Η Τουρκία ενισχύει το ρόλο της στη Συρία και επικρίνει το Ιράν

Καθώς η Συρία αντιμετώπιζε βίαιες συγκρούσεις μεταξύ σουνιτικών ένοπλων φατριών και της μειονότητας των Αλαουιτών, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι αυτόν τον μήνα, η πλειονότητα των οποίων είναι άμαχοι Αλαουίτες, η Τουρκία προχώρησε σε αύξηση της υποστήριξής της προς τη νέα κυβέρνηση της Συρίας, διαμορφώνοντας την αναταραχή ως προϊόν “ξένης παρέμβασης”.

Υποπτευόμενη ότι το Ιράν και το Ισραήλ έπαιξαν ρόλο στην υποδαύλιση της σύγκρουσης, η Άγκυρα ενέτεινε την πολιτική, στρατιωτική και πληροφοριακή της δέσμευση για τη σταθεροποίηση της Συρίας υπό την ηγεσία του προσωρινού προέδρου Αχμέντ αλ-Σαράα. Την περασμένη Πέμπτη, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ και ο επικεφαλής των εθνικών μυστικών υπηρεσιών Ιμπραήμ Καλίν πραγματοποίησαν αιφνιδιαστική επίσκεψη στη Δαμασκό.

«Πρόκειται για μια ιστορική ευθύνη για εμάς», δήλωσε ο Φιντάν στην TV100 την Παρασκευή μετά την επίσκεψη. «Είναι σημαντικό να παρέχουμε στη Συρία όλη την απαραίτητη υποστήριξη με επαγγελματικό τρόπο».

Η Τουρκία πλαισίωσε τις συγκρούσεις της 6ης-10ης Μαρτίου ως μια προσπάθεια του Ιράν και του Ισραήλ να αποδυναμώσουν την κυβέρνηση Σαράα, αλλά δεν έχει παράσχει στοιχεία που να εμπλέκουν οποιαδήποτε από τις δύο χώρες. 

Τούρκοι αξιωματούχοι επέρριψαν την ευθύνη τόσο για τις συγκρούσεις όσο και για «μια εκστρατεία στα μέσα ενημέρωσης» κατά της κυβέρνησης του Σαράα στο Ιράν και το Ισραήλ. 

Φιλοκυβερνητικές τουρκικές εφημερίδες εικάζουν ότι και οι δύο χώρες προσπάθησαν να αποσταθεροποιήσουν τη νέα κυβέρνηση. 

“Τόσο το Ισραήλ όσο και το Ιράν προσπαθούν να προκαλέσουν προβλήματα στη Συρία”, έγραψε ο Αμπντουλκαντίρ Σελβί, φιλοκυβερνητικός αρθρογράφος της Hurriyet.

Οι υπερασπιστές της κυβέρνησης Σαράα επεσήμαναν ότι πολλοί αντάρτες είχαν λάβει προηγουμένως αμνηστία από την κυβέρνησή του, αλλά πήραν ξανά τα όπλα, υποτίθεται για να σπείρουν το χάος. Εν τω μεταξύ, η διεθνής κοινότητα κατηγόρησε τη Δαμασκό ότι απέτυχε να αποτρέψει τις επιθέσεις εναντίον της μειονότητας των Αλαουιτών. Ο Σαράα υποσχέθηκε να λογοδοτήσει για οποιεσδήποτε κυβερνητικές δυνάμεις που θα βλάψουν αμάχους.

Ο Ομέρ Οζκιζίλτσικ, ειδικός σε θέματα Συρίας και συνεργάτης του Syria Project στο Atlantic Council, δήλωσε ότι η αντίδραση της Άγκυρας ήταν να ενισχύσει το ρόλο της, και παράλληλα να αυξήσει την πίεση στο Ιράν.

“Ως απάντηση στον αποσταθεροποιητικό ρόλο του Ιράν στη Συρία, η Τουρκία αυξάνει την υποστήριξη προς τη συριακή κυβέρνηση, ενώ παράλληλα εντείνει τη διπλωματική πίεση προς την Τεχεράνη”, δήλωσε ο Οζκιζίλτσικ στο Al-Monitor.

Οι τουρκικές αρχές συνέλαβαν πέντε άτομα ύποπτα για κατασκοπεία υπέρ του Ιράν, σηματοδοτώντας μια σπάνια δημοσιοποιημένη επιχείρηση αντικατασκοπείας.

Οι στρατηγικές κινήσεις της Τουρκίας στη Συρία

Ενώ η Τουρκία επικρίνει συχνά το Ισραήλ, η δημόσια επίπληξή της στο Ιράν ήταν σπάνια. Ωστόσο, στα τέλη Φεβρουαρίου, ο Φιντάν επέκρινε την Τεχεράνη για την ευθυγράμμιση με τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις μετά την πτώση του Άσαντ. 

«Δεν νομίζω ότι θα ήταν η σωστή πολιτική», δήλωσε ο Φιντάν απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με μια πιθανή συμμαχία μεταξύ της Τεχεράνης και των SDF. «Αν δεν θέλετε να λιθοβολούν τα παράθυρά σας, τότε δεν θα πρέπει να λιθοβολούν τα παράθυρα κάποιου άλλου».

Η εστίαση της Άγκυρας είναι διττή: καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους και περιθωριοποίηση των SDF, τις οποίες η Τουρκία εξισώνει με το παράνομο Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK). Στο πλαίσιο των προσπαθειών της κατά του ISIS, ο Φιντάν είχε συνομιλίες με αξιωματούχους από το Ιράκ, την Ιορδανία, τον Λίβανο και τη Συρία, τονίζοντας την ανάγκη να αποτραπεί η ανάκτηση εδάφους από το ISIS – ένα σενάριο που θα μπορούσε να παρατείνει την ξένη στρατιωτική παρουσία στη Συρία.

«Είναι εξαιρετικά σημαντικό να μην επανεμφανιστεί το ISIS στη Συρία και το Ιράκ. Πραγματοποιήσαμε σχετικές συζητήσεις στη Δαμασκό”, σημείωσε ο Φιντάν.

Προοπτικές συμφιλίωσης

Εν μέσω της αυξημένης εμπλοκής της Άγκυρας, μια συμφωνία μεταξύ της διοίκησης του Σαράα και των SDF υπό κουρδική ηγεσία θα μπορούσε να σηματοδοτήσει ένα σημείο καμπής. Η συμφωνία προβλέπει την ενσωμάτωση των SDF στους κρατικούς θεσμούς, τη μεταβίβαση του ελέγχου των συνόρων και των υποδομών στην εθνική κυβέρνηση και την παραχώρηση κουρδικών δικαιωμάτων.

Ο Ομέρ Ονχόν, πρώην πρέσβης της Τουρκίας στη Συρία, εξέφρασε αισιοδοξία για αυτή την αλλαγή, σημειώνοντας παράλληλες συνταγματικές μεταρρυθμίσεις και στις δύο χώρες.

«Η ελπίδα έχει ανθίσει», έγραψε ο Ονχόν στο Yetkin Report, τονίζοντας ότι η συμφωνία θα μπορούσε να βοηθήσει στην επίλυση των εθνοτικών και θρησκευτικών διαιρέσεων της Συρίας.

Η εμπλοκή της Τουρκίας στη Συρία εκτείνεται πέρα από τη στρατιωτική συνεργασία. Η κυβέρνηση προωθεί επίσης τις εγχώριες ειρηνευτικές προσπάθειες, με το κουρδικό κόμμα DEM της Τουρκίας να συμμετέχει σε συνομιλίες με την Άγκυρα. Οι προσπάθειες αυτές οδήγησαν πρόσφατα σε έκκληση του ηγέτη του PKK Αμπντουλάχ Οτσαλάν για αφοπλισμό της ομάδας.

Σκεπτικισμός και προκλήσεις

Παρά την αισιοδοξία, ορισμένοι αναλυτές προειδοποιούν κατά των πρόωρων προσδοκιών. Ο Αϊχάν Ντογκανέρ, αναλυτής της δεξαμενής σκέψης EDAM με έδρα την Κωνσταντινούπολη, προειδοποίησε ότι οι πρόσφατες συγκρούσεις δείχνουν ότι οι βαθιές θρησκευτικές διαιρέσεις της Συρίας παραμένουν άλυτες.

«Η κατάσταση της Συρίας θυμίζει το Ιράκ μετά το 2003 – οι αρχικές ελπίδες για σταθερότητα δίνουν τη θέση τους σε παρατεταμένες συγκρούσεις», δήλωσε ο Ντογκανέρ στο Al-Monitor.

Μια σημαντική ανησυχία είναι η παρουσία ξένων τζιχαντιστών εντός της Hayat Tahrir al-Sham, συμπεριλαμβανομένων Τσετσένων, Ουιγούρων, Τατζίκων και Ουζμπέκων, γεγονός που περιπλέκει την πολιτική νομιμοποίηση της ομάδας. Τα στοιχεία αυτά συμμετείχαν στις θρησκευτικές συγκρούσεις και στη δολοφονία αλαουιτών, σύμφωνα με βίντεο που εμφανίστηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. 

Παρόλο που η Τουρκία έχει αποφύγει μέχρι στιγμής να ασχοληθεί άμεσα με την παρουσία ξένων τζιχαντιστών στη Συρία, είναι γνωστό ότι η Άγκυρα παίζει ενεργό ρόλο στην αναδιαμόρφωση της εικόνας του Σαράα, από πρώην τζιχαντιστή σε κάποιον που κάνει συμφιλιωτική προσέγγιση προς τους χριστιανούς και τους αλαουίτες στη Συρία.

«Οι συμβουλές της Τουρκίας ήταν οι ίδιες από την αρχή», δήλωσε ο Φιντάν την περασμένη Παρασκευή. «Μιλάμε για μια κατανόηση όπου μια χώρα αντιμετωπίζει όλους τους πολίτες της ισότιμα στο πλαίσιο της συνταγματικής ιθαγένειας και η αρχή είναι οι κοινωνικές ομάδες να αγκαλιάζουν η μία την άλλη». 

Αναγνωρίζοντας αυτές τις προκλήσεις, ο Σαράα φέρεται να διαπραγματεύεται με τους ηγέτες των Δρούζων για την ενσωμάτωση των ένοπλων ομάδων τους στο νέο κράτος, διευρύνοντας ενδεχομένως τη βάση της κυβέρνησής του.

Για την Τουρκία, ο απώτερος στόχος είναι η διασφάλιση των νότιων συνόρων της, ενώ παράλληλα διασφαλίζεται ότι η μετάβαση της Συρίας στη σταθερότητα ευθυγραμμίζεται με τα συμφέροντα ασφαλείας της Άγκυρας. Το κατά πόσον η εντατικοποιημένη εμπλοκή της θα πετύχει μένει να φανεί.

Πηγή: pagenews.gr