Από«Τιμωρός»σε κατηγορούμενος:Πώς ο Ντουτέρτε βρέθηκε αντιμέτωπος με δίκη για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας

Ο άλλοτε ισχυρός ηγέτης των Φιλιππίνων, Ροντρίγκο Ντουτέρτε, γνωστός ως «Ο Τιμωρός», βρίσκεται καθ’ οδόν προς το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC) στη Χάγη για να δικαστεί για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας λόγω της βίαιης καταστολής κατά των ναρκωτικών που εφάρμοσε στη διάρκεια της προεδρίας του.

Ο Ροντρίγκο Ντουτέρτε, ο οποίος κυβέρνησε τη χώρα από το 2016 έως το 2022, δεν έκρυψε ποτέ την πολιτική του βάναυση προσέγγιση. Με απειλές κατά των αντιπάλων του και ανοιχτή υποστήριξη στη θανατική καταστολή των χρηστών και διακινητών ναρκωτικών, ο Ντουτέρτε καλλιέργησε την εικόνα ενός ανελέητου ηγέτη που δεν δίσταζε να διατάξει δολοφονίες. «Όλοι εσείς που ασχολείστε με τα ναρκωτικά, θα σας σκοτώσω», είχε δηλώσει σε μία από τις πολλές βίαιες ομιλίες του το 2016. «Δεν έχω υπομονή, δεν έχω μέση οδό. Ή θα με σκοτώσετε ή θα σας σκοτώσω».

Αμέσως μετά την εκλογή του, ο Ντουτέρτε εξαπέλυσε έναν αδυσώπητο πόλεμο κατά των ναρκωτικών, με τις αρχές να εφαρμόζουν ένα σύστημα εξωδικαστικών εκτελέσεων, που οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων χαρακτήρισαν ως «τάγματα θανάτου». Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της αστυνομίας, 6.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του. Ωστόσο, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκτιμούν ότι ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων μπορεί να φτάνει τις 30.000, καθώς αθώοι πολίτες, ακόμα και παιδιά, σκοτώθηκαν στις επιχειρήσεις.

Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC) ξεκίνησε επίσημη έρευνα για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράχθηκαν τόσο κατά τη διάρκεια της προεδρίας του όσο και όταν ήταν δήμαρχος της πόλης Νταβάο. Ο Ντουτέρτε απέρριψε κατηγορηματικά τις κατηγορίες, δηλώνοντας ότι η υπόθεση αφορά αποκλειστικά τις εσωτερικές υποθέσεις των Φιλιππίνων και αποκαλώντας το ICC «ανεπιθύμητο». «Με κυνηγούν εδώ και καιρό. Τι έκανα λάθος;», είπε οργισμένος δύο ημέρες πριν από τη σύλληψή του σε ομιλία στο Χονγκ Κονγκ.

Το 2019, απέσυρε τις Φιλιππίνες από το ICC για να εμποδίσει τη συνέχιση των ερευνών. Ωστόσο, το Δικαστήριο διατήρησε δικαιοδοσία για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν όσο η χώρα ήταν ακόμα μέλος του ICC.

Η αιφνιδιαστική σύλληψη του Ντουτέρτε

Η κατάσταση άλλαξε ξαφνικά στις 11 Μαρτίου 2025, όταν ο Ντουτέρτε συνελήφθη στο αεροδρόμιο της Μανίλα, αμέσως μετά την επιστροφή του από το Χονγκ Κονγκ.

Η σύλληψή του δεν έγινε απευθείας από το ICC, καθώς το Δικαστήριο δεν έχει εκτελεστικό μηχανισμό για τη σύλληψη υπόπτων. Αντίθετα, η σύλληψη εκτελέστηκε από τις φιλιππινέζικες αρχές, κατόπιν αιτήματος της Interpol.

Ο Πρόεδρος των Φιλιππίνων, Φερντινάντ Μάρκος Τζούνιορ, δήλωσε: «Το Interpol μας ζήτησε βοήθεια και οφείλαμε να συνεργαστούμε. Αν δεν το κάναμε, δεν θα μας βοηθούσαν σε υποθέσεις φυγόδικων Φιλιππινέζων στο εξωτερικό».

Η σύλληψη του Ντουτέρτε συνδέεται και με την κατάρρευση της συμμαχίας μεταξύ των δύο μεγαλύτερων πολιτικών δυναστειών των Φιλιππίνων: της οικογένειας Ντουτέρτε και της οικογένειας Μάρκος.

Η κόρη του Ντουτέρτε, Σάρα Ντουτέρτε-Κάρπιο, που είναι αντιπρόεδρος των Φιλιππίνων, είχε συμμαχήσει με τον πρόεδρο Μάρκος, όμως η σχέση τους επιδεινώθηκε ραγδαία τους τελευταίους μήνες.

Η Σάρα κατηγόρησε δημόσια τον Μάρκος και σε συνέντευξή της τον απείλησε ανοιχτά, λέγοντας ότι «θα του έκοβε το κεφάλι». Σε άλλη δήλωσή της, αποκάλυψε ότι είχε σχεδιάσει τη δολοφονία του προέδρου, της συζύγου του και του Προέδρου της Βουλής, αν η ίδια δολοφονούνταν.

Αργά το βράδυ της 11ης Μαρτίου 2025, ο Ντουτέρτε επιβιβάστηκε σε αεροσκάφος με προορισμό την Ολλανδία, όπου θα παρουσιαστεί στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο στη Χάγη. Για πολλούς, η εξέλιξη αυτή αποτελεί ιστορική νίκη για τη δικαιοσύνη. Ο Carlos Conde, ερευνητής των Human Rights Watch, δήλωσε ότι η σύλληψη «ήταν μία ευχάριστη έκπληξη» και σηματοδοτεί το τέλος της ατιμωρησίας.

Η βραβευμένη με Νόμπελ δημοσιογράφος Μαρία Ρέσα σχολίασε ότι «είναι η πρώτη φορά στην ιστορία των Φιλιππίνων που πρώην πρόεδρος συλλαμβάνεται για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας».

Ωστόσο, όπως προειδοποίησε η Aurora Parong, συντονίστρια του Philippine Coalition for the ICC, «η διαδικασία θα είναι εξαιρετικά χρονοβόρα», καθώς οι δίκες του ICC διαρκούν χρόνια πριν από την τελική ετυμηγορία.

Το ICC ερευνά και διώκει εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, γενοκτονίες και εγκλήματα επιθετικότητας. Η σύλληψη του Ντουτέρτε θεωρείται μία από τις σημαντικότερες επιτυχίες του Δικαστηρίου, το οποίο εξαρτάται από την πολιτική βούληση των εθνικών κυβερνήσεων για την εκτέλεση των ενταλμάτων σύλληψης.

Το ICC έχει επίσης εκδώσει ένταλμα σύλληψης για τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ενώ πρόσφατα επιδίωξε τη σύλληψη του Ισραηλινού Πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου και των ηγετών της Χαμάς.

Πηγή: pagenews.gr