Τραμπ – Πούτιν: Το κοινό όραμα για φνλανδοποίηση του πλανήτη

Ως πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Τζο Μπάιντεν συχνά χρησιμοποιούσε μια χαρακτηριστική φράση που ανέδειξε δύο από τους πολλούς τρόπους με τους οποίους αποτελούσε αντίπαλο του διαδόχου του, Ντόναλντ Τραμπ: Ο 46ος πρόεδρος ήταν κακός στην επικοινωνία, αλλά καλός στον γεωπολιτικό στρατηγικό σχεδιασμό, ενώ ο 47ος πρόεδρος είναι το ακριβώς αντίθετο.

Ο Μπάιντεν επανειλημμένα δήλωνε ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν επιθυμούσε «τη Φινλανδοποίηση του ΝΑΤΟ», αλλά τελικά είδε «τη ΝΑΤΟποίηση της Φινλανδίας». Οι όροι «Φινλανδοποίηση» και «ΝΑΤΟποίηση» είναι πολύπλοκοι και δεν έχουν νόημα για τους περισσότερους Αμερικανούς. Σε αντίθεση, ο Τραμπ προτιμά απλές, μονοσύλλαβες αγγλοσαξονικές λέξεις. Έτσι, η φράση του Μπάιντεν δεν κατάφερε να επικοινωνήσει τη μεγάλη στρατηγική του στους ψηφοφόρους.

Ωστόσο, η στρατηγική που προσπαθούσε να προωθήσει ο Μπάιντεν ήταν επιτυχής, αν και τώρα ο Τραμπ την αμφισβητεί.

Ο όρος «Φινλανδοποίηση» δημιουργήθηκε από Δυτικογερμανούς μελετητές κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Αναφερόταν στην εμπειρία της Φινλανδίας, η οποία είχε αποκρούσει δύο φορές τις σοβιετικές επιθέσεις, πρώτα στον Χειμερινό Πόλεμο του 1939 και στη συνέχεια ως σύμμαχος της ναζιστικής Γερμανίας από το 1941 έως το 1944. Σε μια πικρή ανακωχή, η Φινλανδία παραχώρησε περίπου το 10% της επικράτειάς της.

Η συμφωνία που αργότερα ονομάστηκε Φινλανδοποίηση ξεκίνησε το 1948 με μια συνθήκη μεταξύ Ελσίνκι και Μόσχας. Για το προνόμιο να παραμείνει κατά τα άλλα κυρίαρχη του εαυτού της, η Φινλανδία συμφώνησε να συμμορφωθεί με τη σοβιετική εξωτερική πολιτική και να αποφύγει στενότερους δεσμούς με το ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ και τη δυτική Ευρώπη.

Η φινλανδοποίηση με αυτή τη στενή έννοια καταργήθηκε σταδιακά μόνο μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, με βήματα που σήμερα ονειρεύονται να κάνουν και οι Ουκρανοί. Το 1995, η Φινλανδία προσχώρησε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και κατά τη διάρκεια της θητείας του Μπάιντεν το 2023, απαντώντας στην επιθετικότητα του Πούτιν, εισήλθε τελικά στη συμμαχία του ΝΑΤΟ. (Σύντομα την ακολούθησε μια άλλη σκανδιναβική χώρα που ήταν επί μακρόν υπερήφανη για την ουδετερότητά της, η Σουηδία). Σήμερα, η Φινλανδία κατατάσσεται σταθερά ως η πιο «ευτυχισμένη» χώρα στον κόσμο.

Εδώ και πολύ καιρό, η Φινλανδοποίηση απέκτησε και τη γενικότερη σημασία της. Παρόλο που το φαινόμενο ήταν δυνατό μόνο επειδή η Φινλανδία ήταν πολύ γενναία και ισχυρή για να ηττηθεί (αλλά πολύ αδύναμη για να νικήσει), η λέξη έγινε υποτιμητική και αναφερόταν σε κάθε κατάσταση κατά την οποία μια ασθενέστερη χώρα παραιτείται από μέρος της κυριαρχίας της για να καθησυχάσει μια ισχυρότερη δύναμη.

Με αυτή την έννοια, η Φινλανδοποίηση παίρνει συνήθως τη μορφή ακούσιας ουδετερότητας ή μη συμμαχίας με άλλον και υποταγής σε κάποιον κυρίαρχο. Η Μογγολία, την οποία τόσο η Μόσχα όσο και το Πεκίνο θεωρούν ουδέτερο κράτος, έχει περιγραφεί ως φινλανδοποιημένη- το ίδιο και ορισμένες από τις λεγόμενες χώρες «σταν» στην Κεντρική Ασία, όπως Καζακστάν, Κιργιστάν κλπ. Η Ταϊβάν έχει συζητήσει αν η Φινλανδοποίηση θα ήταν ο κατάλληλος τρόπος για να κρατήσει την ηπειρωτική Κίνα σε απόσταση.

Το αρχικό σχέδιο του Πούτιν για την Ουκρανία ήταν η απόλυτη κατάκτηση και υποταγή. Αλλά όταν οι γενναίοι Ουκρανοί, όπως και οι Φινλανδοί το 1939, αρνήθηκαν στη Μόσχα αυτόν τον θρίαμβο, ο Πούτιν αναγκάστηκε να κάνει πίσω. Για να ανεχτεί τη συνέχιση της ύπαρξης της Ουκρανίας, η χώρα θα έπρεπε βρεθεί για πάντα εκτός ΝΑΤΟ, αποστρατιωτικοποιημένη και υποταγμένη στο Κρεμλίνο. Εν ολίγοις: Φινλανδοποιημένη. Έχει παρόμοια οράματα για παράδειγμα γθα τη Μολδαβία ή τη Γεωργία (εκτός ΝΑΤΟ), ακόμα και για την Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία (που βρίσκονται εντός ΝΑΤΟ).

Όπως προσπάθησε να εξηγήσει η κυβέρνηση Μπάιντεν, η απειλή του Πούτιν επεκτείνεται ακόμη περισσότερο. Θέλει να τρομάξει, και ιδανικά να διαλύσει, όχι μόνο την Ουκρανία αλλά ολόκληρη τη δυτική συμμαχία. Με την εισβολή στην Ουκρανία, έχει επίσης επιτεθεί σε ολόκληρη τη διεθνή τάξη που βασίζεται σε «κανόνες», η οποία βασίζεται στο δίκαιο και στην αρχή της εθνικής κυριαρχίας, όπως αυτή κατοχυρώνεται στον καταστατικό χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

Επομένως, όταν ο Μπάιντεν είπε ότι ο Πούτιν κατάφερε εν τέλει να νατοποιήσει τη Φινλανδία, μιλούσε για κάτι περισσότερο από την ένταξη της Φινλανδίας στη συμμαχία. Εννοούσε ότι η Ρωσία είχε αποτύχει με μια ευρύτερη έννοια, επειδή η Ουκρανία – με αμερικανική, ευρωπαϊκή, ακόμη και ασιατική βοήθεια – υπερασπίστηκε τον εαυτό της και πλησίαζε όλο και περισσότερο τη Δύση. Και η Δύση, κάθε άλλο παρά τρομαγμένη, ήταν πιο ενωμένη και αποφασισμένη να υπερασπιστεί όχι μόνο την Ουκρανία αλλά και την ίδια την ιδέα της εθνικής κυριαρχίας.

Ο Τραμπ οδεύει στο να ανατρέψει αυτά τα επιτεύγματα. Εδώ και καιρό περιφρονεί το ΝΑΤΟ, θέτοντας υπό αμφισβήτηση τη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας που βρίσκεται στην καρδιά της συμμαχίας και υπονομεύοντας την αποτρεπτική επίδραση απέναντι στη Ρωσία.

Ο Τραμπ φαίνεται μάλιστα πρόθυμος να προβεί σε κάποιες δικές του Φινλαδοποιήσεις. Πώς αλλιώς θα μπορούσε κανείς να περιγράψει το είδος της υποταγής στις ΗΠΑ που έχει κατά νου για τον Καναδά στα βόρεια ή τον Παναμά στα νότια;

Ο Μπάιντεν κατανόησε την αξία των συμμαχιών και της διεθνούς τάξης, ενώ ο Τραμπ όχι. Ο Μπάιντεν ήταν επίσης κακός στο να εξηγεί τις ξένες απειλές στους Αμερικανούς, ενώ ο Τραμπ ξέρει πώς να πλαισιώνει τους ψηφοφόρους.

Πηγή: Pagenews.gr