Κτηματολόγιο: Έρχονται νέα ψηφιακά εργαλεία για τις διορθώσεις οικοπέδων

Ολοκληρώνεται η κτηματογράφηση της χώρας το 2025 και μπαίνει σε λειτουργία το κτηματολόγιο. Τα λάθη όμως στις αρχικές εγγραφές είναι πάρα πολλά και απασχολούν ήδη χιλιάδες πολίτες που διαπιστώνουν, ότι η ιδιοκτησία τους καταγράφηκε σε λάθος θέση ή με λάθος εμβαδό.

Στην περίπτωση που οι αποκλίσεις μεταξύ πραγματικού και δηλωθέντος εμβαδού είναι μεγάλες, δεν μπορεί να γίνει μεταβίβαση ή να εκδοθεί οικοδομική άδεια. Σε πολλές δε περιπτώσεις, για να διορθωθούν τα λάθη ο πολίτης θα πρέπει να καταφύγει στην δικαστική οδό και να ξοδέψει αρκετά χρήματα και χρόνο. Το αρμόδιο υπουργείο αναγνωρίζοντας το πρόβλημα και θέλοντας να βοηθήσει τους πολίτες θέτει άμεσα μία νέα ηλεκτρονική υπηρεσία, το «metavoles.ktimatologio.gr», με το οποίο θα παρέχεται η δυνατότητα σε όλους τους ιδιοκτήτες να έχουν άμεση πρόσβαση στη γεωχωρική αποτύπωση, δηλαδή στα όρια του οικοπέδου ή του γεωτεμαχίου τους.

Στις περιπτώσεις που αυτά έχουν αποτυπωθεί με διαφορές σε σχέση με την πραγματικότητα, θα μπορούν να προχωρούν ψηφιακά σε αιτήσεις διόρθωσης, υποβάλλοντας σε συνεργασία με τον μηχανικό τους ένα τοπογραφικό διάγραμμα με τα ορθά όρια . Με αυτή την ηλεκτρονική υπηρεσία το κράτος στοχεύει στην λύση του προβλήματος με εξωδικαστικό τρόπο για όσους ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν συμβόλαια.

-Τι ακριβώς είναι τα «γεωμετρικά στοιχεία» στο κτηματολόγιο και πως διορθώνονται;

Ως «γεωμετρικά στοιχεία» νοούνται όλα εκείνα τα στοιχεία της κτηματολογικής εγγραφής που αφορούν το εμβαδόν του ακινήτου, τις πλευρικές διαστάσεις αυτού, τη θέση του ακινήτου, τις συντεταγμένες ή εξαρτήσεις κορυφών, τα σημεία τομής της περιμέτρου του γεωτεμαχίου με τις πλευρές των όμορων κλπ.

Η διόρθωση των ανακριβών γεωμετρικών στοιχείων των κτηματολογικών εγγραφών γίνεται είτε με αμετάκλητη δικαστική απόφαση, είτε με απόφαση του προϊσταμένου του κτηματολογικού γραφείου μετά από αίτηση όποιου έχει έννομο συμφέρον.

Η διαδικασία η οποία θα ακολουθηθεί για τη διόρθωση των γεωμετρικών στοιχείων εξαρτάται από τη φύση της κτηματολογικής εγγραφής και συγκεκριμένα:

α) Αν η ανακριβής κτηματολογική εγγραφή αφορά διόρθωση η οποία απαιτεί επίλυση ιδιοκτησιακής αμφισβήτησης π.χ. όταν το γεωτεμάχιο εμφανίζεται με μικρότερο εμβαδόν από αυτό που έχει ο δικαιούχος και το ελλείπον τμήμα φέρεται ως μέρος της όμορης ιδιοκτησίας της οποίας ο ιδιοκτήτης δε συναινεί στη διόρθωση ισχυριζόμενος ότι είναι κύριος της επίδικης εδαφικής λωρίδος .

β) Αν η μεταβολή αφορά το καταχωρισθέν εμβαδόν του ακινήτου μπορεί να διορθωθεί αυτό εφόσον δεν τίθενται υπό αμφισβήτηση τα όρια όμορων ακινήτων π.χ. όταν το γεωτεμάχιο μετρηθέν με επιτόπια εφαρμογή του ΕΓΣΑ ’87 εντός των υφισταμένων ορίων του εμφανίζει διαφορετικό εμβαδόν από το αναγραφόμενο στο κτηματολογικό φύλλο.

γ) Γίνεται διόρθωση των γεωμετρικών στοιχείων εφόσον υπάρχει πρόδηλο σφάλμα το οποίο αναφέρεται στη διόρθωση γεωμετρικών στοιχείων.

δ) Επίσης γίνεται εξωδικαστική διόρθωση σφαλμάτων που αφορούν «γεωμετρικά στοιχεία» των κτηματολογικών εγγραφών.

-Τι γίνεται σε περίπτωση που δεν συμφωνεί ο γείτονας να γίνει η διόρθωση των ορίων;

Στην περίπτωση αυτή, θα χρειαστεί η συνδρομή του πιστοποιημένου μηχανικού ο οποίος θα αναλαμβάνει τις διορθώσεις που αφορούν την λανθασμένη καταγραφή του ακινήτου και θα συμβάλλει στην επίσπευση των διαδικασιών διόρθωσης και ενημέρωσης των κτηματολογικών διαγραμμάτων, με τρόπο αξιόπιστο σύμφωνα με τα πρότυπα και τις διαδικασίες που ορίζονται από το «Ελληνικό Κτηματολόγιο». Ο πιστοποιημένος μηχανικός θα ελέγχεται από τον Φορέα του Κτηματολογίου, για τη διασφάλιση της ορθής εκτέλεσης των καθηκόντων του.

-Τι γίνεται με αυτές τις χωρικές μεταβολές και πότε γίνονται;

Εάν με μία πράξη (π.χ. συμβόλαιο, απόφαση δικαστηρίου κλπ) επέρχεται χωρική μεταβολή, θα πρέπει ο μηχανικός να προβεί στην αποτύπωση των μεταβολών αυτών.

Οι χωρικές (γεωμετρικές) μεταβολές μπορούν να αφορούν ενδεικτικά: συνένωση γεωτεμαχίων, κατάτμηση γεωτεμαχίων, σύσταση ή κατάργηση χώρων αποκλειστικής χρήσης καθέτων ιδιοκτησιών, σύσταση ή κατάργηση δουλειών διόδου, διόρθωση σφαλμάτων που αφορούν σε γεωμετρικά στοιχεία, ή σύσταση μεταλλείου.

-Ποιες εργασίες θα διενεργεί ο πιστοποιημένος μηχανικός;

Ο πιστοποιημένος μηχανικός αναλαμβάνει και εκτελεί τις ακόλουθες εργασίες:

α) τη σύνταξη τοπογραφικού διαγράμματος γεωμετρικών μεταβολών, μετά της επισυναπτόμενης τεχνικής έκθεσης και της τεχνικής εισήγησης για την ενημέρωση των κτηματολογικών διαγραμμάτων λόγω εγγραπτέας προς καταχώριση πράξης ή τη διόρθωσή τους,

β) τον έλεγχο του τοπογραφικού διαγράμματος γεωμετρικών μεταβολών, μετά της επισυναπτόμενης τεχνικής έκθεσης και των στοιχείων τεχνικού περιεχομένου που επισυνάπτονται στην αίτηση για την καταχώριση των εγγραπτέων πράξεων και δικαστικών αποφάσεων,

γ) τον έλεγχο του τοπογραφικού διαγράμματος γεωμετρικών μεταβολών, μετά της επισυναπτόμενης τεχνικής έκθεσης και των στοιχείων τεχνικού περιεχομένου που επισυνάπτονται στην αίτηση για τη γεωμετρική διόρθωση των γεωμετρικών στοιχείων των ακινήτων στα κτηματολογικά διαγράμματα, και

δ) τον έλεγχο του τοπογραφικού διαγράμματος γεωμετρικών μεταβολών, μετά της επισυναπτόμενης τεχνικής έκθεσης και των στοιχείων τεχνικού περιεχομένου που επισυνάπτονται στην αίτηση για την καταχώριση στην κτηματολογική βάση διοικητικών πράξεων, όπως απαλλοτριώσεων, πράξεων εφαρμογής και αναδασμών.

-Η προθεσμία για διόρθωση των γεωμετρικών μεταβολών είναι όπως και για τα δικαιώματα τα οκτώ χρόνια;

Όχι. Οι διορθώσεις που λήγουν στα οκτώ χρόνια από την λειτουργία του κτηματολογικού γραφείου, αφορούν το εμπράγματο δίκαιο δηλαδή στα εγγραπτέα δικαιώματα όπως είναι η κυριότητα, τα βάρη, κατασχέσεις, υποθήκες, προσημειώσεις, δουλείες κλπ και δεν αφορά την πραγματική χωρική κατάσταση του ακινήτου όπως είναι: το εμβαδόν του ακινήτου, τα όρια αυτού, η γεωμετρική απεικόνιση και άλλα πραγματικά δεδομένα που αφορούν τα γεωμετρικά στοιχεία αυτού. Η γεωμετρία του ακινήτου είναι μία πραγματική κατάσταση και όχι δικαίωμα και επομένως δεν υπόκεινται σε χρονικό περιορισμό.

-Γιατί είναι σημαντικός ο ρόλος του τοπογράφου μηχανικού στη διόρθωση;

Η συμμετοχή του Μηχανικού στην ενημέρωση της κτηματολογικής βάσης είναι σημαντική, γιατί δεν περιορίζεται στη σύνταξη του τοπογραφικού διαγράμματος, το οποίο συνοδεύει την εγγραπτέα πράξη, αλλά στις περιπτώσεις όπου η εγγραπτέα πράξη προκαλεί μεταβολή στην γεωμετρία των γεωτεμαχίων, ο ίδιος οφείλει να έχει προβεί σε σχετική αποτύπωση επί του κτηματογραφικού διαγράμματος που εκδίδεται προηγουμένως από το οικείο Κτηματολογικό Γραφείο και θα αποτελέσει υπόβαθρο για την αποτύπωση των γεωμετρικών μεταβολών που επέρχονται στο γεωτεμάχιο.

Ο μηχανικός είναι αυτός που θα απεικονίσει τα νέα όρια με τις συντεταγμένες στο σύστημα ΕΓΣΑ, 87 και θα υποβάλει το αίτημα για τη διόρθωση των γεωμετρικών στοιχείων των Κτηματολογικών Διαγραμμάτων.

-Ποια είναι τα δικαιολογητικά για τη διόρθωση Γεωμετρικών Στοιχείων των Κτηματολογικών Εγγραφών;

α) Αίτηση Διόρθωσης.

β) Αντίγραφο του συμβολαίου.

γ) Αντίγραφο τοπογραφικού διαγράμματος, που προσαρτάται στο συμβόλαιο.

δ) Κτηματογραφικό διάγραμμα που συνοδεύεται είτε από τοπογραφικό διάγραμμα είτε από διάγραμμα γεωμετρικών μεταβολών στο οποίο απεικονίζεται η γεωμετρική μεταβολή.