Την κατάσχεση δεσμευμένων κεφαλαίων της Ρωσίας εξετάζει η Ευρώπη

Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο έχει αλλάξει εντελώς τη στάση της Αμερικής όσον αφορά τη στήριξη της Ουκρανίας, αναγκάζοντας την ΕΕ να εξετάσει ακόμη και την κατάσχεση των δεσμευμένων κεφαλαίων της Ρωσίας για να υποστηριχθεί η Ουκρανία.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ενώνουν τις δυνάμεις τους, αναφέρει το businessdaily.gr, για να στηρίξουν την Ουκρανία εν μέσω της φθίνουσας υποστήριξης των ΗΠΑ. Ένας από τους μηχανισμούς που έχει στη διάθεσή της η Ευρώπη για να καλύψει το έλλειμμα της αμερικανικής υποστήριξης είναι η πλήρης κατάσχεση των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που κατέχονται στην Ευρώπη

Η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας διαθέτει συναλλαγματικά αποθέματα δισεκατομμυρίων δολαρίων. Περίπου 300 δισ. ευρώ από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία δεσμεύτηκαν στη Δύση μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022. Περίπου 210 δισ. ευρώ από αυτά τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία βρίσκονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τα περισσότερα βρίσκονται στο Βέλγιο, κυρίως στο αποθετήριο Euroclear, όπου είναι τοποθετημένα 183 δισεκατομμύρια ευρώ. Δεδομένου ότι ένα μεγάλο μέρος των ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων βρίσκεται σε ευρωπαϊκό έδαφος, είναι προνόμιο των ευρωπαϊκών κρατών να παγώσουν αλλά και να κατασχέσουν αυτά τα περιουσιακά στοιχεία.

Υπήρξε μεγάλη συζήτηση κατά τη διάρκεια του πολέμου σχετικά με το αν αυτά τα περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη στήριξη της Ουκρανίας. Τον Ιούνιο του 2024, οι G7 συμφώνησαν κατ’ αρχήν να εκδώσουν δάνεια ύψους 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Ουκρανία, τα οποία θα καλύπτονταν από τα κέρδη που θα προέκυπταν από περίπου 300 δισεκατομμύρια ευρώ δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.

Έκτοτε τα ευρωπαϊκά κράτη απέφυγαν να επιδιώξουν την πλήρη κατάσχεση των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων λόγω ανησυχιών για νομικές και οικονομικές επιπτώσεις. Η πρόσφατη κλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ της Ένωσης και των ΗΠΑ οδήγησε την ΕΕ να διερευνήσει πιο επιθετική δράση. Η ιδέα θα ήταν μια Διεθνής Επιτροπή Διεκδικήσεων που δεν έχει ακόμη συσταθεί να απαιτήσει αποζημιώσεις από τη Ρωσία και, αν η Ρωσία δεν τις προσφέρει, να κατασχεθούν τα περιουσιακά στοιχεία της.

Αρκετά στελέχη της ΕΕ έχουν εκφράσει την υποστήριξή τους στην πλήρη κατάσχεση, μεταξύ των οποίων η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής Κάγια Κάλλας και ο επίτροπος για την οικονομία Βάλντις Ντομπρόβσκις. 

Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ διχάζονται σχετικά με το εάν και πώς θα δημευθούν αυτά τα χρήματα για να στηρίξουν την Ουκρανία, ενώ ήδη υπάρχουν τόκοι ύψους 1,5 δισ. ευρώ που προέρχονται από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία.

Ορισμένες χώρες μέλη, όπως η Γαλλία και το Βέλγιο, πιστεύουν ότι η κατάσχεση αυτών των περιουσιακών στοιχείων θα ήταν παράνομη και ως εκ τούτου ζητούν οι κινήσεις της ΕΕ να είναι πολύ προσεκτικές. Άλλοι πιέζουν για άμεση δράση, τονίζοντας ότι αυτά τα κεφάλαια ξεπερνούν τη μέχρι τώρα βοήθεια που έχει δώσει η ΕΕ στην Ουκρανία από την έναρξη του πολέμου.

Η  συζήτηση αυτή έφθασε και στο Ευρωκοινοβούλιο. «Υπάρχουν κυβερνήσεις που εμπλέκονται ιδιαίτερα», δήλωσε ο ευρωβουλευτής του Renew Sandro Gozi στο Euronews. «Μαζί με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ, εργάζονται για να επαληθεύσουν ποιες είναι οι νομικές και οικονομικές δυνατότητες. Είναι ξεκάθαρο ότι, εάν δεν υπήρχε κίνδυνος αγοράς και νομικός κίνδυνος από τη δήμευση των ρωσικών κεφαλαίων, θα πιέζαμε για άμεσες κινήσεις».

Ενώ η κατάσχεση των τόκων αυτών των περιουσιακών στοιχείων, αξίας 3 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως, δεν παρουσιάζει σχεδόν κανέναν νομικό κίνδυνο, ορισμένοι πιστεύουν ότι η δήμευση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσε να απειλήσει την εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών στο κοινό νόμισμα.

Ωστόσο, αυτό το επιχείρημα απορρίπτεται από νομοθέτες από τις χώρες της Βαλτικής, την Πολωνία και άλλες χώρες κοντά στα ρωσικά σύνορα που επιθυμούν να δεσμεύσουν τα χρήματα το συντομότερο δυνατό.

«Οποιαδήποτε απόφαση πρέπει να εδράζεται στο διεθνές δίκαιο», δήλωσε ο Φινλανδός ευρωβουλευτής των Πρασίνων Ville Niinistö στο Euronews. «Επομένως, εφόσον τηρείται το διεθνές δίκαιο στην κατάσχεση, είναι δυνατό να γίνει. Είναι ξεχωριστό πράγμα. Η σταθερότητα του ευρώ και η αγορά του ευρώ είναι πολύ αξιόπιστα για να επενδύσει κάποιος».

Ορισμένες κυβερνήσεις φαίνεται να πιστεύουν ότι αυτά τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσαν επίσης να δώσουν στην ΕΕ κάποιο μοχλό σε οποιεσδήποτε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Θα πρέπει να είναι «μέρος της διαπραγμάτευσης στο τέλος του πολέμου», είπε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ανοίγοντας την ιδέα χρήσης των περιουσιακών στοιχείων ως διαπραγματευτικό χαρτί ή ως εγγύηση ασφάλειας για την Ουκρανία μετά από μια ειρηνευτική συμφωνία.

Πηγή: Pagenews.gr