Συρία: Σταυροδρόμι συμφερόντων – Αλ Σαρά, Ερντογάν, Κούρδοι, Νετανιάχου και το μέλλον των ρωσικών βάσεων

Καθώς η «μεταβατική» κυβέρνηση του Αχμέντ αλ Σαρά (Τζολάνι ως ισλαμιστής αντάρτης) στη Συρία, με την ευλογία και τη συνεργασία της Τουρκίας, επιβάλλει με το γιαταγάνι και τη συνταγματική διακήρυξη τη θέλησή της στον ταλαιπωρημένο από τον 14ετή εμφύλιο πόλεμο συριακό λαό, προσπαθώντας να ενσωματώσει όλες τις ένοπλες οργανώσεις.

Καθώς η «μεταβατική» κυβέρνηση του Αχμέντ αλ Σαρά (Τζολάνι ως ισλαμιστής αντάρτης) στη Συρία, με την ευλογία και τη συνεργασία της Τουρκίας, επιβάλλει με το γιαταγάνι και τη συνταγματική διακήρυξη τη θέλησή της στον ταλαιπωρημένο από τον 14ετή εμφύλιο πόλεμο συριακό λαό, προσπαθώντας να ενσωματώσει όλες τις ένοπλες οργανώσεις –συμπεριλαμβανομένων των κουρδικών– στον «εθνικό στρατό», παράλληλα δεν έχει σταματήσει το γεωπολιτικό παιχνίδι με επίκεντρο τις ισορροπίες και την επιρροή στη χώρα.

Μπορεί τα διεθνή μέσα ενημέρωσης και η διεθνής κοινότητα να ασχολούνται με τις πρόσφατες σφαγές αμάχων (τουλάχιστον 1.383 έχασαν τη ζωή τους) στις περιοχές των αλαουιτών, της κοινότητας που διαχειριζόταν την εξουσία επί Ασαντ, και να τις παρουσιάζουν ως κηλίδα στην εικόνα της επιστροφής στην «κανονικότητα» που θέλουν να επιβάλουν από κοινού ο Αχμέντ αλ Σαρά και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όμως αυτό είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου στη ρημαγμένη από τον εμφύλιο χώρα.

Το βασικό ερώτημα

Από την αναταραχή που επικράτησε στα δυτικά της Συρίας αναδείχθηκε ένα θέμα που αποτελεί βασικό ερώτημα για τις ισορροπίες στη χώρα: το μέλλον των ρωσικών βάσεων στην Ταρτούς (ναυτική) και τη Χμέιμιμ (αεροπορική). Σύμφωνα με τις αναφορές από την περιοχή, κατά τη διάρκεια του βίαιου ξεσπάσματος από ένοπλες οργανώσεις που συνδέονται με τη νέα κυβέρνηση και την Τουρκία, περισσότεροι από 9.000 αλαουίτες βρήκαν καταφύγιο στις ρωσικές βάσεις. Αυτό, σύμφωνα με τα σχετικά ρεπορτάζ, καταδεικνύει ότι η Μόσχα εξακολουθεί να ελέγχει τις βάσεις, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει ακόμη κάποια επίσημη συμφωνία με τη νέα ηγεσία της χώρας. Αμερικανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν πρόσφατα ότι η Ρωσία έχει ξεκινήσει διαδικασία προσέγγισης με τη μεταβατική κυβέρνηση Αλ Σαρά με στόχο να διατηρήσει τις βάσεις της και για να το πετύχει μετέφερε πρόσφατα στην κεντρική τράπεζα της Συρίας περισσότερα από 23 εκατ. δολάρια. Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα της αμερικανικής εφημερίδας «Wall Street Journal», η Μόσχα τύπωσε χρήμα για να το μεταφέρει στη Συρία και να στηρίξει την κυβέρνηση, καθώς Κατάρ, Σαουδική Αραβία και άλλοι δεν κατέβαλαν, όπως αναμενόταν, τα ποσά βοήθειας που είχαν εγκρίνει για τη Συρία εξαιτίας αμφιβολιών σχετικά με το πώς οι αμερικανικές κυρώσεις κατά της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), της οργάνωσης του νέου προέδρου της χώρας, που συνεχίζουν να βρίσκονται σε ισχύ, θα επηρέαζαν την κίνηση αυτή.

Ταυτόχρονα, δημοσιεύματα ισραηλινών μέσων ενημέρωσης υποστηρίζουν ότι η παραμονή και η λειτουργία των ρωσικών βάσεων στη Συρία εξυπηρετούν τα συμφέροντα του Ισραήλ στην περιοχή. Σύμφωνα με το σχετικό αφήγημα, η παρουσία της Ρωσίας στο συριακό έδαφος αποδυναμώνει κάπως την επιρροή της Τουρκίας στη χώρα και γι’ αυτό η ισραηλινή πλευρά κάνει ό,τι μπορεί για να πείσει τις ΗΠΑ να μην προβάλουν αντιρρήσεις για την παραμονή των ρωσικών βάσεων εκεί.

Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τις εξελίξεις σχετικά με τους Κούρδους στον βορρά και τους Δρούζους στον νότο, επιβεβαιώνουν ότι η Συρία μετά την αλλαγή του καθεστώτος έχει μετατραπεί σε πεδίο ανταγωνισμού κυρίως μεταξύ της Τουρκίας και του Ισραήλ, με τις «μεγαλύτερες» δυνάμεις, τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, να παίζουν ένα παιχνίδι «ουδετερότητας» και διατήρησης των θέσεών τους.

Συμφωνία με τους Κούρδους

Οσον αφορά το βόρειο τμήμα της χώρας, η διοίκηση των Κούρδων της περιοχής (γνωστή ως Ροζάβα) συμφώνησε με την κυβέρνηση Αλ Σαρά να δεχτεί την ενσωμάτωση των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF) στον «εθνικό» στρατό που θέλει να συγκροτήσει η κυβέρνηση, αλλά διαφώνησε με τη συνταγματική διακήρυξη και τη σαρία, ανεβάζοντας το θερμόμετρο. Η συμφωνία αυτή συνέπεσε χρονικά με την έκκληση του φυλακισμένου αρχηγού του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) Αμπντουλάχ Οτσαλάν προς τους Κούρδους να προχωρήσουν σε αφοπλισμό. Οι εξελίξεις αυτές έδωσαν το ελεύθερο στην Τουρκία και τον Ερντογάν να παίξουν τον ρόλο που επιθυμούν, δηλαδή του χωροφύλακα. Ετσι, από τη μια η Τουρκία χαιρετίζει την απόφαση ενσωμάτωσης των SDF στον «εθνικό» στρατό της Συρίας –θα ελέγχεται από τον Αλ Σαρά, που είναι και προστατευόμενος της Αγκυρας– αλλά ταυτόχρονα επιμένει ότι οι Κούρδοι της Συρίας πρέπει να αφοπλιστούν και διατηρεί για τον εαυτό της τη δυνατότητα παρέμβασης κατά των «τρομοκρατών» στη βόρεια Συρία. Το γεγονός ότι οι ΗΠΑ παρά τις εξελίξεις αυτές και τον ρόλο που έπαιξαν στη συμφωνία Κούρδων – Αλ Σαρά δεν έχουν ανακοινώσει αποχώρηση, όπως θέλει η Τουρκία, περιπλέκει κάπως τα πράγματα για την Αγκυρα.

Αντίστοιχα στον νότο, στις περιοχές των Δρούζων που βρίσκονται πέριξ των Υψιπέδων του Γκολάν, το Ισραήλ κάνει ό,τι μπορεί για να ενισχύσει την επιρροή του. Οχι μόνο έχει καταλάβει περιοχές του συριακού εδάφους, τις οποίες –σύμφωνα με σχετικές ανακοινώσεις– δεν θα παραδώσει σύντομα πίσω, αλλά προσπαθεί πλέον να εξαγοράσει τους πληθυσμούς των Δρούζων στην περιοχή με «ανθρωπιστική βοήθεια». Προς επίρρωση των προθέσεών της η κυβέρνηση Νετανιάχου προ ημερών είχε ανακοινώσει ότι οι Δρούζοι της Συρίας θα μπορούν να εισέρχονται και να εργάζονται στα υπό ισραηλινή κατοχή Υψίπεδα του Γκολάν.