Ο στόχος του Νετανιάχου για τη Γάζα: Πίεση στη Χαμάς ή πολιτική επιβίωση;

Τα πυρά από τις πύλες της κόλασης που ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απειλούσε εδώ και καιρό να εξαπολύσει στη Χαμάς συνέβησαν τα ξημερώματα της Τρίτης, με έναν μαζικό αιφνιδιαστικό ισραηλινό βομβαρδισμό της Λωρίδας της Γάζας που έθεσε ουσιαστικά τέρμα στη δίμηνη εκεχειρία μεταξύ των πλευρών.

Όπως αναφέρει το al monitor, η κυβέρνηση Τραμπ ενέκρινε εκ των προτέρων την απόφαση.

Τα μαχητικά αεροσκάφη και οι ναυτικές κανονιοφόροι που έριξαν κυρίως στο νότιο τμήμα του θύλακα στόχευσαν αξιωματούχους μεσαίου επιπέδου της Χαμάς και διοικητές ένοπλων πολιτοφυλακών, καθώς και αποθήκες όπλων και πυρομαχικών. Το παλαιστινιακό υπουργείο Υγείας που διοικείται από τη Χαμάς ανέφερε περισσότερους από 400 νεκρούς, μεταξύ των οποίων και παιδιά.

Το Ισραήλ εξήγησε ότι η απόφασή του να εξαπολύσει τις επιθέσεις αποσκοπούσε στο να αναγκάσει τη Χαμάς να απελευθερώσει τους ομήρους που εξακολουθεί να κρατά στη Γάζα, αφού οι διαπραγματεύσεις με τη μεσολάβηση της ομάδας επί εβδομάδες δεν απέδωσαν αποτελέσματα. Οι επιθέσεις σχεδιάστηκαν επίσης για να ματαιώσουν αυτό που το Ισραήλ θεωρεί ως αυξανόμενες ενδείξεις ότι η Χαμάς επανεξοπλίζει και ενισχύει τις δυνάμεις της, κάτι που επέτρεψε η κατάπαυση του πυρός της 19ης Ιανουαρίου. Ισραηλινοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Άμυνας Ισραήλ Κατζ, λένε ότι οι πρόσφατες ενδείξεις περιλαμβάνουν σχέδια της Χαμάς να πλήξει ισραηλινούς στρατιώτες και κατοίκους των συνοριακών κοινοτήτων της Γάζας, ορισμένοι από τους οποίους επέστρεψαν στα σπίτια τους τους τελευταίους μήνες αφού αναγκάστηκαν να διαφύγουν από την εισβολή της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.

Δεν είναι σαφές αν το Ισραήλ σκοπεύει να ακολουθήσει τους βομβαρδισμούς με χερσαία επίθεση ή αν τα πλήγματα είχαν σκοπό να πιέσουν τη Χαμάς να κάνει παραχωρήσεις στο λεγόμενο σχέδιο Γουίτκοφ. Το σχέδιο, που πήρε το όνομά του από τον προεδρικό απεσταλμένο των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ, προβλέπει τη συνέχιση της κλιμακωτής απελευθέρωσης ισραηλινών ομήρων, παρόμοια με αυτές που πραγματοποιήθηκαν μετά την κατάπαυση του πυρός, χωρίς να απαιτείται από το Ισραήλ να δεσμευτεί για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα.

Η άμεση αντίδραση στα χτυπήματα σημειώθηκε στην εσωτερική πολιτική σκηνή, με τον ακροδεξιό βουλευτή της Κνεσέτ Ιταμάρ Μπεν-Γκβίρ να ανακοινώνει το πρωί της Τρίτης ότι ο ίδιος και οι έξι εκπρόσωποι της Εβραϊκής Δύναμης επανεντάσσονται στην κυβέρνηση. Ο Μπεν-Γκβίρ, ο οποίος διετέλεσε υπουργός εθνικής ασφάλειας, αποχώρησε τον Ιανουάριο για να διαμαρτυρηθεί για την απροθυμία της κυβέρνησης να ανανεώσει τον 16μηνο πόλεμο με τη Χαμάς. Η απόφασή του θα εξασφαλίσει στον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου την πλειοψηφία της Κνέσετ που χρειάζεται για την ψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού. Αν δεν επιτευχθεί η έγκριση της Κνέσετ έως τις 31 Μαρτίου, η κυβέρνηση θα πέσει και θα απαιτηθούν εκλογές.

Οι μηχανορραφίες του Νετανιάχου έσωσαν προς το παρόν την πολιτική του καριέρα, αλλά έθεσαν επίσης σε σοβαρό κίνδυνο τις ζωές των περίπου 20 έως 24 εν ζωή Ισραηλινών ομήρων που κρατούνται σε σήραγγες της Χαμάς. “Είμαστε τρομοκρατημένοι, οργισμένοι και φοβισμένοι από την εσκεμμένη συντριβή της διαδικασίας επιστροφής των αγαπημένων μας προσώπων από την τρομερή αιχμαλωσία της Χαμάς”, δήλωσε το Φόρουμ Οικογενειών Ομήρων και Αγνοουμένων μετά τις επιθέσεις, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι “επέλεξε να εγκαταλείψει τις ζωές των ομήρων”.

Πράγματι, ο Νετανιάχου και η κυβέρνησή του παραβιάζουν τη σταδιακή εκεχειρία της 19ης Ιανουαρίου με τη Χαμάς, αφού αρνήθηκαν να ξεκινήσουν συνομιλίες για το δεύτερο στάδιο της συμφωνίας, το οποίο θα συνεπαγόταν μόνιμη κατάπαυση του πυρός. Το Ισραήλ, σε συντονισμό με τον Γουίτκοφ, πρότεινε αντ’ αυτού την παράταση της πρώτης φάσης -κατά την οποία απελευθερώθηκαν 33 ζωντανοί και νεκροί όμηροι- εξασφαλίζοντας πρόσθετες απελευθερώσεις ομήρων και την απελευθέρωση περισσότερων Παλαιστίνιων κρατουμένων με αντάλλαγμα την παράταση της κατάπαυσης του πυρός.

Η Χαμάς απέρριψε αυτή την ενδιάμεση λύση, επιμένοντας στην εξασφάλιση ενός διεθνώς εγγυημένου τέλους του πολέμου στο πλαίσιο των προσπαθειών της να κηρύξει τη νίκη. Το Ισραήλ αρνείται να επιτρέψει στην οργάνωση να παραμείνει επικεφαλής της Γάζας, αλλά έχει απορρίψει όλες τις προτάσεις τον τελευταίο χρόνο για την εγκατάσταση μιας εναλλακτικής λύσης.

Απόλυση του επικεφαλής της Shin Bet

Αυτό το αδιέξοδο έχει παίξει στα χέρια του Νετανιάχου, καθώς προχωράει με τα σχέδιά του να αναδιαμορφωθεί στο καλούπι του Τραμπ. Αυτή την εβδομάδα, δημιούργησε δημόσια θύελλα ανακοινώνοντας τα σχέδιά του να απολύσει τον διευθυντή της υπηρεσίας ασφαλείας Shin Bet, Ρόνεν Μπαρ, κατηγορώντας τον για απιστία. Ο πρωθυπουργός έχει ήδη ανακοινώσει την πρόθεσή του να απολύσει τον γενικό εισαγγελέα Γκάλι Μπαχαράβ-Μιάρα.

Ο Μπεν-Γβιρ έχει πιέσει για τις δύο απολύσεις, αλλά ο Νετανιάχου ενδέχεται να αντιμετωπίσει σύγκρουση συμφερόντων, καθώς ο γενικός εισαγγελέας, ο οποίος επιβλέπει επίσης την κρατική εισαγγελία, ηγείται της υπόθεσης διαφθοράς εναντίον του. Ο Μπαρ, από την πλευρά του, ασχολείται με τη διερεύνηση των ισχυρισμών ότι αρκετοί συνεργάτες του Νετανιάχου φέρονται να έλαβαν μίζες από την κυβέρνηση του Κατάρ με αντάλλαγμα να βοηθήσουν τη Ντόχα να βελτιώσει τη δημόσια εικόνα της στο Ισραήλ. Οι ηγέτες της αντιπολίτευσης κατηγόρησαν τον Νετανιάχου ότι στοχοποιεί τον Μπαρ προκειμένου να υπονομεύσει αυτή την εξαιρετικά ευαίσθητη έρευνα. Τα τελευταία 24ωρα κατατέθηκαν αρκετές αιτήσεις κατά της σχεδιαζόμενης απόλυσης του Μπαρ στο ανώτατο δικαστήριο της χώρας, το οποίο βρίσκεται επίσης στο στόχαστρο της εκστρατείας του Νετανιάχου για την αποδυνάμωση του δικαστικού σώματος της χώρας.

Ο Νετανιάχου, όπως φαίνεται, ζηλεύει τον Τραμπ, και τους αξιωματούχους των υπηρεσιών επιβολής του νόμου. Αλλά σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ είναι μια εύθραυστη δημοκρατία χωρίς τους ελέγχους και τις ισορροπίες που κατοχυρώνονται στο Σύνταγμα των ΗΠΑ. Δεν διαθέτει επίσημο σύνταγμα, ο πρωθυπουργός δεν περιορίζεται από όρια θητείας και το μονοθάλαμο του νομοθετικού σώματος εμποδίζει την αποτελεσματική εποπτεία των εκπροσώπων του λαού.

Από τότε που ανέλαβε εκ νέου την εξουσία τον Δεκέμβριο του 2022 μετά από 18 μήνες στην αντιπολίτευση, ο Νετανιάχου έχει εδραιώσει την εξουσία του στην εκτελεστική και τη νομοθετική εξουσία και στοχεύει στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Οι συμμετέχοντες σε πρόσφατη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου που συγκλήθηκε για να συζητήσει θέματα ασφαλείας και τη συμφωνία ομηρίας λένε ότι ο Νετανιάχου, που επέστρεψε από την επίσκεψή του στις ΗΠΑ τον περασμένο μήνα, εξήρε τα κατορθώματα του Τραμπ, λέγοντας στους υπουργούς του και στους κορυφαίους αξιωματούχους ασφαλείας ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ απολύει όποιον θεωρεί μη πιστό. Σύμφωνα με το Μαρίβ, ο Νετανιάχου είπε ότι ο Τραμπ περιβάλλεται μόνο από ανθρώπους που είναι προσωπικά πιστοί σε αυτόν και καθαρίζει σε μεγάλο βαθμό το βαθύ κράτος.

Διπλωματικές πηγές λένε ότι ο Νετανιάχου υπολογίζει στο γεγονός ότι η ισχυρή δημόσια διαμαρτυρία που ανέστειλε την εκστρατεία του για τη δικαστική αναθεώρηση το 2023, πριν από τη σφαγή της Χαμάς, είναι πολύ εξαντλημένη από τους 16 μήνες πολέμου και την προοπτική ανανέωσής του για να τον αντιμετωπίσει. Οι Ισραηλινοί είναι πράγματι κουρασμένοι. Πολλοί έχουν κληθεί για 200 ή και 300 ημέρες στρατιωτικής εφεδρείας στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Η δεινή θέση των ομήρων και η απόγνωση των οικογενειών τους έχουν επίσης εξασθενήσει το ηθικό της κοινής γνώμης.

Η απόφαση να απολυθεί ο Μπαρ φαίνεται να έχει ενεργοποιήσει σε κάποιο βαθμό το κίνημα διαμαρτυρίας. Οι κυνικοί υποστηρίζουν ότι αυτή η επαπειλούμενη αναζωπύρωση μπορεί να έπαιξε ρόλο στην απόφαση του Νετανιάχου να ανανεώσει τους βομβαρδισμούς στη Γάζα. Ο Νετανιάχου σίγουρα γνωρίζει ότι όταν τα κανόνια βρυχώνται, οι διαδηλωτές μένουν σπίτι τους. Μπορεί να σκέφτεται ότι τα κανόνια που έχει εξαπολύσει, με την ευλογία του Τραμπ, θα μπορούσαν να φιμώσουν τις διαφωνίες καθώς και να αναγκάσουν τη Χαμάς σε παραχωρήσεις. Όπως και να έχει, κερδίζει – προς το παρόν.

Πηγή: Pagenews.gr