Δασμοί Τραμπ: Με κομμένη την ανάσα ο πλανήτης

Με έντονο πολεμικό πνεύμα, ασυνήθιστο ακόμη και για τον ίδιο, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει προαναγγείλει την 2α Απριλίου ως Ημέρα Απελευθέρωσης. Παρόμοια, τα διεθνή μέσα ενημέρωσης χαρακτηρίζουν τις ανακοινώσεις του Τραμπ για τη δασμολογική πολιτική ως κήρυξη ενός “Παγκόσμιου Εμπορικού Πολέμου“. Ωστόσο, φαίνεται ότι ο ένοικος του Λευκού Οίκου ενδέχεται να βρεθεί μόνος του σε αυτόν τον πόλεμο, με τις εμμονές του.

Από τη δεκαετία του ’80, ο επιχειρηματίας Τραμπ, ως συχνός καλεσμένος στα κανάλια, εξέφραζε την ανησυχία του για την ανισορροπία στις εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ-Ιαπωνίας, υποστηρίζοντας ότι η Ιαπωνία “τους ρουφούσε το αίμα”, σαν να είχε κερδίσει τον παγκόσμιο πόλεμο. Οι ανησυχίες του Τραμπ είχαν πραγματική βάση, την οποία η τότε αμερικανική κυβέρνηση προσπάθησε να αντιμετωπίσει μέσω των Συμφωνιών Plaza, πιέζοντας την Ιαπωνία να υιοθετήσει πολιτικές ανατίμησης του νομίσματός της.

Ως πρόεδρος, κατά την περίοδο 2017-2021, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε επικεντρωθεί στην Κίνα, που είχε αναδειχθεί σε κύριο αναδυόμενο ανταγωνιστή των ΗΠΑ, ξεκινώντας έναν πρώτο γύρο εμπορικού πολέμου, ο οποίος φάνηκε να υλοποιεί τη δική του “Τέχνη του Ντιλ”.

Στη δεύτερη προεδρία του, η κατάσταση φαίνεται διαφορετική. Οι δασμοί δεν λειτουργούν πλέον μόνο ως εργαλείο για την επίτευξη συμφωνιών, αλλά έχουν γίνει και αυτοί στόχος από μόνοι τους, με παγκόσμια διάσταση. Αν αρχικά ήταν απλώς ένα μέσο, σύντομα κατέληξαν να παγιδεύσουν τον ίδιο που τους χρησιμοποίησε, αναγκάζοντάς τον να συνεχίζει να χτυπά τυφλά, καθώς οι προηγούμενες απειλές του δεν εντυπωσίασαν τους συνομιλητές του.

Η “Τέχνη του Ντηλ” δεν αποδεικνύεται αποτελεσματική, ούτε σε εμπορικό ούτε σε γεωπολιτικό επίπεδο. Αυτό επιβεβαιώνεται από την επιβεβαίωση όσων υποστήριξαν ότι η Ρωσία, στο πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία, απλώς κέρδισε χρόνο χάρη στον Τραμπ, προκειμένου να ενισχύσει τις απαιτήσεις της. Στον οικονομικό τομέα, ο Βλαντίμιρ Πούτιν, στην σημαντική ομιλία του προς την επιχειρηματική ηγεσία της Ρωσίας στις 18 Μαρτίου, τόνισε ότι η αλλαγή μοντέλου είναι οριστική και ότι δεν πρέπει να αναμένονται επιστροφές στις προ των κυρώσεων ελεύθερες συναλλαγές με τη Δύση.

Η “παθητική” Ευρώπη

Αν η μέθοδος Τραμπ λειτουργεί κάπου, αυτό φαίνεται να είναι στην Ευρώπη. Παρά την υψηλή ρητορική της, η Ευρώπη υποχωρεί από την πολιτική του “οφθαλμόν αντί οφθαλμού“, αναβάλλοντας για τα μέσα του μήνα την ανακοίνωση των αντιμέτρων της. Σύμφωνα με το Eurointelligence, η Ιταλία και η Γαλλία, που στο παρελθόν ήταν πολύ ενεργές σε εμπορικά ζητήματα, έχουν πραγματικά τρομάξει από την απειλή του Τραμπ για επιβολή δασμών 200% στα ευρωπαϊκά κρασιά.

Η περίπτωση της Κίνας

Η Κίνα, από την άλλη πλευρά, υιοθετεί μια πιο “ταοϊστική” προσέγγιση: αντί να εστιάζει στο πώς θα απαντήσει στον Τραμπ, επικεντρώνεται στο πώς θα τον ξεπεράσει, προωθώντας μεγαλύτερες δόσεις “παγκοσμιοποίησης“. Αυτό αποτυπώθηκε στην υποδοχή του επιτρόπου Εμπορίου της Κομισιόν, Μάρος Σέφτσοβιτς, στο Πεκίνο, ο οποίος αναζητούσε μια “ανακωχή” στις διμερείς εμπορικές σχέσεις. Επίσης, ο Σι Τζινπινγκ υποσχέθηκε στους ηγέτες μεγάλων επιχειρήσεων παγκοσμίως (όπως η BMW και η AstraZeneca) ότι η Κίνα “θα ανοίγει όλο και περισσότερο”.

Σε κάθε περίπτωση, η Κίνα δεν φαίνεται διατεθειμένη να διαπραγματευτεί και προετοιμάζεται προληπτικά με κινήσεις δημοσιονομικής χαλάρωσης (με αναμενόμενο έλλειμμα 4% αντί για 3%). Ενδεχομένως, θα ακολουθήσουν και νομισματικές παρεμβάσεις, με στόχο την ενίσχυση της εγχώριας κατανάλωσης, η οποία, με ποσοστό μόλις 40% του ΑΕΠ, υστερεί κατά είκοσι μονάδες σε σχέση με τις ανεπτυγμένες οικονομίες.

Φυσικά, πολλά θα εξαρτηθούν από τις λεπτομέρειες που θα ανακοινωθούν σήμερα. Θα φτάσουν οι δασμοί στο 25% και για ποιες κατηγορίες προϊόντων; Θα εφαρμοστούν σε όλες τις εισαγωγές προς τις ΗΠΑ ή μόνο σε αυτές από τις “15 βρώμικες” χώρες, οι οποίες διατηρούν μόνιμα μεγάλα εμπορικά πλεονάσματα έναντι των ΗΠΑ;

Επιπλέον, ποια θα είναι η αντίδραση των χωρών που πλήττονται; Για παράδειγμα, το Βιετνάμ, που περιλαμβάνεται στις “15”, αντέτεινε προληπτικά μείωση των δικών του δασμών αντί να ανακοινώσει αντίμετρα.

Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα οδηγούν σε διαφορετικά σενάρια, με το πιο ανησυχητικό να είναι ότι σε περίπτωση γενικευμένου εμπορικού πολέμου, η παγκόσμια ευημερία θα μπορούσε να υποστεί απώλεια 1,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, με τις ΗΠΑ να πλήττονται περισσότερο, αντιμετωπίζοντας υψηλότερη πληθωριστική επιβάρυνση της τάξης του 5,5%.

Υπάρχουν και οι πιο αισιόδοξοι, όπως η διευθύντρια του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, η οποία δήλωσε ότι δεν αναμένει οι δασμοί του Τραμπ να προκαλέσουν υφεσιακές τάσεις ή στασιμοπληθωρισμό, αλλά ίσως μόνο μια μικρή πτώση.

Από την άλλη πλευρά, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις εκτιμήσεις του εμπορικού συμβούλου του Τραμπ, Πίτερ Ναβάρο, ο οποίος προβλέπει ότι οι δασμοί θα αποφέρουν έσοδα περίπου 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως για την επόμενη δεκαετία. Οι αρνητικές μακροοικονομικές επιπτώσεις που θα έχει αυτό στο εσωτερικό της χώρας δεν μπορούν να περιοριστούν παρά μόνο με σημαντικές φοροαπαλλαγές. (Μια άλλη εσωτερική συνέπεια της δασμολογικής πολιτικής του Τραμπ είναι ότι παραβιάζεται το γράμμα και το πνεύμα του αμερικανικού Συντάγματος σχετικά με τις δημοσιονομικές εξουσίες του Κογκρέσου).

Πηγή: Pagenews.gr