δωρεές με δικαιούχους πρόσωπα της Α κατηγορίας της φορολογικής κλίμακας του άρθρου 29 του Κ.Δ.Φ.Κ.Δ. που πραγματοποιούνται από 1-10-2021 και έπειτα με μεταφορά μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων εφαρμόζεται αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ. Το ποσό των 800.000 ευρώ αποτελεί αφορολόγητο και όχι απαλλασσόμενο ποσό. Εφόσον η φορολογητέα αξία του περιουσιακού στοιχείου το οποίο αποτελεί αντικείμενο δωρεάς ή γονικής παροχής υπερβαίνει τις 800.000 ευρώ, επιβάλλεται φόρος με ενιαίο συντελεστή 10% για την υπερβάλλουσα αξία, μετά την αφαίρεση του αφορολόγητου αυτού ποσού.

7. Εμπίπτει στο αφορολόγητο των 800.000 Ευρώ η αποπληρωμή πιστωτικής κάρτας συνδεδεμένης με τραπεζικό λογαριασμό του τέκνου, η οποία διενεργείται με μεταφορά χρημάτων από λογαριασμό που διατηρεί σε πιστωτικό ίδρυμα ο πατέρας;

Ναι, η περίπτωση αυτή εμπίπτει στις διατάξεις του άρθρου 44 του ν. 2961/2001 και στην Ε.2077/22.

8. Εμπίπτει στο αφορολόγητο των 800.000 Ευρώ η μεταφορά του πλειστηριάσματος από τον λογαριασμό του γονέα απευθείας στον λογαριασμό του συμβολαιογράφου που διενεργεί τον πλειστηριασμό, για να αγοράσει το τέκνο ακίνητο μέσω πλειστηριασμού;

Ναι, η περίπτωση αυτή εμπίπτει στις διατάξεις του άρθρου 44 του ν. 2961/2001 και στην Ε.2077/22.

9. Τι ισχύει ως προς τον συνυπολογισμό στις γονικές παροχές και δωρεές κινητών, ακινήτων και χρημάτων με μεταφορά μεταξύ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων προς τους δικαιούχους της Α’ Κατηγορίας της φορολογικής κλίμακας;

Σε δωρεές και γονικές παροχές, οι οποίες συνιστώνται από 1/10/2021 δεν συνυπολογίζονται οι δωρεές και γονικές παροχές που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι την ημερομηνία αυτή, ενώ από 1/10/2021 και μετά διενεργείται κανονικά συνυπολογισμός (δωρεών/γονικών παροχών). Επίσης, οι δωρεές και γονικές παροχές που συνιστώνται από 1/10/2021 και έπειτα δεν συνυπολογίζονται στην αιτία θανάτου κτήση περιουσίας μεταξύ των αυτών προσώπων (άρθρο 44 Κ.Δ.Φ.Κ.Δ., Ε. 2077/2022).

10. Πού υποβάλλεται η δήλωση φόρου δωρεάς- γονικής παροχής;

Η δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. της φορολογίας εισοδήματος του υπόχρεου σε φόρο δωρεοδόχου/τέκνου ή στο ΚΕ.ΦΟ.Κ. Αττικής ή Θεσσαλονίκης. Στην περίπτωση που ο δωρεοδόχος/τέκνο είναι κάτοικος εξωτερικού, υποβάλλεται στο ΚΕ.ΦΟ.Κ Αττικής.

11. Ποιες είναι οι υποχρεώσεις του συμβολαιογράφου και των συμβαλλομένων ως προς τη συμπλήρωση της δήλωσης δωρεάς, γονικής παροχής και τη λοιπή διαδικασία;

Εφόσον συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο, η δήλωση συμπληρώνεται από τον συμβολαιογράφο που θα καταρτίσει τη συμβολαιογραφική πράξη και υποβάλλεται από τον υπόχρεο πριν από τη σύνταξη του οικείου συμβολαιογραφικού εγγράφου της δωρεάς ή γονικής παροχής. Οι συμβαλλόμενοι υποχρεούνται να προσκομίσουν στον συμβολαιογράφο όλα τα αναγκαία στοιχεία που απαιτούνται για την ορθή σύνταξη της δήλωσης από αυτόν και στην αρμόδια υπηρεσία της Φορολογικής Διοίκησης τα νόμιμα δικαιολογητικά. Στα συμβολαιογραφικά έγγραφα δωρεών και γονικών παροχών προσαρτάται αντίγραφο της δήλωσης. Εντός δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από τη σύνταξη του συμβολαίου, ο συμβολαιογράφος υποχρεούται να ενημερώσει τη Φορολογική Διοίκηση για τον αριθμό και την ημερομηνία σύνταξης του συμβολαιογραφικού εγγράφου και τον τρόπο καταβολής του ποσού, εφόσον πρόκειται για χρηματικές δωρεές ή γονικές παροχές, και να αποστείλει αντίγραφο.

12. Εκπίπτεται ο φόρος δωρεάς κινητής περιουσίας που καταβλήθηκε στην αλλοδαπή, από άλλο πρόσωπο πλην του δωρεοδόχου, για λογαριασμό του δωρεοδόχου;

Ο φόρος πιστώνεται μόνο εφόσον η δυνατότητα καταβολής του φόρου από το τρίτο πρόσωπο προβλέπεται από την αλλοδαπή νομοθεσία και αποδεικνύεται από το ως άνω πρόσωπο (π.χ. προκύπτει από το αποδεικτικό της καταβολής) ότι έγινε για λογαριασμό του δωρεοδόχου, καθώς στην περίπτωση αυτή το υποκείμενο και το αντικείμενο του φόρου δωρεάς ταυτίζονται (Ε. 2036/2022).

13. Πώς φορολογείται το βοήθημα που καταβάλλεται εφάπαξ ή περιοδικά από ασφαλιστικό ταμείο ή Οργανισμό;

Αν το βοήθημα καταβάλλεται κατά οποιοδήποτε τρόπο (εφάπαξ ή περιοδικά) από ασφαλιστικό ταμείο ή Οργανισμό και δεν προβλέπεται η καταβολή του στο συγκεκριμένο πρόσωπο από τον κανονισμό του Ταμείου ή του Οργανισμού, η καταβολή αυτή αποτελεί δωρεά.

Αν το βοήθημα είχε καταστεί απαιτητό από τον ασφαλισμένο όσο ζούσε και δεν είχε εισπραχθεί απ’ αυτόν η κτήση του από τους κληρονόμους γίνεται αιτία θανάτου και υπάγεται σε φόρο κληρονομιάς.

Πηγή: pagenews.gr