Ερντογάν: Με συνταγή Πούτιν απέναντι στον Ιμάμογλου

Σφοδρή είναι η κριτική που ασκεί το περιοδικό Foreign Affairs στον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με αφορμή του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου την οποία χαρακτηρίζει ως «αυθάδη πράξη πολιτικής καταστολής».

Συγκεκριμένα ,στο άρθρο με τίτλο «η Τουρκία είναι τώρα δικτατορία» το αμερικανικό περιοδικό σημειώνει ότι το σχέδιο του Τούρκου προέδρου για να βγάλει τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης από το παιχνίδι ήταν «υπολογισμένο και εμπεριστατωμένο», αφού της σύλληψής του με κατηγορίες περί διαφθοράς και τρομοκρατίας είχε προηγηθεί η ανάκληση του πτυχίου του από το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης – απόφαση που αν επικυρωθεί θα θέσει εκτός προεδρικής κούρσας τον Ιμάμογλου, ενώ οι κατηγορίες που αντιμετωπίζει ο Ιμάμογλου μπορούν να του στοιχίσουν και τον δημαρχιακό θώκο της οικονομικής πρωτεύουσας της Τουρκίας.

Όπως αναφέρει η συντάκτρια του άρθρου, Γκιονούλ Τολ, ανώτερη συνεργάτιδα του Think Tank «Μiddle East Institute», που εδρεύει στην Ουάσιγκτον, ο Ερντογάν εδώ και χρόνια παραμέριζε δυνητικά επικίνδυνους αντιπάλους και χειραγωγούσε τους κρατικούς θεσμούς για να εξασφαλίσει εκλογικά πλεονεκτήματα για το κόμμα του, αλλά μέχρι τώρα η αντιπολίτευση μπορούσε να κατεβάζει υποψήφιους που θα τον αμφισβητούσαν. Αλλά με την επιχείριση εξουδετέρωσης του Ιμάμογλου, στο πρόσωπο του οποίου το CHP έβλεπε τον άνθρωπο που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει στα ίσα τον Ερντογάν, «η κυβέρνηση έχει ξεπεράσει τη γραμμή που χωρίζει το αυταρχικό σύστημα της Τουρκίας από μια πλήρη αυτοκρατορία ρωσικού τύπου, όπου ο πρόεδρος επιλέγει τους αντιπάλους του και οι εκλογές είναι καθαρά για το θεαθήναι».

Η πορεία του Ερντογάν προς την μονοκρατορία

Από το 2003 κρατά στα χέρια του τις τύχες της Τουρκίας -πρώτα ως πρωθυπουργός και εν συνεχεία ως πρόεδρος – ο Ερντογάν έχει διαλύσει τους δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας εδραιώνοντας τον έλεγχό του σε ένα σύστημα μονοκρατορίας.

Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, που ο Ερντογάν συνέδεσε με τους Γκιουλενιστές, έθεσε υπό την εξουσία του το δικαστικό σώμα αντικαθιστώντας χιλιάδες δικαστές με δικούς του ανθρώπους, που επικυρώνουν τις κινήσεις του για καταστολή των αντιφρονούντων, φιμώνοντας τα ΜΜΕ -πλέον άνω του 90% ανήκουν σε φιλοκυβερνητικές επιχειρήσεις – και φυλακίζοντας ανεξάρτητους δημοσιογράφους.

Επίφαση δημοκρατίας

Αν και διεξάγονται εκλογές στην Τουρκία, το σύστημα λειτουργεί με μια επίφαση δημοκρατίας, που ευνοεί το AKP. Αντιπολιτευόμενα κόμματα είναι μεν ενεργά, ενίοτε δε υποψήφιοί τους επικρατούν σε αναμετρήσεις, αλλά η κυβέρνηση Ερντογάν ελέγχει το δικαστικό σώμα, φιμώνει τα ανεξάρτητα ΜΜΕ και χρησιμοποιεί τους κρατικούς θεσμούς ως όπλο για να αποδυναμώσει τους αντιπάλους.

Μολαταύτα η κυριαρχία του Ερντογάν παραμένει ευάλωτη στο βαθμό που υποψήφιοι της αντιπολίτευσης μπορούν να την αμφισβητήσουν στις κάλπες. Συνήθως κερδίζει με μικρή διαφορά, όπως στις προεδρικές εκλογές του 2023 όπου επικράτησε του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου αποσπώντας ποσοστό 52%. Ενίοτε έχει καταφύγει και σε πιο ακραία μέτρα για να διασφαλίσει το προβάδισμα του ίδιου και του κόμματός του, όπως στις δημοτικές εκλογές του 2019 στην Κωνσταντινούπολη, όπου αμφισβήτησε τη νίκη του Ιμάμογλου και οι Αρχές ακύρωσαν το αποτέλεσμα και διέταξαν επανάληψη των εκλογών- για να επικρατήσει εκ νέου ο υποψήφιος του CHP.

Ωστόσο, όπως σημειώνει το άρθρο του Foreign Affairs, η πιο επικίνδυνη τακτική του Ερντογάν είναι να στέλνει στη φυλακή τους ισχυρότερους αντιπάλους του, όπως ο χαρισματικός πρώην συμπρόεδρος του απαγορευμένου από τις τουρκικές Αρχές φιλοκουρδικού Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP) Σελαχατίν Ντεμιρτάς, ο οποίος από το 2016 παραμένει φυλακισμένος. Και ο Ιμάμογλου είχε καταδικαστεί σε φυλάκιση το 2022 κατηγορούμενος για προσβολή εκλογικών αξιωματούχων, αλλά η υπόθεση εκκρεμεί στο εφετείο.

Άμεση απειλή για τον Ερντογάν ο Ιμάμογλου

Τον τελευταίο χρόνο ο Ερντογάν απομάκρυνε αρκετούς εκλεγμένους δημάρχους που ανήκουν σε κόμματα της αντιπολίτευσης και τους αντικατέστησε με διορισμένους από την κυβέρνησή του, ενώ στο σταυρόνημα των εισαγγελέων έχουν μπει δημοσιογράφοι, πολιτικοί, ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ακόμη και ο κορυφαίος επιχειρηματικός όμιλος της Τουρκίας.

«Αλλά η σύλληψη του Ιμάμογλου συνιστά σημαντική κλιμάκωση», αναφέρει το άρθρο, αφού οι κατηγορίες που αντιμετωπίζει ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης, διαφθορά και συνδρομή τρομοκρατικής ομάδας (PKK) είναι πολύ πιο σοβαρές και επομένως έχουν πολύ μεγαλύτερες συνέπειες από τις κατηγορίες στην εκκρεμή υπόθεσή του το 2022. Και σε αντίθεση με τον Ντεμιρτάς, ο οποίος ήταν μεν δημοφιλής αλλά παρέμενε υποψήφιος ενός τρίτου κόμματος, ο Ιμάμογλου αποτελεί άμεση απειλή για την προεδρία του Ερντογάν.

Ο Ερντογάν αντιγράφει τον Πούτιν

Για την συντάκτρια του άρθρου προκειμένου να φθάσει στον στόχο του, δηλαδή την παραμονή του στην προεδρία, ο Ερντογάν ακολουθεί τα βήματα του Βλαντίμιρ Πούτιν. Στα πρώτα χρόνια της εξουσίας του η Ρωσία δεν ήταν το αυστηρά ελεγχόμενο απολυταρχικό καθεστώς που είναι σήμερα, η οικονομία της ευημερούσε και ο Πούτιν ήταν όντως δημοφιλής και ανεχόταν κάποιες αντιπολιτευόμενες φωνές.

Αλλά όταν σταμάτησε η ανάπτυξη της ρωσικής οικονομίας στον απόηχο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008 και ξέσπασαν αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, ο Πούτιν απάντησε με μέτρα καταστολής. Το 2020 εδραίωσε τον έλεγχό του με τροποποιήσεις του Συντάγματος, που του επιτρέπουν να παραμένει στο τιμόνι της Ρωσίας μέχρι το 2036, ενώ το καθεστώς του ενέτεινε τις συλλήψεις και τη φίμωση αντιφρονούντων, όπως του Αλεξέι Ναβάλνι.

Οι εκλογές στη Ρωσία είναι εικονικές, αφού αποκλείονται όλοι όσοι θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν τον Πούτιν και επιτρέπεται η συμμετοχή σε ελάχιστους προσεκτικά επιλεγμένους για να συντηρείται η ψευδαίσθηση του ανταγωνισμού.

Κι όπως στην περίπτωση του Ρώσου προέδρου ο Ερντογάν ενέτεινε την καταστολή καθώς υποχωρούσε η δημοτικότητά του, ειδικά στις τάξεις των νέων, πολλοί εκ των οποίων απογοητευμένοι από τις αυταρχικές πολιτικές του, σκέφτονται να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό.

Πηγή: Pagenews.gr