GSI: Κρίσιμος μήνας ο Μάρτιος για την ηλεκτρική διασύνδεση με την Κύπρο – Ο κομβικός ρόλος του Ισραήλ

Η χθεσινή συνάντηση στο υπουργείο Ενέργειας του υπουργού, κ. Σταύρου Παπασταύρου, και του Υφυπουργού, αρμόδιου για θέματα ενέργειας, κ. Νίκου Τσάφου με τον Υπουργό Περιφερειακής Συνεργασίας του Ισραήλ, κ. David Amsalem, παρουσία του Πρέσβη του Ισραήλ στην Ελλάδα, Noam Katz, συνδέεται με την στρατηγική συνεργασία των δύο χωρών για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των ενεργειακών προκλήσεων στην ευρύτερη περιοχή της Ν.Α. Μεσογείου.

Με την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ να είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος για τις δύο χώρες, η εμβάθυνση και εντατικοποίηση της συνεργασίας τους κρίνεται καθοριστική.

Η Ελλάδα, άλλωστε, ποντάρει σημαντικά στην διπλωματική βαρύτητα του Ισραήλ και στην πολύ καλή σχέση Νετανιάχου – Τραμπ ώστε ο παράγοντας ΗΠΑ να αμβλύνει τον γεωπολιτικό κίνδυνο που μοχλεύει η Τουρκία, με προφανή στόχο να οδηγήσει το έργο σε ναυάγιο και να διεκδικήσει ρόλο ρυθμιστή για τον εαυτό της στα ενεργειακά της ΝΑ Μεσογείου.

Κρίσιμος (και στρατιωτικά – αμυντικά) θεωρείται, επίσης και ο ρόλος της Γαλλίας, που έχει πολλά να χάσει από ένα πιθανό ναυάγιο του μεγάλου έργου, μια και η γαλλική NEXANS κατασκευάζει το καλώδιο για τον ΑΔΜΗΕ.

Ζωηρό ενδιαφέρον από Ισραήλ

Χθες πάντως στην κρίσιμη συνάντηση της νέας πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Ενέργειας με τους ισραηλινούς προφανώς και συζητήθηκε διεξοδικά το μείζον θέμα του καλωδίου.  Πληροφορίες πάντως έλεγαν στην «Η» πως η ισραηλινή πλευρά επέδειξε ζωηρότατο ενδιαφέρον για την ενεργειακή συνεργασία με την Ελλάδα σε όλα τα επίπεδα. 

Το GSI είναι άλλωστε ένα project για το οποίο το Ισραήλ έχει εκφραστεί πολύ θετικά καθώς είναι η ευκαιρία του να συνδεθεί στην πρίζα των μεγάλων ενεργειακών αγορών της κεντρικής Ευρώπης. 

Γι αυτό και χθες πραγματοποιήθηκαν, στο πλαίσιο των συναντήσεων των δυο υπουργών και συναντήσεις μεταξύ ισραηλινών εταιρειών κολοσσών του ενεργειακού τομέα, από τα λιμάνια, τις υποδομές ως το φυσικό αέριο και τα ύδατα, και τονίστηκε η στρατηγική σημασία της συνεργασίας των δύο χωρών, αλλά και της προώθησης της περιφερειακής ενεργειακής σταθερότητας.

«Είναι πολύ σοβαρό τεχνικά το έργο για το Ισραήλ και μετά από τις πρωτοβουλίες που έχουν ληφθεί (Ελλάδας- Κύπρου Ισραήλ και ΗΠΑ) και για το Ισραήλ είναι ένα σοβαρό γεωπολιτικό ζήτημα και προφανώς και το Ισραήλ συνδράμει στην περαιτέρω προώθηση του έργου αυτού», εξήγησε χθες ο Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μανούσος Μανουσάκης, μιλώντας στο συνέδριο του Κύκλου Ιδεών με τίτλο «Η Ελλάδα Μετά VIIΙ». Ο ίδιος εξέφρασε την βεβαιότητα πως η ελληνική κυβέρνηση «θα προστατέψει τον ΑΔΜΗΕ», εξηγώντας πως «ότι έχει γίνει μέχρι τώρα είναι σε απόλυτη συμφωνία με την ελληνική κυβέρνηση».

Ο ίδιος μάλιστα είπε πως υπάρχει βούληση και γίνονται πολλές προσπάθειες προκειμένου να συνεχιστεί το έργο. 

Παπασταύρου: Καθοριστικός ο ρόλος της ενέργειας

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Σταύρος Παπασταύρου, δήλωσε: «Χαίρομαι ιδιαίτερα που η πρώτη αποστολή που υποδεχόμαστε με τον Υφυπουργό Ενέργειας, Νίκο Τσάφο, στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι από το Ισραήλ, αποτελούμενη από τον Υπουργό Περιφερειακής Συνεργασίας, David Amsalem, και εκπροσώπους από τις σημαντικότερες κρατικές εταιρείες του Ισραήλ.

Η ενέργεια παίζει καθοριστικό ρόλο και στα δύο αυτά επίπεδα. Όπως γνωρίζετε, υπάρχει μια διακυβερνητική συμφωνία που υπογράφηκε από τον προκάτοχό μου, τον κ. Θόδωρο Σκυλακάκη, τον Δεκέμβριο του 2024, και περιλαμβάνει την προώθηση της περιφερειακής ενεργειακής σταθερότητας, καθώς και καινοτόμα ενεργειακά έργα.

Στο πλαίσιο αυτό, χαίρομαι πολύ που είχαμε σήμερα μια πρώτη συνάντηση, έτσι ώστε να διερευνήσουμε συγκεκριμένα έργα τα οποία εντάσσονται σε αυτή τη συνεργασία. Η ανάπτυξη έχει μεγάλη σημασία για την Ελλάδα, γιατί οδηγεί σε περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας, γνωρίζετε εξάλλου ότι έχουμε πια κάτω από 9% ανεργία. Η ενέργεια παίζει πρωταρχικό ρόλο».

David Amsalem: Στρατηγικός ο διάδρομος διασύνδεσης

Από την πλευρά του, ο Υπουργός Περιφερειακής Συνεργασίας του Ισραήλ, κ. David Amsalem, τόνισε ότι είναι υψίστης σημασίας να προωθήσουμε τις σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Ελλάδας σε όλους τους τομείς και να εδραιώσουμε αυτές τις σχέσεις.

«Πιστεύουμε ότι αποτελεί στρατηγικό συμφέρον όλων των χωρών μας να δημιουργηθεί ένας διάδρομος διασύνδεσης μεταξύ Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας και προς την Ευρώπη. Παρατηρούμε τον τελευταίο χρόνο μεγάλη αστάθεια στη Μέση Ανατολή, όμως είμαι απόλυτα πεπεισμένος και πιστεύω ότι μετά τις αλλαγές και μετά την ανάληψη της κυβέρνησης Τραμπ, το Ισραήλ θα διαδραματίσει τον ρόλο του σταθεροποιητή στην περιοχή.

Θεωρούμε πολύ σημαντική την ανάγκη να συνεργαζόμαστε με καλούς φίλους, με την Ελλάδα και την Κύπρο, για να προωθούμε έργα στον τομέα της ενέργειας.

Όταν θα επιστρέψω στο Ισραήλ, θεωρώ ότι είναι αποστολή μου να προωθήσω τα έργα στον τομέα της ενέργειας. Έχουμε συζητήσει και κατά τη διάρκεια άλλης συνάντησης τη χρήση οπτικών ινών και θα προσπαθήσουμε να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να συνδυάσουμε τα πάντα, ώστε να εδραιώσουμε τις σχέσεις μας με την Ελλάδα».

Μανούσος Μανουσάκης: Γίνονται προσπάθειες να συνεχιστεί το έργο

Στην προώθηση αλλά και στις δυσκολίες του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ αναφέρθηκε και ο Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μανούσος Μανουσάκης, στα πλαίσια του συνεδρίου του Κύκλου Ιδεών με τίτλο «Η Ελλάδα Μετά VIIΙ: Η Ευρώπη, η Ελλάδα και ο καταιγισμός των νέων προκλήσεων. Αναζητώντας πλαίσιο αναφοράς».

Όπως είπε, υπάρχει βούληση και γίνονται πολλές προσπάθειες προκειμένου να συνεχιστεί το έργο, και πρότεινε το θέμα να μη συζητείται στη δημόσια σφαίρα με οξύτητα, καθώς είναι σημαντικό εθνικό θέμα για την Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά και για το Ισραήλ. Όπως εξήγησε, το καλώδιο είναι σημαντικό για το Ισραήλ καθώς το σύστημά του δεν είναι διασυνδεδεμένο με άλλα συστήματα και αυτό εν μέσω κλιματικής κρίσης δημιουργεί κατά περιόδους οξύτατα προβλήματα επάρκειας.

«Για το Ισραήλ το έργο αυτό είναι ένα ζήτημα επάρκειας ηλεκτρισμού. Χρειάζεται δηλαδή μια επιπλέον πηγή, ώστε σε περιόδους που έχει έκτακτη μείωση της ενέργειας την οποία μπορεί να διαθέσει για την κατανάλωσή του να έχει εναλλακτική πηγή ενέργειας», εξήγησε ο κ. Μανουσάκης.

Σήμερα έχουν κατασκευαστεί ήδη 160 χλμ καλωδίου, τα οποία είναι έτοιμα προς χρήση και έχουν ολοκληρωθεί εν πολλοίς οι έρευνες βυθού στα χωρικά ύδατα της Ελλάδας και της Κύπρου, γνωστοποίησε ο ίδιος.

Μάλιστα, ο κ. Μανουσάκης προχώρησε σε διευκρινίσεις για τα γεγονότα της Κάσου: «Το πλοίο προχώρησε στα διεθνή ύδατα μετά από άδεια που έλαβε από τις ελληνικές αρχές. Μετέπειτα, και ενώ το πλοίο για αρκετή ώρα έπλεε στα διεθνή ύδατα, εκδόθηκε άδεια από τις τουρκικές αρχές και όχι το αντίθετο, όπως θέλει να παρουσιάζει η Τουρκία».

«Μετά τα γεγονότα, η δική μας αρμοδιότητα δεν ήταν συνολικά η προώθηση του έργου, καθώς το ζήτημα έγινε εθνικό και προφανώς είναι ένα θέμα εξωτερικής πολιτικής που είναι πάνω από τις δικές μας αρμοδιότητες», τόνισε χαρακτηριστικά.

Το GSI είναι ένα θέμα που αφορά την ελληνική κυβέρνηση, κυρίως το ΥΠΕΞ και το ΥΠΕΝ. «Αναμένουμε να δούμε τι θα γίνει και γνωρίζω πως η ελληνική κυβέρνηση εργάζεται εντατικά προκειμένου να προωθηθεί το έργο.

Ξέραμε τι αναλαμβάναμε. Είναι μια προσπάθεια να διασυνδέσουμε το αδερφό μας κράτος με την Ελλάδα και την ΕΕ και να ενισχύσουμε τον γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου

Είμαι βέβαιος πως η ελληνική κυβέρνηση θα προστατέψει τον ΑΔΜΗΕ και ότι έχει γίνει μέχρι τώρα είναι σε απόλυτη συμφωνία με την ελληνική κυβέρνηση».

Όπως εξήγησε ο κ. Μανουσάκης, κάνοντας μια μίνι ιστορική αναδρομή, η Κύπρος είναι η τελευταία χώρα που δεν είναι συνδεδεμένη στο ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρισμού και πρέπει να συνδεθεί για πολλούς λόγους: Πέρα από το πολιτικό ανήκειν, υπάρχει και το θέμα της κοινωνικής ευημερίας, σημείωσε.

Είναι ξεκάθαρα αποδεδειγμένο από τις μελέτες κόστους- οφέλους που έχουν γίνει, ότι το έργο είναι θετικό για τους καταναλωτές ενέργειας της Κύπρου. Το έργο προωθείται ήδη από το 2011, μετά την έκρηξη στο Μαρί που είχε ως αποτέλεσμα ένα πολυήμερο μπλακάουτ στο νησί.

Στη συνέχεια, ο CEO πρόσθεσε: «Ο ΑΔΜΗΕ ξεκίνησε την ενεργή του συμμετοχή το 2021, οπότε και έγινε τεχνικός σύμβουλος του τότε φορέα υλοποίησης, και στη συνέχεια διαπραγματευόταν για την απόκτηση του 25% του έργου. Και στη συνέχεια ανέλαβε φορέας υλοποίησης του έργου από τον Οκτώβριο του 2023.

Γνωρίζαμε ότι δεν θα ήταν «ένας περίπατος στον κήπο», είπε χαρακτηριστικά. «Ξέραμε πολύ καλά ότι η Τουρκία δεν θα μας έδινε συγχαρητήρια για αυτή τη διασύνδεση», συμπλήρωσε.

Διασύνδεση νησιών ΒΑ Αιγαίου

Ο κ. Μανουσάκης αναφέρθηκε και στις διασυνδέσεις εντός Αιγαίου. «Η ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών του ΒΑ Αιγαίου και των Δωδεκανήσων έχει να κάνει με το πολιτικό ανήκειν. Τα νησιά διασυνδεόμενα με τηνηπειρωτική Ελλάδα, εξαρτούν την οικονομική τους βιωσιμότητα περισσότερο με το ενεργειακό σύστημα της ηπειρωτικής χώρας.

Ενώ λοιπόν τα νησιά είναι κοντά στην Τουρκική ηπειρωτική χώρα, είναι σημαντικό για την Ελλάδα να διασφαλιστεί η επιτυχής διασύνδεση των νησιών του ΒΑ Αιγαίου και των Δωδεκανήσων».

Είμαστε σε ένα πολύ ώριμο στάδιο για τα καλωδιακά συστήματα του ΒΑ Αιγαίου και της διασύνδεσης της Κω με τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα – αποκάλυψε ο CEO του ΑΔΜΗΕ – και «το επόμενο διάστημα θα προχωρήσουμε στον διαγωνισμό για τη διασύνδεση συνεχούς ρεύματος ανάμεσα στην ηπειρωτική χώρα και της νήσου Κω».

Ο ΑΔΜΗΕ έχει ήδη διασυνδέσει τις βόρειες Κυκλάδες, ενώ υλοποιούνται δοκιμές της μεγάλης διασύνδεσης της Κρήτης με την Αττική. «Ελπίζω ότι το καλοκαίρι θα είμαστε σε θέση να ρέει ενέργεια από την Αττική προς την Κρήτη και έχουμε διασυνδέσει την Κρήτη με την Πελοπόννησο από το 2021 που συνδράμει ιδιαίτερα στην ενεργειακή ευστάθεια της Κρήτης.

Ωριμάζουμε από κοινού με τον Διαχειριστή της Ιταλίας την Terna την δεύτερη ηλεκτρική διασύνδεση ηλεκτρικού ρεύματος μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας.

Η πρώτη τέθηκε σε λειτουργία το 2000, όμως η ανάπτυξη των ΑΠΕ δίνει τη δυνατότητα για περαιτέρω διακρατικό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας. Φτιάχνουμε τη δεύτερη διασύνδεση (100 MW) που θα τριπλασιάσει το capacity μεταξύ των δύο κρατών.

Την Πέμπτη γίνεται η αίτηση προς την Ευρπωαϊκή Επιτροπή – από κοινού με την Terna- προκειμένου να οριστεί ως ένα έργο κοινού ενδιαφέροντος και στη συνέχεια  θα προχωρήσουμε στις μελετητικές και διαγωνιστικές διαδικασίες», κατέληξε ο κ. Μανουσάκης.

Πηγή: pagenews.gr