Τι σημαίνει ο δικαστικός νόμος του Νετανιάχου για τη διάκριση των εξουσιών στο Ισραήλ;

Η νομοθεσία που υιοθετήθηκε την περασμένη Τετάρτη για την αλλαγή της σύνθεσης της επιτροπής που επιλέγει τους δικαστές της χώρας είναι ένα σημαντικό βήμα στο σχέδιο του κυβερνητικού συνασπισμού να αλλάξει το κυβερνητικό σύστημα του Ισραήλ, δήλωσε στο Al-Monitor το ανώτερο μέλος της αντιπολίτευσης στην Κνεσέτ, Καρίν Ελχαράρ.

Όπως αναφέρει το al monitor, πρώην υπουργός Ενέργειας και μέλος του Yesh Atid, του μεγαλύτερου αντιπολιτευόμενου και κεντρώου κόμματος του Ισραήλ, η Ελχαράρ συμμετέχει στην Επιτροπή Συντάγματος, Δικαίου και Δικαιοσύνης της Κνεσέτ. Η ίδια και ο Γιόαβ Σεγκάλοβιτς από τους Δημοκρατικούς, μια συμμαχία μεταξύ του Εργατικού Κόμματος και του αριστερού κόμματος Meretz, κατέθεσαν την περασμένη Πέμπτη αίτηση στο Ανώτατο Δικαστήριο για την ανατροπή της νέας νομοθεσίας. Η πρώτη ακρόαση στο δικαστήριο έχει προγραμματιστεί για τις 4 Ιουνίου.

Ποιες είναι οι αλλαγές;

Η Επιτροπή Επιλογής Δικαστών, η οποία συστάθηκε βάσει νόμου του 1953 για τον διορισμό δικαστών για όλα τα δικαστήρια, αποτελείται από εννέα μέλη: τον υπουργό Δικαιοσύνης και έναν άλλο υπουργό, δύο μέλη της Κνεσέτ, δύο μέλη του Δικηγορικού Συλλόγου, καθώς και τον πρόεδρο του Ανώτατου Δικαστηρίου και δύο άλλους δικαστές. Ο νέος νόμος αντικαθιστά τα μέλη του Δικηγορικού Συλλόγου με δύο δικαστικούς εμπειρογνώμονες – ο ένας διορίζεται από τον κυβερνητικό συνασπισμό και ο άλλος από την αντιπολίτευση.

Οι δικαστικοί διορισμοί απαιτούν πλέον την έγκριση της απλής πλειοψηφίας της επιτροπής, αλλά ο διορισμός ενός δικαστή του Ανώτατου Δικαστηρίου απαιτεί η πλειοψηφία – τουλάχιστον πέντε από τους εννέα – να περιλαμβάνει έναν εκπρόσωπο του συνασπισμού και έναν της αντιπολίτευσης. Συνολικά, ο διορισμός των δικαστών θα εξαρτάται περισσότερο από τα πολιτικά μέλη της επιτροπής και λιγότερο από τους επαγγελματίες νομικούς.

Πριν το νομοσχέδιο τεθεί σε ψηφοφορία στην ολομέλεια της Κνεσέτ, έπρεπε να εγκριθεί από την Επιτροπή Συντάγματος, Δικαίου και Δικαιοσύνης. Σε μια προσπάθεια να εμποδίσουν ή να καθυστερήσουν την ψήφισή του, οι παρατάξεις Yesh Atid και Εργατικό Κόμμα υπέβαλαν 71.023 επιφυλάξεις που αποτελούν ρεκόρ – τον υψηλότερο αριθμό που έχει υποβληθεί ποτέ για ένα μόνο νομοσχέδιο. Ο αριθμός των ενστάσεων ήταν προσαρμοσμένος ώστε να παραπέμπει στην καταστροφική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ. Η κίνηση αυτή είχε σκοπό να υπογραμμίσει, είπε η αντιπολίτευση, τον παραλογισμό της προώθησης μιας τέτοιας νομοθεσίας, ενώ το Ισραήλ παραμένει σε πόλεμο και με 59 ομήρους να κρατούνται ακόμη στη Γάζα.

“Παίξαμε με το χρόνο, αλλά δεν πέτυχε”, δήλωσε η Ελχαράρ, αναφερόμενη στην τακτική αυτή.

Η ισραηλινή αντιπολίτευση υποστηρίζει ότι ο πρωθυπουργός στην πραγματικότητα μιμήθηκε παρόμοιες κινήσεις που ανέλαβαν δεξιά λαϊκιστικά κόμματα σε όλη την Ευρώπη. “Η κυβέρνηση Νετανιάχου δεν εφηύρε κάτι καινούργιο. Τα λαϊκιστικά καθεστώτα στην Ουγγαρία και στην Πολωνία είχαν λειτουργήσει με παρόμοιο τρόπο, στοχοποιώντας, όταν πρωτοήρθαν στην εξουσία, τις επιτροπές που διορίζουν δικαστές”.

Ο Νετανιάχου και οι σύμμαχοί του έχουν εδώ και καιρό θεωρήσει το ισραηλινό δικαστικό σύστημα υπερβολικά ακτιβιστικό και υποχωρητικό στα συμφέροντα της αριστεράς και ο ίδιος έχει παρουσιάσει τον εαυτό του ως θύμα του “βαθέος κράτους”, στο οποίο, όπως λέει, περιλαμβάνεται και το δικαστικό σώμα.

Η νομοθεσία βρίσκεται στο επίκεντρο του αμφιλεγόμενου σχεδίου αναθεώρησης της δικαιοσύνης που η κυβέρνηση άρχισε να προωθεί το 2023 και σταμάτησε μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου και τους πολυμέτωπους πολέμους που ακολούθησαν. Το προτεινόμενο πακέτο περιλάμβανε και άλλα μέτρα που αποσκοπούσαν στην υπονόμευση της εξουσίας του δικαστικού κλάδου, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας της κυβέρνησης να παρακάμπτει αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου. 

Θα κλιμακώσει η κυβέρνηση; 

Η Ελχαράρ πιστεύει ότι μετά από αυτή την κίνηση, η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να υιοθετήσει και άλλα στοιχεία του σχεδίου της για τη δικαστική μεταρρύθμιση. 

“Πρέπει να δούμε τη γενικότερη εικόνα. Ο συνασπισμός θέλει να απαλλαγεί από τον γενικό εισαγγελέα και να απολύσει τον επικεφαλής της Shin Bet. Ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιάριβ Λεβίν είχε ανακοινώσει πριν από μερικές εβδομάδες ότι δεν αναγνωρίζει ούτε την εκλογή του Γιτζάκ Αμίτ ως προέδρου του Ανώτατου Δικαστηρίου”, δήλωσε η Ελχαράρ.

Μάλιστα, ο υπουργός Επικοινωνίας Σλόμο Κάρχι δήλωσε ότι μετά την αλλαγή της σύνθεσης της επιτροπής επιλογής, το επόμενο βήμα της κυβέρνησης θα πρέπει να είναι το σχέδιό του να κλείσει τη δημόσια ραδιοτηλεόραση του Ισραήλ, Kan, η οποία, όπως ισχυρίζεται, είναι μεροληπτική υπέρ της πολιτικής αριστεράς, και να αντικατασταθεί από ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης που ανήκουν και λειτουργούν. 

“Οι δικηγόροι δεν θα συνεχίσουν να διοικούν μια σκιώδη κυβέρνηση εδώ”, δήλωσε ο Κάρχι, αναφερόμενος στο δικαστικό σύστημα στο σύνολό του. “Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στη “συμμορία του κράτους δικαίου” και στους Καπλανιστές (αντικυβερνητικούς διαδηλωτές που διαμαρτύρονται στην οδό Καπλάν στο Τελ Αβίβ) να συνεχίσουν να διατηρούν τον απόλυτο έλεγχο στα δικαστήρια”. 

Το εύθραυστο δημοκρατικό πλαίσιο του Ισραήλ είναι ένας επιπλέον παράγοντας που περιπλέκει την κατάσταση, περιορίζοντας τους ελέγχους και τις ισορροπίες στις ενέργειες της κυβέρνησης. 

“Το Ισραήλ δεν έχει σύνταγμα. Έχει μόνο ένα κοινοβούλιο, όχι δύο. Δεν είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή οποιουδήποτε άλλου ευρύτερου πλαισίου”, δήλωσε η Ελχαράρ. “Οι μόνες εγγυήσεις που έχουμε για τη διατήρηση της δημοκρατίας μας είναι αυτό που αποκαλούμε φύλακες, δηλαδή το ανώτερο δικαστικό σύστημα και ο επικεφαλής των υπηρεσιών ασφαλείας και το ανώτατο δικαστήριο”.

Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν έξω από την Κνεσέτ κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας. Το βράδυ της περασμένης Πέμπτης στο Τελ Αβίβ πραγματοποιήθηκε μαζική συγκέντρωση διαμαρτυρίας για τον νόμο, ενώ αναμένονται και άλλες διαδηλώσεις τις επόμενες ημέρες. Παρόλα αυτά, η Ελχαράρ πιστεύει ότι μετά από 17 μήνες πολέμου πολλοί Ισραηλινοί δεν έχουν πλέον τη δύναμη να συνεχίσουν να αντιστέκονται στις ενέργειες της κυβέρνησης και ότι ο Νετανιάχου και οι σύμμαχοί του εκμεταλλεύονται την κατάσταση.

“Οι άνθρωποι είναι εξαντλημένοι από τον πόλεμο, τους ομήρους, που κρατούνται στη Γάζα, που δεν επιστρέφουν, την οικονομική κατάσταση, ειδικά για όσους καλούνται να υπηρετήσουν ως έφεδροι”, δήλωσε η Ελχαράρ.

Πηγή: Pagenews.gr