Τριμερής συνάντηση Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ σήμερα στην Αθήνα για την ηλεκτρική διασύνδεση

Προσπάθειες να ενισχυθεί η διαπραγμάτευση με την Τουρκία

Σε ένα νέο κύκλο διπλωματικών επαφών αυτή τη φορά μαζί με το Ισραήλ, εισέρχεται η Ελλάδα προκειμένου να ενισχυθεί στην άτυπη διαπραγμάτευση με την Τουρκία για το θέμα της Διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ.

Η σημερινή συνάντηση στην Αθήνα των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας της Κύπρου και του Ισραήλ Γιώργου Γεραπετρίτη, Κωνσταντίνου Κόμπου και Γκίντεον Σαάρ, γίνεται στο πλαίσιο της τακτικής τριμερούς συνεργασίας, αλλά έχει ιδιαίτερο βάρος εν όψει των τελευταίων εξελίξεων και του «παγώματος» που επικρατεί γύρω από τις ερευνητικές εργασίες για την όδευσή του.

Η στροφή της ελληνική διπλωματίας στο Ισραήλ, είναι μια κίνηση, που για κάποιους άργησε πολύ, ενώ ήταν απαραίτητη και θα μπορούσε αν είχε χρησιμοποιηθεί εγκαίρως να είχε φέρει καλύτερα αποτελέσματα. Η στρατηγική σημασία της ηλεκτρικής διασύνδεσης, και η σημασία του έργου για το Ισραήλ που θα το βγάλει από την ενεργειακή απομόνωση, μπορούν να κάνουν το Ισραήλ να παίξει πιο ενεργό ρόλο και οδηγήσουν σε αποτελεσματικές λύσεις. Σημειώνεται ότι το Ισραήλ, η χώρα που θέλει διακαώς να ολοκληρωθεί η διασύνδεση ταυτόχρονα έχει άριστες σχέσεις με τη νέα ηγεσία του Λευκού Οίκου.

Η συνάντηση των τριών υπουργών εξωτερικών, θα διεξαχθεί στις 1:30 μ.μ. και θα εστιασθεί στην ενίσχυση της τριμερούς συνεργασίας, καθώς και στις διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις με επίκεντρο την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών.

Ο κ. Γεραπετρίτης θα έχει διμερείς συναντήσεις με τον υπουργό Εξωτερικών του Ισραήλ, Gideon Sa’ar, στις 12:45 μ.μ. και με τον υπουργό Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Κόμπο, στις 4:30 μ.μ. Στις 3:30 μ.μ. θα πραγματοποιηθούν κοινές δηλώσεις των υπουργών Εξωτερικών προς τον Τύπο.

Πηγές αναφέρουν ότι αναμένεται νέα δημόσια δήλωση στήριξης από την πλευρά του Ισραήλ, ενώ προγραμματίζεται νέα τριμερής συνάντηση στις αρχές Απριλίου στην Ιερουσαλήμ. Υπενθυμίζεται ότι το Ισραήλ έχει ήδη συνυπογράψει από τον Δεκέμβριο συμφωνία για την ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας με την Ελλάδα.

Παράλληλα, ήδη προγραμματίζεται νέα τριμερής συνάντηση στην Ιερουσαλήμ στις αρχές Απριλίου, γεγονός που δείχνει ότι οι συζητήσεις μπαίνουν σε κρίσιμη φάση. Αξίζει να σημειωθεί ότι από τον περασμένο Δεκέμβριο το Ισραήλ έχει συνυπογράψει συμφωνία για την ενίσχυση της στρατηγικής ενεργειακής συνεργασίας και συνδεσιμότητας με την Ελλάδα.

Τι έχει γίνει μέχρι σήμερα

Παρά τις διαβεβαιώσεις της ελληνικής Κυβέρνησης ότι θα πραγματοποιηθούν κανονικά οι έρευνες βυθού σε διεθνή ύδατα για την προετοιμασία της πόντισης του καλωδίου, τελικά το γεωπολιτικό εμπόδιο (δηλαδή η στάση της Τουρκίας) αποδείχθηκε μεγαλύτερο απ’ όσο είχε εκτιμηθεί αρχικά. Τις προηγούμενες μέρες, η παρατεταμένη αβεβαιότητα, οδήγησε το Υπουργείο ενέργειας στην απόφαση, ο ΑΔΜΗΕ να σταματήσει την καταβολή πληρωμών προς τη γαλλική Nexans, που κατασκευάζει το καλώδιο στη Νορβηγία και να μην καταβάλει τη δόση που όφειλε να πληρώσει στις 28 Φεβρουαρίου. Ταυτόχρονα, πηγές ανέφεραν ότι πραγματοποιούνται οι άτυπες επαφές με την Τουρκία, σε μια προσπάθεια να πέσουν οι τόνοι και να αποφευχθούν αδιέξοδα, που όπως φαίνεται δεν είχαν αποτέλεσμα. Για να αρθούν τα αδιέξοδα, πλέον η Ελλάδα στρέφεται στο Ισραήλ, αποφασίζοντας να αντιμετωπίσει το έργο ως ένα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και όχι σαν μια ελληνοκυπριακή υπόθεση.

Ενδεικτική των προθέσεων του Ισραήλ και της σημασίας που αποδίδει στο έργο, είναι και η πρόσφατη συνέντευξη του Ισραηλινού πρέσβη στην Αθήνα, Νόαμ Κατζ, στον ιστότοπο Geotrends, όπου επανέλαβε τη δέσμευση των τριών χωρών στην προώθηση της συμφωνίας. Όπως δήλωσε, «το έργο δημιουργεί πραγματική σύνδεση και, σε σύγκριση με άλλες πρωτοβουλίες, είναι πιο κοντά στην υλοποίηση». Η τοποθέτηση αυτή ενισχύει τα σενάρια ότι το Ισραήλ σκοπεύει να παίξει πιο ενεργό ρόλο, κάτι που ίσως επιβεβαιωθεί και με επίσημη δήλωση στήριξης κατά τη διάρκεια της αυριανής συνάντησης.

Υπενθυμίζεται ότι κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα στις 23 Δεκεμβρίου του 2024 ο Ισραηλινός υπουργός Ενέργειας και Υποδομών Ελι Κοέν, είχε δηλώσει ότι «θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να προωθήσουμε την ηλεκτρική διασύνδεση». Τότε μάλιστα σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στην Καθημερινή είχε αναφερθεί και στην προεδρεία Τραμπ, λέγοντας ότι η υλοποίηση των ενεργειακών έργων αποτελεί παγκόσμιο συμφέρον ΗΠΑ, Ευρώπης και Ισραήλ. Ο Ισραηλινός αξιωματούχος είχε σημειώσει επίσης ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος είναι μεγάλος φίλος του Ισραήλ, υποστηρίζοντας ότι η διακυβέρνηση Τραμπ μπορεί να είναι πολύ υποστηρικτική με τους ενεργειακούς στόχους που έχει θέσει το Τελ α Βιβ.

Τότε στις 23/12/2024 Ελι Κοεν και Θεόδωρος Σκυλακάκης είχαν υπογράψει διακυβερνητική συμφωνία για την προώθηση της περιφερειακής ενεργειακής σταθερότητας, καθώς και καινοτόμων ενεργειακών έργων που αφορούν στην Ανατολική Μεσόγειο και ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η στρατηγική συμφωνία με το Ισραήλ περιλάμβανε και τη δημιουργία ενός “πράσινου” διαδρόμου ηλεκτρικής ενέργειας από το Ισραήλ προς την ΕΕ, μέσω της Ελλάδας, το έργο στρατηγικής σημασίας για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».

Την ίδια στιγμή, η Αθήνα προσβλέπει και στη στήριξη της Γαλλίας, δεδομένου ότι ο γαλλικός κολοσσός Nexans έχει εξασφαλίσει τη σύμβαση για την προμήθεια των καλωδίων, ύψους 1,4 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει περίπου το 20% του συνολικού ανεκτέλεστου έργου της εταιρείας, γεγονός που υπογραμμίζει τη σημασία του έργου και για τα γαλλικά συμφέροντα.